Kẻ xấu xa vĩ đại

Một buổi chiều âm u cuối tháng 11 năm 1992, một cổ động viên của Man United đứng ngẩn mặt ra trước Megastore của đội nhà - đội bóng đang xếp thứ 8 ở Premier League và đã bị loại ra khỏi cả 2 giải đấu cúp quốc nội, khi nghe tin Quỷ đỏ vừa ký hợp đồng với tiền đạo người Pháp của Leeds United. "Ohh Ahh Cantona?", anh chàng lẩm bẩm. "Không thể, chúng tôi sẽ không hát nó ở Old Trafford đâu".

Gary Pallister - một trong những "đầu lĩnh" cứng cựa của Quỷ đỏ được một phóng viên thân tín báo tin, liên tục lắc đầu: "Tôi quá choáng váng, không thể tin được".

Lee Sharpe cũng không tin. "Không bao giờ có chuyện đó" là phản ứng đầu tiên của tiền vệ này. Trên cả nước Anh, những người hâm mộ Man United tiếp nhận sự có mặt của Eric Cantona ở Old Trafford với sự hoài nghi, hân hoan lẫn bối rối.

Những phải ứng trái ngược, là bởi tài năng của Cantona là thứ chẳng ai còn dám nghi ngờ, bởi mùa bóng trước, tiền đạo người Pháp là người giúp Leeds United "nẫng tay trên" chức vô địch quốc gia sau 25 năm chờ đợi của chính Quỷ đỏ. Có được Cantona là điều may mắn mà các cổ động viên Man United còn chẳng dám tin. Nhưng đi kèm theo đó là tai họa chực chờ....

Bởi, ngoài tài năng xuất chúng, Eric Cantona còn là một kẻ ưa gây rối có tiếng. Đến mức dù tiền đạo người Pháp đem về cho Leeds chức vô địch, thì HLV Howard Wilkinson vẫn chưa bao giờ thích thái độ và cách hành xử của anh.

Cùng quay trở lại quá khứ, để cùng nhìn xem Eric Cantona "đáng sợ" đến mức nào.

Những năm đầu sự nghiệp của chân sút người Pháp dưới tay HLV lão luyện Guy Roux tương đối yên bình, nhưng từ năm 1988, khi trở về với CLB quê hương Marseille, rồi được cho Bordeaux và Montpellier mượn là những tháng ngày đen tối nhất trong lý lịch của Eric Cantona. Nó là quãng thời gian khiến ông ghét cay ghét đắng nước Pháp - dù đó là quê hương.

Rời Auxerre về với Marseille, Eric Cantona bùng nổ thành một "bad boy" chính hiệu.

Những cuộc đụng độ diễn ra như cơm bữa. Cantona phang nhau chẳng chừa bất cứ ai. Tiền đạo này chửi HLV Henri Michel trên truyền hình trực tiếp, ném giày vào mặt đồng đội Jean-Claude Lemoult ở Montpellier.

Rắc rối thực sự đến với Cantona khi chuyển sang thi đấu cho Nimes. Bị cấm một tháng vì ném bóng vào mặt trọng tài, Cantona đến nhà từng thành viên của Ủy ban kỷ luật, réo tên họ và chửi rủa, gọi họ là những thằng ngu. Án kỷ luật được tăng gấp đôi. Ở tuổi 25, Eric Cantona quyết định treo giày.

Chìm vào sương mù để thấy trời xanh

May mắn cho Cantona, may mắn cho Man United, Gerard Houllier - trợ lý HLV đội tuyển Pháp, cũng là nhà phân tích tâm lý của Cantona thuyết phục chân sút cứng đầu này thử sức ở Anh. HLV kỳ cựu Bryan Robson - khi ấy là đội trưởng Man United nhớ lại rằng cái tên Eric Cantona đã được nhắc đến, nhưng "Các cầu thủ không tin rằng đấy là một bản hợp đồng tốt, họ sợ tiếng xấu của cậu ấy".

Dù giúp Leeds đoạt chức VĐQG sau 18 năm chờ đợi, nhưng Cantona chưa bao giờ được lòng HLV Howard Wilkinson.

Về với Leeds United, đem về cho đội bóng chủ sân Elland Road chức vô địch quốc gia sau 18 năm chờ đợi, mùa giải tiếp theo - 1992/93, Cantona tiếp tục tỏa sáng với hattrick ghi được ở trận Charity Shield, đưa đội nhà vượt qua Liverpool 4-3, cùng 11 bàn thắng sau 20 trận đầu mùa (bao gồm một hattrick ghi vào lưới Tottenham và 2 bàn ở Champions League).

