Những kẻ lạ mặt
Vào một tối lạnh giá tháng Một, Khadija Abd và gia đình cô vừa dùng bữa tráng miệng xong tại trang trại thì hai người đàn ông mang súng bất ngờ ập vào nhà.
Một người mặc quân phục, người còn lại mặc thường phục. Hai người tự xưng là thành viên Sư đoàn 20 của quân đội Iraq - lực lượng đang kiểm soát thị trấn Badoush nằm bên bờ sông Tigris ở ngoại ô thành phố Mosul phía bắc nước này. Họ nói muốn hỏi một vài câu và sẽ không tốn nhiều thời gian của mọi người.
Tuy nhiên, trên thực tế, hai kẻ này là các tay súng của Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) từ vùng núi gần đó xuống Badoush với một mục tiêu duy nhất: Trả thù.
Khadija Abd ngay lập tức nghi ngờ. Chồng cô - Inad Hussein Abd và hai người anh Abdulmuhsin và Mohammed - là người cung cấp thông tin cho quân đội Iraq và biết rõ về những người lính Sư đoàn 20. Vậy tại sao họ không nhận ra những người đàn ông này?
Khoảng 13 tay súng khác chờ ở bên ngoài. Chúng lôi chồng Khadija và hai anh của cô ra sân rồi bắn chết họ để trừng phạt vì cung cấp tin cho quân đội Iraq. Ba anh em nhà Abd là nguồn tin quan trọng của lực lượng dân quân Iraq.
"Sau bi kịch như thế, chúng tôi biết sống ra sao?", Khadija nói. Chồng Khadija và hai anh là trụ cột của gia đình. "Họ ra đi để lại vợ, con cái, đàn gia súc cùng người cha già không biết phải làm thế nào".
Ông Hussein Abd cầm giấy tờ tùy thân của ba người con trai bị IS giết hại. Ảnh: AP
Hơn một năm sau khi chính quyền Iraq tuyên bố đánh bại IS, những kẻ tự xưng "thánh chiến" vẫn đang gieo rắc nỗi sợ hãi với người dân. Các tay súng IS ẩn náu trên những ngọn núi hay các hang động, xuất hiện vào ban đêm để bắt cóc, giết người, cướp của nhằm đe dọa người dân địa phương, bịt miệng những người cung cấp tin cho chính quyền nhằm khôi phục cái mà chúng gọi là "luật lệ" từ 6 năm trước.
Đây là một phần trong cuộc chiến âm ỉ giữa tàn quân IS đang nhen nhóm nổi dậy và các lực lượng an ninh Iraq đang nỗ lực truy quét chúng nhờ vào các nỗ lực tình báo, đột kích và hợp tác với dân chúng.
Theo một quan chức tình báo, hiện vẫn còn khoảng 5.000-7.000 tay súng IS trên khắp Iraq.
"Dù những vùng đất từng bị phiến quân IS chiếm giữ đã được giải phóng hoàn toàn, các tay súng khủng bố vẫn giữ tham vọng tái xuất", thiếu tướng Chad Franks, phó chỉ huy chiến dịch kiêm phụ trách tình báo của liên quân chống IS, cho hay.
Tại những thị trấn ở phía bắc, binh sĩ Iraq thường xuyên gõ cửa nhà dân vào giữa đêm để truy lùng các nghi phạm dựa trên thông tin tình báo hay những hành vi di chuyển đáng ngờ. Họ lục soát nhà, tra hỏi và đưa một số người đi thẩm vấn.
Các phóng viên AP hồi tháng trước được theo chân một tiểu đoàn của Sư đoàn 20 và chứng kiến một số cuộc đột kích ở Badoush.
Những người lính sư đoàn 20 đi lùng sục các nhà dân ở Badoush.
Badoush thuộc thành phố Mosul là một điểm nóng giao tranh bởi vì nơi đây từng là một trong những thành trì quan trọng nhất của ISIS. Mùa hè năm 2014, từ Badoush, phiến quân IS đã mở các cuộc tấn công chiếm Mosul và phần lớn khu vực phía bắc Iraq.
Một người đàn ông bị binh sĩ Iraq giữ lại để kiểm soát. Ảnh: AP
IS tạo dựng một đế chế tài chính vững mạnh nhờ tống tiền các chủ khu công nghiệp tại Badoush. Quan chức Iraq ước tính 2/3 dân số Badoush, tương đương khoảng 25.000 người, từng có thời điểm là thành viên IS hoặc ủng hộ IS.
