Nga có thể đánh bại UAV Thổ Nhĩ Kỳ chỉ trong một ngày?
Trong bài viết có tựa đề "Russia could solve the problem of Turkish UAVs in Karabakh in one day" tạm dịch "Nga có thể giải quyết vấn đề UAV Thổ Nhĩ Kỳ ở Karabakh trong một ngày" trên tờ Topcor, chuyên gia quân sự người Nga Sergey Marzhetsky cho rằng, Quân đội Nga đã được chuẩn bị tốt để đối phó với các mối đe dọa từ máy bay không người trong môi trường chiến tranh hiện đại.
Theo phân tích của Sergey Marzhetsky, cuộc chiến kéo dài 6 tuần ở Nagorno-Karabakh đã chứng minh vai trò của máy bay không người lái (UAV) trong môi trường chiến tranh hiện đại. Nó giúp lợi thế trên chiến trường nghiêng hẳn về phía Azerbaijan, quân đội Baku có trong tay các mẫu UAV tấn công mới nhất từ Thổ Nhĩ Kỳ và Israel.
Ở chiều hướng ngược lại, lực lượng Armenia dù sở hữu số lượng đáng kể UAV nhưng năng lực tác chiến của chúng lại khá hạn chế. Rõ ràng, Yerevan không có cơ hội để lật ngược tình thế.
Đích thân Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev trong một cuộc phỏng vấn gần đây cũng thừa nhận vai trò của UAV tấn công trong chiến thắng trước Armenia:
"Với sự trợ giúp từ các máy bay không người lái mà chúng tôi mua từ Thổ Nhĩ Kỳ, Quân đội Azerbaijan đã phá hủy nhiều phương tiện chiến tranh của Armenia có giá trị ước tính lên đến 1 tỷ USD", Tổng thống Aliyev nhấn mạnh.
Kèm theo tuyên bố trên, Bộ Quốc phòng Azerbaijan cũng thường xuyên cho đăng tải các đoạn video ghi lại cảnh UAV của nước này "tìm và diệt" các mục tiêu có giá trị của lực lượng Armenia ở Nagorno-Karabakh. Trong số "nạn nhân" có cả các hệ thống S-300PS.
Cùng với những diễn biến bất ngờ ở chiến trường Nagorno-Karabakh, một số chuyên gia quân sự Israel và cả Thổ Nhĩ Kỳ đều đưa ra nhận định rằng Quân đội Nga chưa có loại vũ khí nào đủ tốt để đối phó với mẫu UAV tấn công tiên tiến do hai nước này chế tạo.
UAV "cảm tử" Harop của Azerbaijan tiêu diệt một xe phóng di động thuộc hệ thống tên lửa phòng không S-300PS của Armenia.
Tuy nhiên, Marzhetsky cho rằng Israel và Thổ Nhĩ Kỳ có vẻ ăn mừng hơi sớm khi cố gắng phóng đại sức mạnh các dòng máy bay không người lái mà họ chế tạo.
Cũng theo Marzhetsky, giống như nhiều cường quốc quân sự khác trên thế giới, Nga từ lâu có đã có những nghiên cứu và phân tích kỹ lưỡng về vai trò của UAV trong môi trường chiến tranh hiện đại cũng như cách khắc chế chúng.
Chuyên gia Marzhetsky tự tin cho rằng với năng lực của Quân đội Nga hiện tại họ hoàn toàn có đủ khả năng vô hiệu hóa toàn bộ số UAV Thổ Nhĩ Kỳ và Israel đang được Azerbaijan triển khai ở Karabakh chỉ trong một ngày.
Điểm mặt dàn vũ khí khắc chế UAV của Quân đội Nga
Theo như phân tích của Sergey Marzhetsky, Quân đội Nga hiện tại đang được trang bị hoặc sắp biên chế nhiều loại vũ khí khác nhau có thể vô hiệu hóa các đòn tấn công từ máy bay không người lái:
Thứ nhất, với năng lực tác chiến của Không quân Nga, Moscow hoàn toàn có thể điều động các phi đội tiêm kích để đánh chặn UAV đối phương ngay trên không. Các mẫu UAV trinh sát lẫn tấn công gần như không có gì để chống đỡ các cuộc tấn công từ tên lửa không đối không hay pháo tự động của chiến đấu cơ.