Nhưng điều đó vẫn chẳng làm HLV của Leeds - Howard Wilkinson thích anh thêm chút nào "Cậu ấy có tiềm năng đặc biệt, nhưng vẫn phải chăm chỉ hơn nữa". Eric Cantona không có sự chắc chắn mà sau này thể hiện ở Man United, bởi thế luôn bấp bênh trong sơ đồ chiến thuật 4-4-2 truyền thống của "Trung sỹ Wilko" - biệt danh của HLV Wilkinson.

Phong cách có phần lười biếng của Cantona khiến Wilkinson chẳng biết phải làm gì với tiền đạo này. "Mối quan hệ của tôi với Wilkinson rất xấu, chúng tôi chẳng thể tìm được tiếng nói chung trên sân cỏ", Cantona thổ lộ với FourFourTwo. Tương tự, cách nhồi thể lực nặng nề của HLV Leeds United cũng khiến cầu thủ người Pháp cực kỳ khó chịu.

Kỳ chuyển nhượng mùa Đông lại đến, những tin đồn về việc Cantona không hài lòng với CLB bắt đầu lan ra khỏi Elland Road, và đó là lúc cuộc điện thoại nổi tiếng giữa chủ tịch Man United Martin Edward và người đồng cấp của Leeds - Bill Fotherby diễn ra.

Fotherby gọi cho Martin Edward hỏi mua Denis Irwin, đúng lúc ấy HLV Alex Ferguson bước vào văn phòng và ra hiệu cho "sếp" của mình hỏi thử xem "có cửa" mua Cantona hay không. Thật ngạc nhiên, câu trả lời từ Fotherby là có.

Sau một vài cuộc điện thoại qua lại, cái giá ban đầu là 1 triệu bảng Anh được nâng lên thành 1,2 triệu và chốt lại ở đó. Khi Alex Fuerguson báo tin với người trợ lý Brian Kidd, ông này đã sửng sốt hỏi lại xem Cantona có bị mất một chân hay không. Một cái giá quá rẻ cho một cầu thủ vĩ đại.

Viết nên lịch sử Man United

Hiện tại, Man United là CLB có sức ảnh hưởng lớn nhất ở nước Anh, thậm chí là toàn thế giới. Nhưng ngày ấy, trước khi Eric Cantona về với Old Trafford, họ chỉ mới có 7 lần giành chức vô địch quốc gia, trong suốt lịch sử 114 năm của mình.

Mất đi Cantona, Leeds United chìm trong tang tóc. Từ vị thế của một nhà vô địch, Leeds như bị ma ám, đã 26 mùa bóng trôi qua, cho đến tận bây giờ, vinh quang ấy chưa bao giờ quay trở lại với họ dù chỉ 1 lần.

Eric Cantona như thanh gươm báu Excalibur trong truyền thuyết của người Anh. Ai cũng biết đó là thanh gươm huyền thoại, nhưng không đủ sức rút nó ra khỏi tảng đá, cho đến ngày Alex Ferguson - như vua Arthur vĩ đại ngày nào rút được nó ra, biến Cantona thành thanh gươm định quốc của triều đại Man United vĩ đại.

Điều Cantona mang lại, trên tất cả là sự tự tin. "Cậu ấy ưỡn ngực đi vào, ngẩng đầu lên, dò xét mọi thứ một vòng, như thể hỏi chúng tôi. Tôi là Cantona, tham vọng của các bạn thế nào?", Sir Alex nhớ lại lần đầu tiên gặp gỡ.

Man United ngày ấy là sự kết hợp của thủ môn đẳng cấp thế giới - Peter Schmeichel, hàng phòng ngự thường thường bậc trung là sự kết hợp giữa Steve Bruce và Gary Pallister, cùng khá nhiều cầu thủ máu lửa trên hàng tiền vệ. Nhưng họ thiếu một người thổi ngọn lửa nhiệt tình, sự gắn kết biến sức mạnh của từng cá nhân thành một tập thể uy lực.

Người đó là Cantona, một chiến binh chưa từng biết sự hãi là gì, xốc lại đội bóng đang trượt dốc. Cantona đến và lấp đầy các khoảng trống trên sân. Paul Ince nhớ lại: "Sự hiện diện và tinh thần của anh ấy là đã đủ với chúng tôi. Như thể anh ấy đứng ra chịu trách nhiệm cho toàn thể chúng tôi. Kiểu như: Tôi là Eric, và tôi đến đây để giành danh hiệu cho các bạn".

Trên sân tập, những cầu thủ trẻ như Ryan Giggs hay Gary Neville lập tức lấy Cantona làm thần tượng. Anh truyền cảm hứng cho đồng đội bằng sự tận hiến và miệt mài. "Anh ấy đến sân lúc 9 rưỡi sáng, trước chúng tôi hẳn 1 tiếng và bắt đầu luyện tập và hoàn thiện kỹ năng cho mình", Paul Ince nhớ lại.