Giờ đây, người dân thị trấn đang có sự chia rẽ. Những người từng chịu đau khổ dưới bàn tay của IS hoặc mất người thân vì IS luôn giữ thái độ nghi ngờ những người hàng xóm mà họ cho rằng vẫn ủng hộ phiến quân. Trong gia đình, một số người ủng hộ IS, một số lại chống đối. Lòng tin trong nhân dân không còn vững vàng như trước thời chiến.
Từ khi Badoush được giải phóng hồi tháng 3/2017, nơi đây đã xảy ra 20 vụ tấn công do IS thực hiện, từ đánh bom tới giết người có chủ đích. IS đăng tải công khai những video quay cảnh những cuộc tấn công- những tên phiến quân xông vào nhà dân, dùng súng và dao sát hại những người mà chúng cho là "kẻ phản bội và gián điệp".
Sự nghi ngờ lan tràn
Trong một cuộc đột kích mà AP được chứng kiến, các binh sĩ gõ cửa nhà một người đàn ông vừa trở về Badoush. Một người trong thị trấn đã thông báo cho sư đoàn 20. Các binh sĩ tiến vào và lục soát căn nhà, tìm kiếm xem có tài liệu gì đáng ngờ không, phải chắc chắn ông ta không phải gián điệp của IS.
Ông chạy khỏi thị trấn trước khi IS chiếm đóng vào mùa hè năm 2014 và tạm thời sống tại thị trấn Sulaimaniyah của người Kurd. Tuy nhiên, cha cùng anh em của ông ở lại và gia nhập IS.
Quân đội đưa ông đi để tra hỏi. Trước tình cảnh đó, ba người em gái của ông run rẩy và khóc lóc vì sợ hãi. Cuối cùng, ông được thả.
Một người đàn ông báo với quân đội rằng ông đã trốn thoát khỏi căn cứ của IS.
Một lần khác, một người đàn ông báo với quân đội rằng anh nhìn thấy nhiều đai đeo mìn khi đang đi trên núi hái nấm, được cất giấu để các phiến quân IS sử dụng. Mang mũ trùm đầu, anh dẫn quân đội tới địa điểm phát hiện đai chứa mìn.
"Người dân thị trấn rất hợp tác. Nhưng đừng quên rằng chỉ trong một nhà cũng vẫn có cả người ủng hộ lẫn phản đối IS, vì thế, mọi chuyện rất phức tạp," quan chức tình báo Iraq Mohammed Fawzi nói.
Sự việc ngày 3/1 xảy ra với ba anh em nhà Abd là một trong những vụ giết người man rợ nhất của IS ở Badoush.
Sau khi lục soát nhà của Khadija Abd, những kẻ đột nhập trở nên hung hãn. Chúng lôi chồng cô Inad Hussein Abd cùng hai người anh là Abdulmuhsin và Mohammed ra ngoài và đánh đập họ. Khadija cố chạy vào can ngăn, cô cũng bị đánh.
Nhóm tay súng IS nhốt cô và những chị em khác trong nhà cùng lũ trẻ vào một căn phòng và đe dọa: "Nếu bất kỳ ai bước ra, sẽ bị bắn thẳng vào đầu".
Những phụ nữ và trẻ em không thể làm gì trước hành động tội ác của IS.
Khadija có thể nghe thấy tiếng ba người đàn ông rên rỉ trong đau đớn ở bên ngoài cho đến 22h. Sau đó, không gian im bặt. Tất cả những gì họ nghe thấy chỉ là tiếng chó sủa. Khadija nghĩ những kẻ đột nhập đã mang ba anh em nhà Abd đi.
Bình minh, cô ra ngoài để lấy nước. Khadija nhìn thấy chồng mình cùng hai anh nằm trên vũng máu. Những kẻ sát nhân đã dùng nòng giảm thanh, vì thế họ không nghe thấy tiếng súng nổ.
Theo bản năng, cô tìm điện thoại để gọi giúp đỡ. "Thực lòng, tôi thậm chí không thể khóc. Tôi không khóc hay la hét gì cả", Khadija kể.
Ký ức về vụ tấn công vẫn ám ảnh những giấc mơ của Khadija. Cô không thể quên tiếng con gái mình hét lên "Cha ơi! Cha ơi!" khi nhìn thấy xác chồng mình trên vũng máu. Con trai cô đến giờ vẫn sợ hãi, không dám ra khỏi phòng.
Với lũ trẻ, chúng chỉ biết có những người mặc quân phục đã đến và giết hại cha chúng. "Chúng không hiểu điều gì đang thực sự diễn ra", Khadija nói.