Ngày 17/6 tờ Breaking Defense xuất bản bài viết có tựa đề: Tên lửa Iran phản chủ (Iranian Missile Misfires As Other Attacks Hit Home) của nhà báo người Israel Arie Egozi.
Nhằm giúp độc giả có cái nhìn đa chiều về cuộc khủng hoảng Mỹ - Iran và khả năng leo thang trở thành một cuộc chiến tranh khu vực Trung Đông, chúng tôi xin được lược dịch bài viết.
"Tên lửa Iran cung cấp" phát nổ ở Yemen?
Hôm 16/6, giữa lúc căng thẳng giữa Mỹ và Iran gia tăng ở Vịnh Ba Tư , một tên lửa đạn đạo (được cho là do Iran sản xuất) đã phát nổ ngay khi phóng, gây ra cái chết của một nhóm phiến quân Houthi và các cố vấn Iran.
Nguồn tin tình báo của Israel cho biết rằng tai nạn xảy ra tại căn cứ quân sự al-Dulaimi, cách thủ đô Sana'a của Yemen khoảng 16km.
Một tranh biếm họa cho thấy Ông Trump phớt lờ lời kêu gọi chiến tranh với Iran bởi các đồng minh khu vực và phe "diều hâu" trong chính phủ.
Nhưng các cuộc tấn công khác do Iran hậu thuẫn dường như đã tiến hành thuận lợi. Lực lượng hải quân của Mỹ, Anh, Pháp và đồng minh vùng Vịnh không thể ngăn cản tàu chiến hay tàu ngầm của Iran tiếp cận các mục tiêu.
Các nguồn tin của Israel cũng báo động rằng cả Israel, Mỹ và các quốc gia Arab đồng minh đều không đưa ra bất kỳ cảnh báo trước nào về những gì dường như đã được lên kế hoạch và thực hiện bởi các lực lượng "ủy nhiệm" của Iran.
Một biến thể của tên lửa Kh-55 do lực lượng Houthi phóng thử nghiệm năm 2017.
Chuỗi leo thang "tấn công nặc danh" của Iran toàn Trung Đông
Vào ngày 12/5, ở ngoài khơi bờ biển UAE, một nhóm người nhái không rõ danh tính đã gắn mìn vào bốn tàu chở dầu, hai chiếc của Arab Saudi, một của UAE và một của Na Uy. Chúng đã phát nổ trong vòng vài phút và gây thiệt hại.
Mặc dù Dubai không xác định hung thủ, nhưng có khả năng là lính thủy đánh bộ hoặc lực lượng đặc biệt của Iran đã đặt mìn.
Ngày 14/5, 7 máy bay không người lái (UAV) của Houthi vượt qua 800 km lãnh thổ Arab Saudi mà không bị phát hiện và tấn công gây hư hại một đường ống dẫn dầu lớn, khiến việc vận chuyển dầu phải tạm thời đình trệ.
Ngày 19/5, 1 rocket được phóng vào "Vùng Xanh" (vùng an ninh cao ở Baghdad) và phát nổ chỉ cách khoảng 1,6 km với đại sứ quán Mỹ. Hiện nay vẫn chưa rõ liệu mục tiêu là đại sứ quán hay cơ sở của chính phủ Iraq trong khu vực.
Một bệ phóng rocket tự chế được cho là tương tự với vụ tấn công "Vùng Xanh" Iraq.
Dân quân Shia Iraq được vũ trang bởi Iran đã tố cáo cuộc tấn công và phủ nhận mọi liên quan, nhưng một số nguồn tin coi đây là một phát súng cảnh cáo, ngầm đe dọa một cuộc tấn công lớn hơn và chính xác hơn nếu khủng hoảng leo thang.
Vào ngày 1/6, một tên lửa được phóng từ Syria (có thể là do lực lượng Hezbollah khai hỏa) đã đánh trúng một khu trượt tuyết của Israel trên núi Hermon, gây thiệt hại nhẹ. Israel đã đáp trả bằng các cuộc không kích được cho là đã gây ra cái chết của 10 quân nhân Hezbollah và Syria.
Ngày 12/6 , một tên lửa đã tấn công sân bay Abha ở miền nam Saudi làm 26 người bị thương. Cuộc tấn công được cho là sử dụng tên lửa hành trình Soumar do Iran chế tạo. Soumar là một biến thể của tên lửa Kh-55. Iran đã mua hàng chục quả từ Ukraine vào năm 2001.
