Giá nhà đắt đỏ
Vài tháng sau đám cưới, Lilian Li chuyển từ thành phố Trùng Khánh phía tây nam Trung Quốc đến một căn hộ gần khu tài chính của Bắc Kinh.
Trong khi các cặp vợ chồng mới cưới ở Trung Quốc thường coi sở hữu tài sản là bước tiếp theo cần thiết sau khi kết hôn, Li và chồng lại thuê một căn hộ hai phòng ngủ ở thủ đô nước này với giá 13.000 Nhân dân tệ (khoảng 1.821 USD) mỗi tháng.
Để mua một căn hộ tương tự như vậy, Li và gia đình cô sẽ phải đặt cọc trước hơn 5 triệu NDT – tương đương với hơn 30 năm tiền thuê nhà. Li, năm nay 28 tuổi, cho biết: "Tôi và chồng đã trao đổi thẳng thắn về cuộc sống mà chúng tôi mong muốn và chúng tôi đi đến thống nhất sẽ không mua nhà."
Ngày càng có nhiều người Trung Quốc trẻ tuổi - nhóm người mua nhà chính ở các đô thị - đang đưa ra quyết định tương tự như vợ chồng cô Li. Khả năng chi trả là một vấn đề hóc búa đối với người mua nhà ở Trung Quốc, nơi giá nhà trung bình đã tăng gần gấp đôi trong thập kỷ qua. Giá thuê cũng tăng, nhưng ít hơn nhiều.
Theo tính toán của công ty dữ liệu bất động sản Zhuge Zhaofang, tỷ lệ chi phí mua nhà ở so với tiền thuê hàng tháng là trên 600 tại các thành phố lớn vào tháng 6/2022 (tức là cần 600 tháng tiền thuê nhà mới có thể mua được căn nhà đó). Năm 2007, tỷ lệ này là 400 hoặc thấp hơn.
Theo một báo cáo của Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, một tổ chức tư vấn của nhà nước, tỷ lệ trên 200 được coi là tín hiệu cảnh báo về khả năng xảy ra bong bóng giá bất động sản.
Tại Bắc Kinh, căn hộ trung bình hiện có giá khoảng 69.000 NDT/m2, theo nhà cung cấp dữ liệu bất động sản creprice.cn. Những người mua lần đầu thường dựa vào sự hỗ trợ và khả năng vay nợ của gia đình để mua một không gian sống tại các thành phố lớn.
Tuy nhiên, tai họa đối với các nhà phát triển bất động sản như Evergrande đã khiến nhiều người mua phải sở hữu những căn nhà chưa hoàn thành. Điều đó đã khiến những người mua tiềm năng như Li đặt câu hỏi về những thứ được coi là cơ hội đầu tư tốt nhất cho các gia đình Trung Quốc.
Theo một cuộc khảo sát của China Index Academy, một công ty nghiên cứu bất động sản, doanh số bán nhà của Trung Quốc theo diện tích sàn tại 100 thành phố đã giảm khoảng 20% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong khi doanh số bán hàng không giảm nhanh ở các khu vực đắc địa của các thành phố lớn, thì sự bi quan trên toàn thị trường đã làm đánh mất niềm tin của người dân.
Mặc dù giá nhà mới vẫn đắt đỏ, giá trung bình bất động sản tại 70 thành phố đã giảm 2,4% trong tháng 10 so với cùng kỳ năm ngoái, tháng giảm thứ bảy liên tiếp - dữ liệu của chính phủ cho thấy.
"Không có tác dụng tạo ra của cải, vậy cố chấp mua nhà để làm gì? Tại sao không đi thuê?" Victoria Zhan, một nhân viên ngân hàng trẻ tuổi mới hoãn kế hoạch mua một căn hộ ở ngoại ô Thượng Hải trong năm nay, cho biết.
Đẩy mạnh xu hướng cho thuê
Bộ phận nghiên cứu của China International Capital Corporation dự báo rằng số lượng người Trung Quốc thuê nhà sẽ tăng từ 200 triệu lên 300 triệu vào năm 2035. Nhu cầu mua nhà đã nguội đi khi chính phủ chuyển sang hỗ trợ nhà thuê giá cả phải chăng hơn cho người trẻ tuổi như một phần trong chính sách hướng tới "thịnh vượng chung" của Chủ tịch Tập Cận Bình.
Các nhà chức trách đang thúc đẩy thêm nhà cho thuê được chính phủ trợ cấp ra thị trường. Một số chính sách hỗ trợ cho lĩnh vực này bao gồm các khoản vay lãi suất thấp cho các nhà thầu xây dựng nhà cho thuê.
Qiqi Zhang, giám đốc điều hành của tập đoàn cổ phần tư nhân Mỹ Warburg Pincus, có trụ sở tại Thượng Hải, lần đầu tiên đầu tư vào bất động sản cho thuê ở Trung Quốc vào năm 2013, cho biết giá nhà cao ở các thành phố lớn vẫn gây "rất nhiều áp lực" cho những người trẻ tuổi.
Tỉ lệ giá mua nhà trên giá thuê tại các thành phố lớn của Trung Quốc. Nguồn: FT
Chính phủ "thực sự muốn thúc đẩy hoạt động cho thuê nhà để giải quyết nhu cầu chỗ ở của giới trẻ", ông Zhang cho hay.
Vào tháng 1, Bộ Nhà ở Trung Quốc đã công bố mục tiêu xây dựng 6,5 triệu căn nhà giá rẻ tại 40 thành phố trong vòng 5 năm, đủ để cung cấp chỗ ở cho 13 triệu người trẻ và cư dân mới.
Việc chính phủ thúc đẩy thị trường nhà cho thuê được cho là gắn liền với việc hỗ trợ các công ty phát triển bất động sản đang gặp khó khăn trong việc hoàn thành các dự án xây dựng khu dân cư. Các cơ quan quản lý tài chính Trung Quốc trong tháng trước đã kêu gọi tăng cường chuyển đổi nhà chưa hoàn thành thành nhà cho thuê và tiết lộ các lộ trình tài chính chi tiết hơn để giúp các ngân hàng và nhà đầu tư mua lại các dự án chưa hoàn thành.
Đáp lại, chính quyền thành phố Khai Phong ở tỉnh Hà Nam, Trung Quốc cho biết họ có kế hoạch mua hơn 1.000 căn hộ chưa hoàn thành vào năm tới từ Evergrande và biến chúng thành nhà cho thuê. Tại thành phố trung tâm Tây An, bảy ngân hàng bao gồm Ngân hàng Phát triển Trung Quốc và Ngân hàng Xây dựng Trung Quốc tuyên bố sẽ cung cấp hạn mức tín dụng 210 tỷ NDT để hỗ trợ các dự án nhà cho thuê.
Trong một nghiên cứu, các nhà phân tích tại Morgan Stanley cho biết việc nhà nước khuyến khích cho thuê nhà phù hợp với lời kêu gọi của ông Tập năm 2015 về nhà ở là "để ở chứ không phải để đầu cơ". Tuy nhiên, "quá trình này sẽ mất thời gian và hiện tại sẽ chủ yếu đóng vai trò hỗ trợ thị trường nhà đất giảm giá".
Cô Li cho biết việc thuê thay vì mua sẽ giúp cô và chồng tiết kiệm tiền, nhờ đó giúp họ duy trì chất lượng cuộc sống. "Chúng tôi có thể mua một căn hộ ở Trùng Khánh khi về già và chuẩn bị về hưu. Còn từ giờ tới lúc đó, tôi nghĩ chúng tôi sẽ tiếp tục thuê ở Bắc Kinh."