Chẳng ai có thể tìm thấy bóng dáng của "gã điên" huyền thoại ngày nào. "Cậu ấy chẳng giống tý nào con người mà chúng tôi vẫn thường nghe đồn đại", Mark Hughes nhận xét. Gary Neville nhớ lại: "Anh ấy lịch sự và cư xử cực kỳ nhã nhặn, lái một chiếc xe tầm tầm, sống ở một ngôi nhà tầm tầm. Chúng tôi luôn nể phục khi nhìn vào anh ấy".

"Trên sân tập hay trong trận đấu, chỉ cần phạm một lỗi nhỏ hay tắc bóng trượt một cú, chúng tôi sẽ nhận được ánh mắt nghiêm khắc của anh ấy và sẽ cực kỳ xấu hổ. Trong đội, mỗi một lỗi nhỏ bị cảm giác như một tội ác kinh khủng ấy", Gary Neville lè lưỡi nhắc lại.

Phong độ của Man United lập tức "đâu vào đấy" với sự góp mặt của Eric Cantona. Hai bàn thắng muộn của chân sút người Pháp giúp Quỷ đỏ giật lại 2 trận hòa trước Chelsea và Sheffield Wednesday, tiếp theo đó là những bàn thắng giúp đội nhà thắng Coventry City và Tottenham.

Một tháng sau ngày Cantona ra mắt, Man United leo thẳng lên vị trí đầu bảng xếp hạng. Cantona tỏa sáng rực rỡ với sự tự tin và khả năng xử lý bóng phi thường, cùng cách nhìn nhận và tiếp cận trận đấu vượt trội.

Với tầm bao quát phi thường của mình, Cantona tung những đường chuyền với ý đồ cực cao cho Giggs, Irwin và Andrei Kanchelskis ở hai biên, đồng thời kiến tạo cho Mark Hughes (chân sút xứ Wales này ghi được đến 15 bàn mùa bóng ấy).

Khi cả đội không thể giải tỏa được bế tắc, Cantona là người mang đến cho họ những món quà đặc biệt, là bàn thắng đem về chiến thắng trước Sheffield United, bàn thắng gỡ hòa ở trận derby Manchester, cùng 2 cú "chốt hạ" vào lưới Norwich City và Chelsea.

Giống như cái cách cùng Leeds United hạ gục Man United ở mùa giải trước, sự có mặt của Cantona trong đội hình ở nửa sau mùa giải đã giúp Quỷ đỏ thắng tuyệt đối 7 trận cuối cùng, bước lên ngôi cao nhất Premier League với 10 điểm cách biệt so với Aston Villa - đội á quân.

Sir Alex Ferguson nổi tiếng nghiêm khắc cũng không thể che giấu sự ngưỡng mộ của mình dành cho Cantona. Bên cạnh đó là niềm tin tuyệt đối đặt vào anh, từ đó không bắt anh phải tuân thủ những quy định khắt khe như các cầu thủ khác, bởi ông biết bên trong Cantona là sự cá tính rất riêng cần được tôn trọng.

Andy Cole nhớ lại: "Chúng tôi được mời đến một buổi ra mắt phim, và được dặn phải mặc vest cùng cà vạt đen. Riêng Cantona nổi bật trong bộ đồ vía màu vàng kem cùng đôi giày tập Nike. Chẳng những không mắng mỏ, Alex Ferguson còn khen anh ấy ấn tượng phết".

May mắn thay, cả đội không ai khó chịu với Cantona. Thậm chí Brian McClair, người phải chơi lùi lại để nhường vị trí cho Cantona cũng chấp nhận hợp tác và không mảy may phật ý. Kết quả, anh đã chơi cực kỳ ăn ý cùng tiền đạo người Pháp.

Hóa ra, sự xuất hiện của Cantona không gây chia rẽ đội hình. Trên thực tế, ông đem lại cho Quỷ đỏ một sự gần gũi mới. Với Cantona, Man United mới đúng nghĩa là một United - một tập thể thống nhất.

Phần còn lại của cả Eric Cantona lẫn Man United, có lẽ tất cả chúng ta đều biết. Mùa bóng 1992/93 không chỉ là mùa bóng định mệnh khởi đi một Cantona huyền thoại, mà còn là mùa bóng khởi đi của một Manchester United huyền thoại, bắt đầu bằng 4 chức vô địch Premier League trong 5 mùa giải liên tiếp và Sir Alex Ferguson trở thành HLV thành công nhất của bóng đá Anh.

Người ta sẽ còn nhớ mãi hình ảnh Eric Cantona với chiếc cổ áo dựng đứng, cùng vẻ mặt kiêu bạc, và trên tất cả là người hùng, là một trong những huyền thoại vĩ đại nhất của bóng đá Anh, bắt đầu từ mùa bóng đặt chân lên thảm cỏ Old Trafford.