Ngày 4/8, tờ Haaretz của Israel xuất bản bài viết: "Inside Hezbollah's American Sleeper Cells: Waiting for Iran's Signal to Strike U.S. and Israeli Targets" (Tạm dịch: Đặc vụ người Mỹ của Hezbollah: Chờ lệnh tấn công các mục tiêu Mỹ và Israel của Iran) của tác giả Matthew Lewis.
Nhằm giúp độc giả có cái nhìn đa chiều về căng thẳng đang leo thang ở Trung Đông cũng như những mối nguy hiểm tiềm tàng nếu một cuộc xung đột giữa Mỹ-Israel với Iran và các đồng minh khác diễn ra, chúng tôi xin được lược dịch bài viết.
200.000 quân "không chính thức" của Iran ở Trung Đông
Sau khi Iran bắn hạ một máy bay không người lái của Mỹ ở vùng Vịnh vào tháng trước, các lực lượng Hoa Kỳ được cho là đã nhận được lệnh của Tổng Thống để ngưng cuộc tập kích chỉ cách 10 phút trước giờ khai hỏa tên lửa vào Iran.
Các quan chức Mỹ nhấn mạnh rằng "toàn bộ các lựa chọn" vẫn còn trên bàn để đối phó với các hành động của Iran, bao gồm cả lựa chọn quân sự.
Nhưng lựa chọn quân sự đó có thể có ý nghĩa tối quan trọng đối với an ninh của đồng minh của Washington trong khu vực, bao gồm cả Israel, đặc biệt là khi chúng liên quan đến các lực lượng ủy nhiệm ngày càng phát triển của Iran.
Chiến binh Kaitab Hezbollah (thuộc PMU Iraq) tham chiến tại Syria
Khi căng thẳng gia tăng giữa Iran và phương Tây (đặc biệt là các biện pháp trừng phạt liên quan tới xuất khẩu dầu mỏ và tự do hàng hải ở vùng Vịnh), Iran đã có thể ra lệnh cho mạng lưới các dân quân ủy nhiệm để thực hiện các cuộc tấn công thay mặt Iran.
Theo lời của cựu chỉ huy IRGC, tướng Mohammad Ali Jafari: "Mặt lợi của các xung đột trong khu vực gần đây đối với Iran là việc có thể huy động một lực lượng gần 200.000 nam giới vũ trang ở các quốc gia khác nhau trong khu vực"
Được giám sát bởi Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), "Đội quân giải phóng của người Hồi giáo Shia" không chính thức này bao gồm các chiến binh người Shia ở Iraq (lực lượng PMU), Houthi (Ansar Allah) ở Yemen, và dĩ nhiên là Hezbollah ở Lebanon .
Houthi gần đây đã liên tục sử dụng máy bay không người lái tự sát, tên lửa đạn đạo tấn công vào các sân bay, thị trấn biên giới, các cơ sở dầu mỏ của Arab Saudi và thậm chí nhắm vào một tàu chiến Saudi sử dụng một cano cao tốc điều khiển từ xa do Iran thiết kế chứa đầy chất nổ.
Trong khi đó, lực lượng dân quân Iraq đã nhiều năm tham chiến ở Syria, định hình lại vị thế chính trị và an ninh Iraq dưới sự ủng hộ của Iran, đưa các cơ sở ngoại giao và quân sự của Mỹ tại Iraq vào tầm ngắm của tên lửa.
Tên lửa đạn đạo của lực lượng Houthi ở Yemen
Israel sẽ "trở lại thời kỳ đồ đá trong vòng nửa giờ"?
Israel cũng được đề cập nhiều lần trong các phát ngôn của các lực lượng ủy nhiệm này.
Mojtaba Zolnour, Chủ tịch Ủy ban Chính sách đối ngoại và An ninh quốc gia của Quốc hội Iran từng đe dọa:
"Nếu Hoa Kỳ tấn công chúng tôi, chỉ còn nửa giờ sau đó là sự chấm hết của Nhà nước Do Thái".
Trên thực tế, Iran đã cung cấp các tên lửa hành trình chính xác cho các nhóm dân quân Shia của Iraq, các tên lửa có khả năng tấn công bất kỳ mục tiêu ở bất cứ nơi nào ở Israel, có lẽ để bù đắp cho các hệ thống tấn công mà Iran đã mất ở Syria sau các cuộc không kích của Israel.
Gần đây, các báo cáo cho biết máy bay tàng hình F-35I của Israel đã thực hiện các cuộc không kích vào các lô hàng tên lửa của Iran ở Iraq (có nghĩa là cũng sẽ được chuyển cho Hezbollah).