Thứ hai, việc sử dụng các hệ thống phòng không tầm xa như S-300 để đối phó UAV là không phù hợp, bởi nhiệm vụ này dành cho các hệ thống phòng không tầm ngắn và tầm trung. Một vũ khí lỗi thời như pháo ZU-23-2 vẫn hiệu quả trong việc đánh chắn UAV bay ở độ cao thấp.
Hệ thống pháo phòng không tự hành 2S38 Derivaciya PVO của Quân đội Nga.
Việc S-300PS của Armenia dễ dàng bị UAV Azerbaijan đánh bại ít nhiều là do chúng thiếu các hệ thống phòng không tầm ngắn bảo vệ vòng ngoài. Trong khi đó từ vài năm trước Quân đội Nga đã hoàn thiện việc xây dựng các đơn vị phòng không chuyên trách làm nhiệm vụ bảo vệ các hệ thống S-300, S-400.
Ngoài các hệ thống phòng không tầm ngắn Pantsir-S1, 2K22 Tunguska hay ZSU-23-4 Shilka, Quân đội Nga mới đây còn phát triển và sắp đưa vào trang bị hệ thống pháo phòng không tự hành 2S38 Derivaciya PVO, nó được thiết kế dành riêng cho nhiệm vụ chống các cuộc tập kích từ UAV, tên lửa hành trình và cả tên lửa đất đối không.
Pháo tự động 57mm của Derivaciya PVO có thể bắn các loại đạn "thông minh" với tầm tác chiến hiệu quả lên đến 4.500m và có tốc độ bắn 120 phát/phút, tấn công các mục tiêu trên không với đầu đạn phân mảnh. Ngoài ra chi phí để vận hành Derivaciya PVO cũng thấp hơn nhiều so với một số hệ thống tên lửa phòng không tầm ngắn.
Thứ ba, tác chiến điện tử là một trong những thế mạnh của Quân đội Nga, các hệ thống tác chiến điện tử như Rtut-BM và Krasukha-4 thừa khả năng đánh chặn và vô hiệu hóa các UAV "cảm tử" của Israel và UAV tấn công của Thổ Nhĩ Kỳ từ xa.
Hệ thống tác chiến điện tử như Krasukha-4.
Điển hình như Krasukha-4, đây là hệ thống áp chế điện tử có tầm tác chiến lên đến vài trăm km, nó có khả năng áp chế tất cả các nguồn phát xạ vô tuyến, kể cả các hệ thống chỉ huy và cảnh báo sớm trên không (AWACS), phát hiện và theo dõi đồng thời nhiều mục tiêu khác nhau, “làm mù” máy bay tấn công và vũ khí có độ chính xác cao.
Ngoài các hệ thống kể trên, Quân đội Nga còn đang nghiên cứu phát triển một số hệ thống tác chiến điện tử chuyên dụng để chống lại UAV như "Silok" và "Rat".
Từ những dẫn chứng trên Sergey Marzhetsky kết luận, nhận định Quân độị Nga yếu kém trong việc đối phó các mối đe dọa từ UAV được một số chuyên gia Israel và Thổ Nhĩ Kỳ đưa ra là thiếu căn cứ, họ cố tình phớt lờ sức mạnh vũ khí phòng không và tác chiến điện tử của Nga để "quảng cáo" cho các mẫu UAV đang "làm mưa làm gió" ở Nagorno-Karabakh
Trên thực tế, nếu muốn, Moscow hoàn toàn có thể giúp Yerevan đánh bại lực lượng UAV của Azerbaijan theo đúng nghĩa đen chỉ trong vài ngày bằng cách loại vũ khí đã nêu trên. Còn tại sao điều này không được thực hiện lại là một câu hỏi khác.
Hệ thống pháo phòng không tự hành 2S38 Derivaciya PVO thể khả năng tấn công.