Dự án Thoát nước và xử lý nước thải Cần Thơ (TP Cần Thơ) có công suất 30.000 m3/ngày đêm, tổng mức đầu tư hơn 19 triệu euro (tương đương hơn 494 tỉ đồng) do Công ty CP Cấp thoát nước Cần Thơ làm chủ đầu tư, phê duyệt vào năm 2003, thi công năm 2007.
Trong đó, vốn ODA của Đức hơn 10,4 triệu euro, còn lại là vốn đối ứng của TP Cần Thơ. Mục tiêu chính của dự án là xây dựng hệ thống thu gom, xử lý và thoát nước thải nhằm góp phần cải thiện môi trường đô thị, giữ gìn vệ sinh môi trường tự nhiên của TP, đặc biệt là kênh rạch và các hồ cảnh quan kết hợp thoát nước KCN Nam Cần Thơ.
Vừa qua, đại diện Ngân hàng Tái thiết Đức (KfW) đã làm việc với UBND TP Cần Thơ để tìm hiểu nguyên nhân vì sao dự án này dự kiến hoàn thành vào năm 2010 nhưng đến nay vẫn chưa hoạt động chính thức.
Bà Phan Thị Thiên, Phó Giám đốc Công ty CP Cấp thoát nước Cần Thơ, cho biết đến nay, chỉ mới 2 tuyến cống Bắc và Nam Cần Thơ hoàn thành và nghiệm thu, còn nhà máy xử lý nước thải đặt tại quận Cái Răng đang trong giai đoạn vận hành thử nghiệm.
Một số nguyên nhân dự án chưa vận hành chính thức được bà Thiên đưa ra như: Giai đoạn phê duyệt thiết kế sau cùng và đấu thầu chậm hơn 2 năm so kế hoạch.
Trong đó, tổng mức đầu tư thay đổi tăng từ 14,5 triệu euro lên 19 triệu euro; thay đổi vị trí dự án cũng như tuyến cống nên phải khảo sát lại địa chất, điều chỉnh thiết kế, vướng mặt bằng thi công một số khu vực…
“Giai đoạn triển khai thi công trùng với thời điểm lạm phát tăng cao làm giá vật liệu tăng liên tục. Bên cạnh đó, nhà thầu thi công là WaRoTec tuyên bố phá sản và ngừng thực hiện dự án nên mất rất nhiều thời gian xử lý cũng như kết thúc hợp đồng.
Công tác xác định giá trị còn lại của gói thầu, xin ý kiến nhà tài trợ là KfW và UBND TP Cần Thơ về lựa chọn nhà thầu mới đến tháng 7-2015 mới hoàn tất” - bà Thiên nói.
Giữa năm nay, nhà máy vận hành thử nghiệm nhưng nước thải sau khi được xử lý thải ra môi trường chỉ đạt loại B theo QCVN 40:2011/BTNMT hiện hành. Trong khi đó, để được xả ra nguồn tiếp nhận là sông Hậu thì nước thải phải đạt loại A.
Lý giải về việc này, ông Nguyễn Hữu Lộc, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Cấp thoát nước Cần Thơ, cho rằng dự án được phê duyệt vào năm 2003. Ở thời điểm đó, quy định chỉ cần đạt loại B, sau khi vận hành thử nghiệm sẽ phải cải tiến công nghệ xử lý để đạt loại A, đủ tiêu chuẩn xả ra môi trường.
Bà Võ Thị Hồng Ánh, Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ, nhắc nhở: “Vị trí của xả thải là sông Hậu nên nước sau khi xử lý phải đạt tiêu chuẩn về môi trường. Không được để chưa đạt chất lượng mà xả ra nguồn nước sinh hoạt của TP”.
Chọn thầu khi chưa được phép
Năm 2013, 3 cán bộ của Công ty CP Cấp thoát nước Cần Thơ cùng 1 cán bộ thuộc Ban Quản lý dự án thoát nước và xử lý nước thải TP Cần Thơ bị khiển trách, cảnh cáo, kiểm điểm rút kinh nghiệm và hạ bậc lương.
Nguyên nhân do trong quá trình triển khai gói thầu số 2, cấu phần 1 của dự án, chủ đầu tư đã chọn thầu khi chưa được cấp có thẩm quyền cho phép.
Năng lực của đội xây lắp không đáp ứng yêu cầu, đơn vị tư vấn giám sát chưa làm hết trách nhiệm khi để đơn vị thi công mua vật tư bên ngoài.