Công cụ đánh giá phát triển kinh tế bền vững (SEDA) của công ty tư vấn quản lý Boston Consulting Group (BCG) khẳng định, Việt Nam là một trường hợp đáng biểu dương trong tiến trình chuyển đổi sự thịnh vượng kinh tế sang chất lượng cuộc sống của người dân.
Chỉ số này, như BCG cho biết, chỉ ra những điểm yếu về chất lượng cuộc sống tại quốc gia có vẻ như giàu có.
Ví dụ, Mỹ dẫn đầu thế giới trong tiêu chí thu nhập bình quân đầu người và mức độ thịnh vượng. Nhưng khả năng chuyển đổi sự thịnh vượng này sang thành lợi ích cho cuộc sống hàng ngày của người dân thì lại thua xa nhiều nước phát triển khác như Đức.
Lý do là do Mỹ chưa cân bằng được các chỉ số về công bằng xã hội và giáo dục.
Một ví dụ khác là Arab Saudi, có thu nhập bình quân đầu người cao bật nhất thế giới. Tuy nhiên chỉ số về chất lượng sống thì thua xa nhiều nước khác như Thụy Sỹ, Nhật Bản, thậm chí Ba Lan và Hàn Quốc.
10 trụ cột trong chỉ số SEDA.
Chỉ số chuyển đổi này vẽ một bức tranh đầy đủ về tình trạng chênh lệch về mức sống trong xã hội mà cả thế giới đang đương đầu.
Nhiều quốc gia đã lọt vào top thu nhập trung bình, thậm chí trung bình khá, nhưng con số người dân sống ở mức cực nghèo vẫn rất lớn, ví dụ như Ấn Độ, Nam Phi và Angola.
Angola sở hữu mỏ dầu thô lớn, mang về rất nhiều doanh thu và của cải trong những năm gần đây. Tuy nhiên tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh và tỷ lệ người dân có thu nhập chưa đạt 1 USD/ngày không hề có dấu hiệu giảm, cho thấy tầng lớp này không được hưởng sự thịnh vượng gia tăng của toàn quốc gia.
Một trường hợp đặc biệt được Boston Consulting đề cập là Việt Nam. Tỷ lệ thịnh vượng/mức số của Việt Nam đạt tới 1,46.
Nói một cách dễ hiểu, thu nhập bình quân đầu người của Việt Nam chỉ vào khoảng 5.200USD/người/năm, nhưng mức sống của người dân tại Việt Nam lại ngang bằng với một nước có thu nhập bình quân vào khoảng 15.000USD/năm.
Đặt trong so sánh, Pakistan là nước có thu nhập bình quân đầu người bằng Việt Nam, nhưng tỷ lệ này chỉ đạt 0,66, tức là mức sống của người dân nước này chỉ bằng một quốc gia có thu nhập bình quân đầu người vào khoảng 3.400USD/năm.
Điểm SEDA của Việt Nam trong năm 2016 là 43,4, ở mức giữa trong 149 quốc gia được xếp hạng. Nhưng so với khu vực, SEDA của Việt Nam cao hơn Ấn Độ, Indonesia, Philippines, Myanmar, Lào.
Chỉ số SEDA so với thu nhập bình quân đầu người.
Bên cạnh Việt Nam, Rwanda, Albania và Ethiopia cũng là ba nước được BCG đánh giá cao.
Nhìn chung, tốc độ tăng trưởng càng nóng, thì những lợi ích thu về từ sự thịnh vượng gia tăng càng khó được phân phối rộng khắp trong xã hội, điển hình là Trung Quốc.
Sau nhiều năm tăng trưởng bứt phá, chỉ số SEDA của Trung Quốc vẫn ở mức trung bình, thậm chí thua kém nhiều quốc gia đồng hạng. Điểm yếu “chết người” của Trung Quốc nằm ở môi trường.
“Những nước phát triển mạnh thường không có tiến bộ về môi trường”, chuyên gia Rueda-Sabater tại Boston Consulting nhận xét.