Đầu tháng này, tờ Izvestia dẫn lời Giám đốc công ty chế tạo máy Uralvagonzavod cho hay, Quân đội Việt Nam đang đàm phán mua xe tăng T-90 của Nga, số lượng có thể lên tới 100 chiếc.
Trao đổi với Sputnik, Đại tá Nguyễn Khắc Nguyệt [nguyên Trưởng ban KH - CN - MT Trường sĩ quan Tăng thiết giáp - ND] cho biết, Việt Nam lựa chọn Nga vì đã có truyền thống sử dụng xe tăng do Liên Xô sản xuất.
Trong kháng chiến chống Mỹ những năm 1960 và 70, quân đội Việt Nam được trang bị xe tăng chiến đấu chủ lực T-54 và xe tăng lội nước PT-76 do Liên Xô sản xuất, cũng như một số mẫu xe tăng Trung Quốc sao chép T-54.
Những chiếc xe tăng này đặc biệt phát huy giá trị lớn trong chiến dịch giải phóng miền Nam năm 1975. Tốc độ, khả năng cơ động và hỏa lực của chúng đã cho phép quân đội nhân dân Việt Nam tiến quân thần tốc, khiến quân lực Việt Nam Cộng hòa phải đầu hàng.
"Các xe tăng hạng trung do Liên Xô sản xuất hoạt động rất tốt trong điều kiện chiến trường Việt Nam - chúng rất mạnh và được bảo vệ tốt.
Xe tăng T-54 nặng 36 tấn, trang bị pháo 100mm. Còn xe tăng chiến đấu chủ lực của Mỹ khi đó là M48, nặng 50 tấn và lắp pháo 90mm. Mặc dù dễ vận hành hơn xe tăng Liên Xô nhưng do kích cỡ (M48 cao hơn hẳn 1m so với T-54) nên mẫu xe tăng của Mỹ dễ bị bắn trúng, dễ bị tổn thương hơn".
"Nó cũng thua kém mẫu xe tăng Liên Xô trong các chiến dịch xuyên quốc gia và về tầm hoạt động theo nhiên liệu.
Một lợi thế khác của xe tăng Liên Xô là chúng đơn giản hơn so với xe tăng Mỹ về mặt kỹ thuật, vì thế mà trở nên đáng tin cậy hơn. Trong trường hợp bị hỏng, kíp xe có thể khắc phục tương đối nhanh chóng. Trong khi đó, xe tăng Mỹ khó sữa chữa hơn nhiều" - Đại tá Nguyễn Khắc Nguyệt lý giải.
Xe tăng T-54-1 tại bảo tàng Verkhnyaya Pyshma.
Công tác sản xuất xe tăng chiến đấu chủ lực T-54 và T-55 bắt đầu từ cuối Thế chiến II. Đã có hơn 100.000 chiếc được chế tạo cho quân đội Liên Xô, đồng minh của Moskva và phục vụ xuất khẩu, đưa T-54/55 trở thành mẫu xe tăng được sản xuất nhiều nhất trong lịch sử.
Theo Đại tá Nguyệt, như xe tăng Liên Xô trước đây, các mẫu xe tăng hiện đại của Nga, trong đó có mẫu T-90 mà Việt Nam đang quan tâm, vẫn giữ được lợi thế về độ bền bỉ trước các đối thủ đến từ Mỹ.
"Là một chỉ huy xe tăng dày dạn kinh nghiệm tác chiến, tôi có thể so sánh các mẫu xe tăng đương đại đến từ nhiều quốc gia khác nhau. Theo quan điểm của tôi, các xe chiến đấu của Nga hiện đại hơn hẳn so với phương Tây" - Đại tá Nguyệt nói.
Cũng theo Đại tá Nguyệt, "Việc mua xe tăng mới còn phải tùy thuộc vào tiềm lực kinh tế của một quốc gia. Hiện có 2 lựa chọn: Một là mua một số lượng nhất định các xe tăng hiện đại. Như báo chí đã đưa tin, Việt Nam đang có kế hoạch mua một lô (tương đối nhỏ) xe tăng T-90 với 2 phiên bản cải tiến".
"Lựa chọn thứ 2 là hiện đại hóa lực lượng xe tăng hiện nay nhằm nâng cao tính năng kỹ chiến thuật của chúng càng nhiều càng tốt".
"Xe tăng tiếp tục đóng một vai trò quan trọng trên chiến trường. Tất nhiên, Việt Nam nên lựa chọn cả 2 hướng: vừa mua xe chiến đấu hiện đại, vừa nâng cấp lực lượng hiện có" - Đại tá Nguyệt kết luận.
Xe tăng chiến đấu chủ lực thế hệ ba T-90 được Nga đưa vào biên chế năm 1993, nặng 46 tấn, trang bị pháo nòng trơn 2A46 125mm. Tháng trước, Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố Quân đội nước này sẽ hiện đại hóa hàng trăm xe tăng T-90.
Trên thị trường xuất khẩu, ngoài Việt Nam, còn có khá nhiều nước quan tâm hoặc đã đặt mua dòng xe tăng hiện đại này như Algeria, Azerbaijan, Ấn Độ.