Arab Saudi đưa ra đánh giá chính thức về thiệt hại tại sân bay Abha.
Vào ngày 13/6 , các vụ nổ nhằm vào hai tàu chở dầu, một của Na Uy, một của Nhật Bản buộc cả hai thủy thủ đoàn phải sơ tán.
Hoa Kỳ đã công bố video cho thấy một tàu tuần tra của Iran đã gỡ một quả mìn chưa nổ, và cáo buộc che giấu bằng chứng về sự liên quan của Iran trong các vụ "tấn công nặc danh".
Các báo cáo cho đến nay vẫn chưa xác định rõ liệu 2 con tàu trên bị trúng mìn, tên lửa hay cả hai hay không, tuy nhiên một nguồn tin Nhật Bản cho biết con tàu đã bị một vật thể bay đâm vào.
Gần đây nhất Mỹ cũng tố cáo Iran phải chịu trách nhiệm vì đã bắn một tên lửa phòng không vào một UAV của Mỹ.
Quân đội Mỹ tung ảnh cho thấy tàu tuần tra Iran gỡ một quả mìn chưa nổ.
Cú chốt hạ "Hạt nhân" của Iran khiến Mỹ "há miệng mắc quai"
Iran, đặc biệt là Lực lượng Vệ binh Cách mạng (IRGC) được vũ trang tốt, có một đội tàu cao tốc được quân sự hóa trang bị tên lửa và RPG và được hỗ trợ bởi một số công nghệ đặc biệt hơn như tàu ngư lôi nửa chìm Zolfaqar .
Trong khi đó, trên đất liền, người Iran tiếp tục hỗ trợ đồng minh ở Syria và Hezbollah ở Lebanon.
Israel đã tấn công các xe vận chuyển tên lửa và đạn dược của Iran tới Hezbollah khi chúng đi qua lãnh thổ Syria, nhưng một khi các chuyến hàng đến đất Lebanon, chúng đã trở nên an toàn.
Syria được cho là đang xây dựng một sân bay mới để phục vụ máy bay và trực thăng hạng nhẹ, cho phép di chuyển quân sự nhanh chóng tới khu vực biên giới Lebanon.
Các nguồn tin cũng báo cáo rằng Hezbollah sử dụng các đường hầm dưới lòng đất gần sân bay mới để vượt qua biên giới giữa Syria và Lebanon.
Có lẽ mối quan tâm lớn nhất đối với Mỹ là Iran tuyên bố sẽ tăng cường làm giàu Uranium và kho dự trữ của họ sẽ vượt quá giới hạn do Thỏa thuận hạt nhân 2015 vào ngày 27/6.
Người phát ngôn cơ quan năng lượng nguyên tử Iran Kamalvandi tuyên bố Iran sẽ vượt quá giới hạn 300 kg Uranium làm giàu thấp theo quy định của Thỏa thuận hạt nhân 2015 vào 27/6.
Điều đáng chú ý là cho đến nay, không có cuộc tấn công nào làm đình trệ dòng chảy dầu mỏ qua Eo biển Hormuz hoặc các lực lượng thân Iran tấn công trực tiếp vào Mỹ vì cả hai sẽ gây ra một cuộc chiến để trả đũa ngay lập tức.
Eldad Shavit, nhà nghiên cứu cao cấp tại Viện nghiên cứu an ninh quốc gia Israel, nói với Breaking Defense:
"Iran rất thận trọng. Trong lịch sử họ đã tránh được nhiều thời điểm nguy hiểm, nhưng hiện tại họ cảm thấy rõ ràng rằng những nỗ lực đạt được một thỏa thuận hạt nhân mới cần phải được chứng minh bằng hành động.
Nếu không hành động thì họ (Iran) sẽ cầm chắc với cái chết".
Một nguồn tin khác của Israel nói với Breaking Defense rằng Iran có thể đang tấn công nhưng cố tránh gây ra chiến tranh nhưng những leo thang đều tiềm ẩn nguy hiểm:
"Iran đang hành động rất thận trọng, nhưng bầu không khí đầy khói nhiên liệu và bất kỳ sự cố nhỏ nào cũng có thể dẫn đến một "vụ nổ lớn" kích hoạt chiến tranh khu vực".
Số lượng đồng vị Uranium-235 của Iran trong 300 kg nguyên liệu tương đương quả bom nguyên tử Little Boy được ném xuống Hiroshima năm 1945.