Theo Yahoo News, không chỉ lo ngại về khả năng ông Trump có thể thất bại trước bà Clinton trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ, đảng Cộng hòa còn đứng trước một nguy cơ cũng đáng sợ không kém: Ông Ryan có khả năng mất ghế Chủ tịch và đảng Cộng hòa không còn chiếm đa số tại Hạ viện Mỹ.
Thắng một trận đánh, thua cả chiến dịch?
Ông Paul Ryan không cần phải lo về cuộc đua giữ ghế nghị sĩ của mình bởi đối thủ của ông chỉ là Paul Nehlen - một người phản đối tự do thương mại và chống lại những người theo đạo Hồi. Nói cách khác, Paul Nehlen là một “phiên bản rút gọn” của Donald Trump.
Ông Nehlen nhận được rất nhiều sự chú ý gần đây của dư luận khi được cả bà Sarah Palin - một nhân vật có tiếng tăm trong đảng Cộng hòa - và báo giới ủng hộ nhiệt thành.
Tuy nhiên, đây vẫn là một cuộc đua không cân sức khi ông Ryan từng là nghị sĩ bang Wisconsin từ năm 1999 và có ngân sách tranh cử lên đến 10 triệu USD, gấp hàng chục lần so với con số 175.000USD của ông Nehlen.
Những con số thăm dò cũng chống lại ông Nehlen, theo đó, có tới 80% người dân khu vực Janesville ủng hộ ông Ryan và chỉ có 14% không thích ông này. Trong khi đó, con số tương ứng của ông Nehlen là 16% và 47%.
Mặc dù vậy, chiến thắng nhỏ nhoi này sẽ chẳng có ý nghĩa gì hết nếu như đảng Cộng hòa đánh mất quyền kiểm soát Hạ viện. Đây mới chính là “chiến dịch lớn” mà ông Ryan cần phải quan tâm.
Bản thân ông Ryan cũng không muốn đề cập vấn đề này mà chỉ nói rằng, bất kỳ ai ở vào địa vị của ông cũng sẽ lo ngại như vậy:
“Khi ông Mitt Romney và tôi mất 4% số phiếu bầu, chúng tôi mất 8 ghế trong Hạ viện. Khi ông John McCain mất 7% số phiếu bầu, chúng tôi mất 21 ghế trong Hạ viện.
Là Chủ tịch Hạ viện, công việc của tôi là phải đảm bảo làm sao đảng Cộng hòa vẫn giành được đa số bất chấp mọi tình huống có thể xảy ra”.
Tuy nhiên, theo New York Times, ông Ryan đã kín đáo chia sẻ mối lo ngại rằng Donald Trump có thể khiến đảng Cộng hòa thất bại tại Hạ viện.
Trong cuộc họp kín với các nhà tài trợ tuần trước, ông Ryan cho rằng: “Hạ viện do đảng Cộng hòa chiếm đa số đang ngày càng bị đặt trong vòng nguy hiểm” và cảnh báo họ “không nên mặc định rằng, đảng Cộng hòa không thể mất đa số tại Hạ viện và cũng không nên chỉ chăm chăm tìm cách giữ đa số tại Thượng viện”.
Vì sao ông Ryan phải lo sợ?
Theo các chuyên gia, tuyên bố trên không phải là chiến thuật reo rắc sợ hãi để thu hút các khoản tài trợ. Rõ ràng ông Paul Ryan có lý do để mà lo ngại.
Trước đó, viễn cảnh về việc đảng Dân chủ chiếm lại đa số từ tay đảng Cộng hòa là một điều gần như không thể xảy ra.
Không biết bao nhiêu lần, thủ lĩnh phe thiểu số tại Hạ viện Nancy Pelosi nói về khả năng đảng Dân chủ có thể làm được điều này. Tuy nhiên, bà chưa bao giờ thực sự tin vào những gì mình tuyên bố.
Điều này là bởi, ngoại trừ một thời gian ngắn (từ 2007-2010) đảng Dân chủ chiếm đa số, đảng Cộng hòa đã nắm quyền kiểm soát Hạ viện trong suốt 2 thập kỷ.
Sự thống trị lâu dài của đảng Cộng hòa tại Hạ viện đã giúp các nghị sĩ của họ chiếm được rất nhiều ưu thế trong các cuộc bầu cử và xây chắc vị thế của họ so với đảng Dân chủ.