Các vị trí của lực lượng PMU ở Iraq bị máy bay tàng hình F-35I của Israel không kích hôm 28/7
Thật vậy, Hezbollah đã tuyên bố rõ ràng rằng nếu nói đến một cuộc chiến của Mỹ với Iran, họ sẵn lòng muốn tham gia vào cuộc chiến.
Thông qua kênh truyền hình al-Manar, lãnh đạo Hezbollah Hassan Nasrallah đã tự đặt câu hỏi và trả lời về những gì lực lượng này sẽ làm trong trường hợp chiến tranh giữa Iran và Hoa Kỳ nổ ra:
"Chúng ta sẽ "khoanh tay ngồi nhìn"? Iran sẽ không đơn độc trong cuộc chiến này, điều đó là rõ ràng".
Trong trường hợp khó có thể xảy ra, đó là một cuộc chiến tranh toàn diện, Hezbollah chắc chắn sẽ khai hỏa vào Israel bằng tất cả những gì họ có bao gồm pháo binh, rocket và tên lửa hành trình.
Tầm bắn của các loại Rocket và tên lửa Hezbollah
Ông Nasrallah gần đây đã tuyên bố rằng kho vũ khí của họ đã "tăng gấp đôi hoặc gấp ba" kể từ Chiến tranh Lebanon 2006 và bao gồm các loại vũ khí có khả năng tấn công "bất cứ thứ gì" từ biên giới phía bắc Israel đến khu vực Eilat (thành phố cực nam đất nước).
Nasrallah cũng tuyên bố Hezbollah có thể tấn công miền bắc Israel miễn là mọi cuộc xung đột vẫn tồn tại, nhưng cũng nhấn mạnh đến sự tổn thương của các trung tâm dân số Israel và cơ sở hạ tầng quan trọng dọc theo bờ biển từ Netanya đến Ashdod.
"Sẽ là thời đồ đá", Nasrallah kết luận. "Chúng ta sẽ xem ai sẽ biến người khác thành thời đồ đá".
Lực lượng đặc biệt của Hezbollah Lebanon (Iran hậu thuẫn) trong một cuộc phục kích thành viên IS tại Syria năm 2018.
Thế lực của Iran và Hezbollah ngoài Trung Đông sẽ là "lính xung kích"?
Nhưng sau tất cả những lời hoa mỹ, bản thân ông Nasrallah không muốn chiến tranh với Israel ở thời điểm hiện tại.
Đặc biệt là khi Israel đã phát hiện và phá hủy các địa đạo của Hezbollah đào xuyên qua biên giới và việc Israel tiếp tục tấn công các nhóm vũ trang đang được xây dựng của Hezbollah ở Cao nguyên Golan (phần Syria kiểm soát).
Hơn nữa, trong bất kỳ bối cảnh nào, cuộc xung đột vũ trang hay chiến tranh toàn diện, Tehran khó có thể mạo hiểm với thành tựu của chiến lược ủy nhiệm của mình ở Lebanon, cụ thể là vị thế quân sự, chính trị và xã hội mạnh mẽ của Hezbollah.
Iran có thể vẫn muốn Hezbollah hành động trong những trường hợp như vậy và Nasrallah đã đáp lời rõ ràng rằng Hezbollah sẽ không ngồi "tọa sơn quan hổ đấu".
Và đó là công việc mà Hezbollah đã chuẩn bị từ lâu, cách mà Tổ chức Jihad Hồi giáo (IJO) hay Đơn vị 910, ra đời. Trong nhiều năm qua, các hoạt động của IJO đã gia tăng.
Cuộc nổi dậy bắt đầu vào năm 2008 như một loạt các hành động báo thù vụ ám sát lãnh đạo Hezbollah Imad Mughniyeh, và sau đó tiếp tục là một yếu tố của cuộc "chiến tranh trong bóng tối" của Iran với phương Tây đối với chương trình hạt nhân của Tehran.
Cuộc tấn công thành công cuối cùng của Hezbollah là nhằm vào khách du lịch Israel ở Burgas , Bulgaria vào năm 2012. Nhưng đó chỉ là một phần của danh sách dài các âm mưu khác đã được đưa ra khắp thế giới ở những nơi xa xôi như Bolivia, Síp, Peru, Thái Lan và Anh Quốc.
Hoạt động của Hezbollah toàn cầu
Cuộc chiến "trong bóng tối" sẽ diễn ra ở Hoa Kỳ và Israel
Theo các công tố viên Hoa Kỳ, dựa vào lời khai của hai nhân viên chi nhánh IJO tại Hoa Kỳ là Ali Kourani và Samer el Debek được giao nhiệm vụ "hoạt động tiền trạm" trước khi thực hiện các cuộc tấn công tiềm năng ở Hoa Kỳ và Panama.
