Theo ông Blair, Trung Quốc đứng trước nguy cơ giao tranh quân sự với Mỹ nếu Bắc Kinh tiến hành bồi đắp đất trên Bãi cạn Scarborough. Và nếu điều đó xảy ra, Trung Quốc gần như chắc chắn sẽ thua cuộc, cựu Đô đốc Hải quân Mỹ nhận định.
"Nếu người Trung Quốc lấn tới, tôi nghĩ sẽ có rắc rối xảy ra. Và rắc rối cho họ là Mỹ và Philippines sẽ chiến thắng bởi bối cảnh quân sự ở đó là như vậy" - ông Blair, người từng quản lý các lực lượng quân đội Mỹ trong khu vực trên cương vị tướng 4 sao của Bộ Chỉ huy Thái Bình Dương, phát biểu.
Trong bối cảnh căng thẳng Mỹ-Trung ngày một gia tăng trên Biển Đông, cả hai nước đã đẩy mạnh điều động tàu chiến, máy bay do thám và chiến đấu cơ ra các khu vực tranh chấp. Tuy nhiên theo ông Blair, nguy cơ xảy ra giao tranh vẫn tương đối thấp, và những gì Mỹ và Trung Quốc đang làm mới chỉ dừng lại ở mức "đòn gió".
Nhưng Bãi cạn Scarborough lại là một vấn đề hoàn toàn khác. Không như các tranh chấp giữa nhiều bên đối với các cấu trúc trên quần đảo Trường Sa (chủ quyền Việt Nam), tranh chấp trên Scarborough là màn đối đầu trực tiếp giữa Bắc Kinh và Manila, một đồng minh của Washington.
Philippines và Mỹ đã kí kết hiệp ước quốc phòng song phương, trong đó nếu Manila quyết định bảo vệ khu vực mà họ cho là thuộc chủ quyền của mình, mà ở đây là Scarborough, thì Washington sẽ có trách nhiệm phải hỗ trợ về mặt quân sự.
"Tôi sẽ rất ngạc nhiên nếu Mỹ vẫn chưa cảnh báo Trung Quốc rằng họ đang đi quá xa. Mỹ chưa tuyên bố công khai như vậy, nhưng tôi hi vọng thông điệp này đã được phát đi trong hậu trường" - cựu Đô đốc Blair phát biểu trước các phóng viên tại Tổ chức Hòa bình Sasakawa (SPF), nơi ông đang đảm nhiệm vị trí giám đốc điều hành.
Cựu Đô đốc Hải quân Mỹ Dennis Blair. Ảnh: AP
Căng thẳng tại Scarborough lại gia tăng trong tuần qua, khi tàu cảnh sát biển Trung Quốc ngăn chặn một nhóm người Philippines cắm cờ trên một tảng đá nổi thuộc bãi cạn này.
Cựu Tư lệnh Bộ chỉ huy Thái Bình Dương nhận định, để cho Trung Quốc chiếm hoàn toàn quyền kiểm soát Scarborough và tiến hành bồi đắp sẽ là một "thất bại địa chính trị" mà Washington không thể chấp nhận.
"Với Mỹ, Bãi cạn Scarborough nếu không phải một 'lằn ranh đỏ', thì chí ít cũng phải là một 'lằn ranh hồng'" - ông Blair nhận định.
Nếu giao tranh nổ ra, Trung Quốc sẽ ở vào thế khó, khi vị trí của Bãi cạn Scarborough cách các căn cứ quân sự của nước này tới hàng trăm hải lý. Không một máy bay nào của Trung Quốc có thể tới điểm giao tranh mà không phải dừng lại nạp nhiên liệu.
"Với những hiểu biết của tôi về quân sự, [Bãi cạn Scarborough] là một điểm giao tranh hết sức bất lợi cho Trung Quốc" - ông Blair phát biểu.
---
Khi được tạp chí Foreign Policy hỏi liệu Washington đã đưa ra cảnh báo nào cho Trung Quốc về việc bồi đắp trên Bãi cạn Scarborough hay chưa, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Anna Richey-Allen khẳng định, Mỹ thường xuyên thảo luận với Trung Quốc về các diễn biến trên Biển Đông.
"Ngoài ra, tôi không thể đưa ra bất kì phát biểu nào khác liên quan đến nội dung chi tiết các cuộc thảo luận ngoại giao giữa hai nước" - bà Richey-Allen cho biết.
"Kể từ năm 2012, tàu cảnh sát biển Trung Quốc đã liên tục tìm cách cản trở đánh bắt cá ở khu vực, cũng như ngăn chặn các hoạt động giao thương của nước khác. Chúng tôi quan ngại rằng những hành động như vậy sẽ gia tăng căng thẳng trong khu vực và không đem lại kết quả gì" - bà nói thêm.