Người phát ngôn của cựu Tổng thống Mỹ George Herbert Walker Bush, ông Jim McGrath cho biết, ông Bush (còn được gọi là Bush "cha") đã tạ thế ở tuổi 94 tại Houston vào hồi 22h10 ngày 30/11 (theo giờ địa phương). Trong thông cáo của gia đình, cựu Tổng thống George W. Bush (Bush "con") chia sẻ:
"Jeb, Neil, Marvin, Doro và tôi đau buồn báo tin, sau 94 năm đáng chú ý, người cha thân yêu của chúng tôi đã qua đời. George H.W.Bush là người đàn ông có phẩm cách tốt đẹp nhất, là người cha tuyệt vời nhất mà một người con trai hoặc một người con gái có thể mong cầu".
"Toàn thể gia đình Bush vô cùng biết ơn trước cuộc đời và tình yêu thương của ông, trước sự tận tụy của những người đã chăm sóc và nguyện cầu cho cha, và cả những lời tiếc thương từ bạn bè và đồng bào".
Ông ra đi chỉ 8 tháng sau khi người vợ Barbara qua đời vào ngày 17/4. Trong tang lễ của bà Barbara, người ta thấy ông ngồi xe lăn, nhìn đăm đăm vào linh cữu phủ hoa của vợ - khoảnh khắc gói gọn câu chuyện tình kéo dài cả một đời của hai người. Ngay sau tang lễ, ông Bush đã phải nhập viện để điều trị chứng nhiễm trùng máu.
Cháu trai George P. Bush đã dành những lời đầy thương mến cho người ông quá cố khi chia sẻ trên Twitter:
"Ông tôi là người vĩ đại nhất mà tôi từng biết. Cuộc đời ông trải dài suốt Thế kỷ Hoa Kỳ (American Century) - ông chiến đấu trong Thế chiến II... tham gia vào thời kỳ bùng nổ dầu khí ở Texas... có một sự nghiệp đáng chú ý trong phục vụ cộng đồng, bao gồm cả đảm nhiệm vai trò Tổng thống suốt những ngày tháng cuối cùng của Chiến tranh Lạnh".
(American Century: Thuật ngữ chỉ kỷ nguyên, khi nước Mỹ có được vị trí ưu việt về chính trị, kinh tế và văn hoá trên khắp thế giới - ND)
Bức ảnh được cháu trai chia sẻ trên Twitter. Ảnh: Twitter
Đang tham dự hội nghị G20 tại Argentina nhưng Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng đã bày tỏ lòng thương tiếc trước sự ra đi của ông Bush:
"Melania và tôi cùng với đất nước tiếc thương sự ra đi của cựu Tổng thống George H.W.Bush, người vừa tạ thế đêm qua".
"Qua sự đáng tin, vẻ hóm hỉnh đáng mến và một lòng tận tụy không hề nao núng với đức tin, gia đình và đất nước, Tổng thống Bush đã truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ người Mỹ vào dịch vụ công - để rồi, như lời ông nói, trở thành 'hàng nghìn điểm sáng' thắp lên sự vĩ đại, niềm hy vọng và cơ hội của nước Mỹ đối với thế giới".
"Với sự công tâm, phải lẽ và lối lãnh đạo điềm tĩnh, Tổng thống Bush đã dẫn dắt đất nước ta, và thế giới, tới một kết cục hòa bình của Chiến tranh Lạnh. Ở cương vị của một người Tổng thống, ông đã mở đường cho nhiều thập kỷ thịnh vượng tiếp nối".
Nhà lãnh đạo đưa nước Mỹ đi qua Chiến tranh Lạnh
Cựu Tổng thống George H.W. Bush bắt đầu nhiệm kỳ vào năm 1989 và kết thúc vào năm 1993. Vị Tổng thống thứ 41 của nước Mỹ đã dẫn dắt đất nước trải qua giai đoạn biến động của thế giới, bao gồm cả sự sụp đổ của Liên Xô.
Ông là cha của cựu tổng thống George W. Bush, người lãnh đạo nước Mỹ suốt 2 nhiệm kỳ liên tiếp (2001-2009).
Sinh ra trong một gia đình có truyền thống chính trị, ông Bush là con trai của một Thượng nghị sĩ. Sau chiến dịch tranh cử năm 1980, ông giữ chức Phó Tổng thống suốt 2 nhiệm kỳ dưới thời Tổng thống Ronald Reagan, trước khi đánh bại ứng viên Dân chủ Michael Dukakis và bước lên đỉnh cao quyền lực vào năm 1988.
Tổng thống Mỹ George H.W.Bush nhậm chức vào 20/1/1989. Ảnh: Achievement.org
Ông George H.W. Bush ủng hộ chủ nghĩa bảo thủ "mềm mỏng hơn, tử tế hơn". Ông theo đuổi những chính sách góp phần khiến Liên Xô tan rã và khởi động những chiến dịch quân sự nhằm lật đổ lãnh đạo Panama Manuel Noriega và khiến lãnh đạo Iraq Saddam Hussein lụn bại.
Bush "cha" có đường lối khá cẩn trọng với Trung Quốc. Mặc dù áp đặt cấm vận với Bắc Kinh sau sự kiện Thiên An Môn 1989, nhưng ông cũng tìm cách không để mối quan hệ giữa hai bên rơi vào cảnh tuyệt giao vĩnh viễn.
Cũng dưới thời ông, Washington ủng hộ mối quan hệ ngoại giao giữa Israel và Palestine, dẫn tới việc ký kết Hiệp ước hòa bình Oslo giữa Chính phủ Israel và Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO) trong nhiệm kỳ sau đó.
Là một nhân vật bảo thủ có chừng mực, George H.W.Bush thiếu đi sự thu hút và tư tưởng phân cực vốn nổi bật ở người tiền nhiệm Ronald Reagan. Tuy nhiên, ông lại được nể trọng vì sự vững vàng trong giai đoạn đầy biến động của lịch sử khi bức tường Berlin sụp đổ và Liên Xô tan rã. Đó cũng là khi nước Mỹ nổi lên như một siêu cường.
Giành được tiếng tăm và sự tín nhiệm trên trường quốc tế nhưng Bush "cha" lại không mấy thành công ở mặt trận trong nước.
Lời cam kết của ông "Read my lips, no new taxes" (Hãy đọc khẩu hình của tôi, không có thuế mới) đã quay trở lại ám ông khi ông để mất vị trí lãnh đạo nhiệm kỳ thứ hai vào tay ông Bill Clinton. Thất bại của ông phần nào là do sự thể hiện có phần không hiệu quả trong giai đoạn tỷ lệ thất nghiệp ở Mỹ tăng cao.
Ngay khi trở thành ông chủ Nhà Trắng, Bush "cha" đã phải đối mặt với mức thâm hụt liên bang rất cao, vốn lặng lẽ phồng lên dưới thời của người tiền nhiệm, và một Quốc hội do Đảng Dân chủ nắm quyền. Vị Tổng thống thứ 41 của nước Mỹ đành từ bỏ lời hứa của mình.
Sau khi rời khỏi Nhà Trắng năm 1992, Bush "cha" trở thành một nhà chính trị được ngưỡng mộ. Được biết tới với tâm hồn hào sảng, ông có mối quan hệ bằng hữu thân thiết với Bill Clinton, người từng đánh bại ông trong kỳ bầu cử.
Dù ủng hộ Đảng Cộng hòa suốt cuộc đời nhưng ông Bush "cha" lại bỏ phiếu cho ứng viên Dân chủ Hillary Clinton trong cuộc bầu cử Tổng thống năm 2016.