Nhà tâm lý học xã hội người Mỹ Festinger có một phán đoán rất nổi tiếng, được đánh giá là "Nguyên tắc Festinger":
10% của cuộc sống được hình thành bởi những việc xảy ra đối với bạn và 90% của cuộc sống được quyết định bởi thái độ, phản ứng của bạn đối với những sự việc xảy ra với mình.
Hay nói một cách khác, 10% sự việc trong cuộc sống chúng ta không thể kiểm soát nhưng 90% còn lại thì hoàn toàn do chúng ta điều khiển.
Festinger đã lấy một ví dụ như thế này:
Sau khi ngủ dậy vào buổi sang, Karl đi tắm. Anh tiện tay đặt chiếc đồng hồ cao cấp lên bệ của bồn tắm. Vợ anh sợ đồng hồ bị nước làm ướt nên đem nó đặt lên bàn ăn. Con trai họ thức dậy, đến bàn ăn lấy bánh mỳ, không may làm chiếc đồng hồ rơi xuống đất, hỏng.
Karl rất thích chiếc đồng hồ đó, anh không kiểm soát được cảm xúc nên đã đánh con một trận rất đau rồi hằm hằm mặt mắng vợ một hồi.
Ảnh minh họa.
Vợ anh thấy vô lý, cô giải thích vì sợ nước làm ướt đồng hồ nên mới làm vậy. Karl giận dữ nói, đó là chiếc đồng hồ không ngấm nước.
Lời qua tiếng lại, hai vợ chồng cãi nhau một trận kịch liệt. Trong lúc nóng nảy, Karl không ăn sáng, cứ thế lái xe đến công ty. Gần đến nơi, anh mới chợt nhớ ra là mình đã để quên tài liệu ở nhà, lại phải lái xe quay trở về.
Nhưng nhà anh lúc này không có ai, vợ anh đã đi làm còn con trai đã đi học, chìa khóa anh để trong túi giấy tờ. Không vào được nhà, Karl đành phải gọi điện cho vợ mang chìa khóa về.
Cô vợ vì vội vã về nhà nên đã đâm phải sạp hoa quả bên đường. Chủ sạp không cho cô đi, bắt cô phải bồi thường. Cô buộc phải bỏ ra một khoản tiền mới được đi.
Lấy được giấy tờ, Karl đến công ty muộn 15 phút, bị cấp trên phê bình một trận gay gắt. Khỏi phải nói tâm trạng anh tệ cỡ nào. Trước khi tan giờ làm, vì một việc nhỏ mà anh lại cãi nhau với đồng nghiệp.
Ảnh minh họa.
Vợ Karl vì hôm đó phải về đưa chìa khóa cho chồng mà mất giải thưởng chuyên cần cả tháng, trong khi con trai anh hôm đó tham gia giải bóng chày, cậu bé vốn hy vọng sẽ giành giải quán quân, không ngờ vì tâm trạng không tốt nên đã bị loại ngay từ vòng một.
Trong câu chuyện được lấy làm ví dụ này, chiếc đồng hồ bị vỡ là 10% không thể kiểm soát được trong cuộc sống và tất cả những chuyện xảy ra sau đó thuộc về 90% những việc nằm trong sự điều khiển của con người.
Do người trong cuộc không nắm bắt tốt 90% nói trên mới dẫn đến một ngày tồi tệ cho tất cả.
Hãy thử nghĩ xem, nếu như sau khi 10% kia xảy ra, Karl phản ứng khác so với những gì anh đã làm, ví dụ anh sẽ an ủi con trai:
"Đừng quá lo lắng, con trai, đồng hồ vỡ rồi cũng không sao, bố mang đi sửa là được", có lẽ con trai anh sẽ vui vẻ, vợ anh cũng vui, bản thân Karl cũng không bị rơi vào trạng thái giận dữ ngay đầu giờ sáng và những việc tồi tệ sau đó sẽ không liên tiếp xảy ra.
Có thể thấy, bạn không thể kiểm soát được 10% những gì xảy ra ở trước nhưng hoàn toàn có thể dung thái độ và hành vi của mình quyết định 90% sự việc phía sau.
Trong cuộc sống hiện nay, chúng ta vẫn thường nghe thấy những lời ca thán: Tại sao tôi lại kém may mắn đến thế, ngày nào cũng gặp chuyện đen đủi, làm thế nào tôi mới có được tâm trạng tốt một chút đây, ai có thể giúp tôi?
Đây là vấn đề thái độ của từng cá nhân. Thực ra, chẳng có ai có thể giúp bạn ngoại trừ chính bản thân bạn. Nếu như hiểu và vận dụng thuần thục "Nguyên tắc Festinger" trong cách xử lý mọi việc, mọi vấn đề sẽ được giải quyết theo cách tốt đẹp.