Các cuộc bầu cử Hạ viện gần đây diễn ra theo một mô típ quen thuộc, cử tri đảng Cộng hòa rất chịu khó đi bầu còn đảng Dân chủ thì không. Mọi chuyện càng tệ hơn khi các cử tri đảng Dân chủ ngày càng phân tán khắp nơi khiến đảng này chịu bất lợi không nhỏ.
Tuy nhiên, lần này, bà Pelosi và các nghị sĩ đảng Dân chủ có thể thực sự nghĩ đến khả năng đánh bại đảng Cộng hòa tại Hạ viện Mỹ trong cuộc bầu cử vào tháng 1/2017.
Trước hết, đảng Cộng hòa cần phải tính đến khả năng mất quyền kiểm soát Thượng viện trong năm 2016. Tình hình rõ ràng là đang chống lại họ.
Đảng Dân chủ có 10 ghế phải cạnh tranh trong khi đó con số này ở đảng Cộng hòa lên đến 24. Nếu họ mất ít nhất 4 ghế thì quyền kiểm soát Thượng viện sẽ rơi vào tay đảng Dân chủ.
Trong khi đó, tình hình tại Hạ viện Mỹ lại không mấy suôn sẻ như vậy cho đảng Dân chủ bởi đảng Cộng hòa đang có 247 ghế tại đây so với 186 ghế của đảng Dân chủ.
Để giành chiến thắng, bà Pelosi và các nghị sĩ đảng Dân chủ cần giành được thêm ít nhất 30 ghế- một con số rất lớn nhất là trong bối cảnh chỉ còn vài tháng nữa là diễn ra cuộc Tổng tuyển cử khiến “điều thần kỳ” khó có thể xảy ra.
Vậy tại sao ông Ryan lại quá lo sợ như vậy? Câu trả lời là, 2016 không phải là năm được coi là đang diễn ra một cuộc bầu cử Tổng thống bình thường như những lần trước đó. Ông Trump càng “nổ tung trời” thì đảng Cộng hòa càng mất thêm nhiều ghế tại Hạ viện.
Ngoài ra, một điều rất đáng lưu ý là cuộc đua vào Nhà Trắng cũng quyết định cuộc đua tại Hạ viện và Thượng viện Mỹ.
Việc cử tri đảng Cộng hòa không mặn mà với ông Trump có thể dẫn đến việc họ sẽ không tham gia bầu cử Hạ viện và Thượng viện và khiến các ứng viên đảng Cộng hòa “lãnh đủ” hậu quả.
Thất bại được báo trước?
Lần gần đây nhất, báo cáo về cuộc chạy đua vào Nhà Trắng do Cook Political- một tổ chức phân tích độc lập- công bố là ngày 22/7, thời điểm đảng Cộng hòa vừa kết thúc Đại hội tại Cleveland và ông Trump nhận được rất nhiều sự ủng hộ của công chúng.
Dù vậy, báo cáo do Cook đưa ra vẫn “vẽ lên” một viễn cảnh đáng sợ đối với đảng Cộng hòa, đó là: Đảng Dân chủ nhiều khả năng mất một ghế tại Hạ viện vào tay đảng Cộng hòa trong khi 3 ghế còn lại của đảng này cũng đang lung lay.
Trong khi đó, số ghế của đảng Cộng hòa trong tình trạng đang lung lay lên đến 17. Ngoài ra 5 ghế khác của đảng Cộng hòa nhiều khả năng cũng sẽ rơi vào tay đảng Dân chủ.
Kể từ thời điểm đó, mọi chuyện ngày càng trở nên tệ hơn đối với đảng Cộng hòa khi mà tỷ lệ ủng hộ ông Trump ngày càng giảm sút.
Ngày 26/7, ông còn dẫn trước bà Clinton với tỷ lệ 45,7% so với 44,6% cử tri ủng hộ. Chỉ gần 2 tuần sau, ông đã bị dẫn trước tới 7,2 điểm phần trăm theo thăm dò của RealClear Politics.
Ngoài ra, ông Trump còn bị bà Clinton giành lấy 10 điểm phần trăm tại hai bang quan trọng là New Hampshire và Pennsylvania. Chính vì thế, theo FiveThirtyEight khả năng chiến thắng của ông Trump tụt từ 50,1% xuống còn 13,7%.
Nếu mọi chuyện vẫn diễn ra theo chiều hướng này, ông Trump có thể “thổi bay” nhiều chiếc ghế của đảng Cộng hòa và giúp đảng Dân chủ chiếm ưu thế tại Hạ viện. Khoảng cách 30 ghế trước đây từng được coi là “bất khả xâm phạm” giờ có thể san lấp bất kỳ lúc nào./.