Nhà chức trách cho rằng Debek đã được gửi đến Thái Lan để nghiên cứu về cách chế tạo chất nổ và Ali Kourani được chỉ đạo để xác định những mục tiêu của Israel ở New York có thể tấn công và tìm đầu mối mua sắm vũ khí cho Hezbollah.
Kourani cũng đã tiến hành thám sát các sân bay New York và Toronto cũng như các cơ sở của FBI, CIA và các cơ sở quân sự của Hoa Kỳ tại Thành phố New York.
Vụ việc cũng đưa ra một cái nhìn sâu sắc độc đáo về cách thức và thời điểm Iran có thể yêu cầu IJO thực hiện các cuộc tấn công.
Trong một trong các cuộc thẩm vấn của FBI với Kourani, một điều tra viên nhớ lại, Kourani "ngồi xuống ghế, nhún vai và nói":
"Tôi là thành viên của 910, còn được gọi là Tổ chức Jihad Hồi giáo hoặc Black Ops (Lực lượng chiến tranh đặc biệt) của Hezbollah, một lực lượng do Iran kiểm soát.
Theo Kourani, trong (thành phần) của Hezbollah, đơn vị 910 báo cáo trực tiếp với Nasrallah, nhưng Iran giám sát các hoạt động của đơn vị.
Kourani tiếp tục mô tả mình với FBI là một phần của mạng lưới "điệp viên nằm vùng" và nói rằng "Sẽ có những kịch bản nhất định để yêu cầu điệp viên hành động".
Trong trường hợp Hoa Kỳ và Iran tham chiến, điệp viên nằm vùng trong lãnh thổ Hoa Kỳ sẽ được kêu gọi hành động.
Và nếu Hoa Kỳ thực hiện một số hành động giấu mặt nhắm vào Hezbollah, bản thân lãnh đạo Nasrallah hoặc lợi ích của Iran, "trong những tình huống đó, điệp viên cũng sẽ được kích hoạt tấn công", Kourani nói thêm.
Điệp viên nằm vùng Kourani của Hezbollah tại Hoa Kỳ
"Cuộc chiến an toàn" cho cả Iran lẫn Hezbollah?
Trong trường hợp chiến tranh nổ ra các đồng minh của Lực lượng Qods trong khu vực có thể bắn tên lửa hoặc thực hiện các cuộc tấn công khác vào Israel.
Iran cũng đã thỏa thuận với Hamas về việc sẽ thực hiện các cuộc tấn công nhằm vào Israel từ Gaza trong trường hợp chiến sự nổ ra dọc biên giới phía bắc của Israel.
Các chiến binh Iraq có thể bắn tên lửa vào Israel từ Tây Iraq, hoặc giúp Iran vận chuyển tên lửa đến Lebanon để Hezbollah sử dụng ở đó.
Các thành viên của Hezbollah có thể tấn công mục tiêu vào Israel từ phía Cao nguyên Golan do Syria kiểm soát, hoặc qua biên giới Lebanon.
Hệ thống pháo phản lực Golan-1000 của Syria được cho là thừa hưởng công nghệ của Iran trên khung gầm xe tăng T-72
Nhưng bất kỳ kịch bản nào trong số này đều kích hoạt sự trả đũa dữ dội của Israel, trong khi các cuộc tấn công của các điệp viên thường khó tìm ra thủ phạm dễ dàng.
Các "biện pháp phòng ngừa" của Israel không kích nhằm vào các lô hàng vũ khí, địa đạo và các luồng tài chính và hậu cần của Iran đang chứng tỏ hiệu quả trong việc làm suy yếu khả năng của họ và giảm thiểu các phương án tấn công khác nhau.
Nhưng nếu sự thù địch nổ ra giữa Washington và Tehran, cả lợi ích của Mỹ và Israel có thể sẽ bị các nhóm ủy nhiệm của Iran nhắm đến, bao gồm cả "Lực lượng chiến tranh trong bóng tối" của Hezbollah.
Tiến sĩ Matthew Levitt chỉ đạo chương trình Reinhard về chống khủng bố và tình báo tại Viện Chính sách Cận Đông của Washington.
Ông cũng là một cựu quan chức của FBI và Bộ Tài chính Hoa Kỳ, ông là tác giả của "Hezbollah: Dấu chân toàn cầu của Đảng Thiên Chúa Lebanon".
Lực lượng Hezbollah tấn công một đơn vị Israel năm 2006