Tổng thống Trump thất vọng
Sau thời gian dài trì hoãn, chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump cuối cùng đã đưa ra quyết định đồng ý bán vũ khí cho Đài Loan. Theo giới chuyên gia, động thái này của Nhà Trắng đã tạo nên xung đột lớn trong mối quan hệ Trung-Mỹ, chấm dứt "thời kỳ trăng mật" trong quan hệ song phương.
Hãng tin CNN (Mỹ) ngày 30/6 đăng tải bài viết nhận định, khi "thời kỳ trăng mật" giữa Tổng thống Trump và ông Tập Cận Bình kết thúc cũng là lúc quan hệ Trung-Mỹ bắt đầu bước vào giai đoạn lạnh nhạt.
Theo CNN, trong chưa đầy một tuần, Mỹ đã khiến Bắc Kinh "nổi giận" khi đồng ý bán lô vũ khí trị giá 1,42 tỷ USD cho Đài Loan, liệt Trung Quốc vào danh sách các nước xảy ra tình trạng buôn bán người nghiêm trọng nhất thế giới, đồng thời áp đặt lệnh trừng phạt một ngân hàng Trung Quốc với cáo buộc "rửa tiền" cho Triều Tiên.
Dù trước đó, kể từ sau hội nghị thượng đỉnh song phương Trung-Mỹ diễn ra hồi tháng 4 tại Florida, ông chủ Nhà Trắng và Chủ tịch Tập Cận Bình đã có mối quan hệ hữu nghị vô cùng đặc biệt. Tổng thống Trump khen ngợi ông Tập là người rất tuyệt vời và khẳng định giữa họ có mối quan hệ tốt đẹp.
Đặc biệt, nhằm tìm kiếm sự phối hợp của người đứng đầu Trung Nam Hải về vấn đề Triều Tiên, Tổng thống Mỹ còn giảm hoặc xóa bỏ áp lực đối với một số lĩnh vực trong quan hệ song phương.
Tuy nhiên, đến 20/6 mới đây, ông Trump đã tuyên bố trên tài khoản Twitter cá nhân rằng, Bắc Kinh chưa thành công trong việc kiềm chế Triều Tiên.
"Đó là dấu hiệu cho thấy ông ấy [Tổng thống Trump] đang tỏ ra thất vọng", cựu Đại sứ Mỹ tại Hàn Quốc Christopher Hill trả lời phỏng vấn đài MSNBC cho biết.
Theo chuyên gia Euan Graham, Giám đốc Chương trình An ninh Quốc tế Viện Lowy tại Sydney (Australia), đây là một tín hiệu vô cùng chắc chắn cho thấy rằng, "thời kỳ trăng mật" bắt đầu từ hội nghị thượng đỉnh tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago đã chấm dứt.
Mỹ tuyên bố chính sách liên quan đến Bắc Kinh vào đúng ngày đầu tiên trong chuyến thăm Hồng Kông của Chủ tịch Trung Quốc. Ản: Reuters
"Thời kỳ trăng mật" chấm dứt
The New York Times (NYT - Mỹ) cũng cho rằng, thỏa thuận bán vũ khí là dấu hiệu rõ ràng nhất minh chứng "thời kỳ trăng mật" giữa hai ông Trump-Tập không còn tồn tại.
Theo NYT, Tổng thống Trump đã "khéo léo" trách cứ Trung Quốc về vấn đề Triều Tiên thông qua Twitter cá nhân nhưng theo các quan chức, trong các khía cạnh khác của quan hệ Trung-Mỹ, như vấn đề Đài Loan, ông Trump sẽ không "nhẹ nhàng" như vậy.
Ông Eric G. Altbach, Phó chủ tịch tập đoàn Albright Stonebridge Group (Mỹ) bình luận, loạt động thái của chính phủ Mỹ nhằm vào Trung Quốc xảy ra đúng một tuần trước đối thoại Trump-Tập diễn ra bên lề Hội nghị nhóm các nền kinh tế G20 được tổ chức tại Đức tới đây.
Chính phủ Tổng thống Trump có thể nhận ra, "người Trung Quốc tự tin cho rằng, họ đã hiểu rõ [các quyết định] của chính phủ Trump về các vấn đề quan trọng", ông Altbach nói.
"Cho nên, [Nhà Trắng] thực hiện loạt động thái này, có thể là lời cảnh cáo trước cuộc đội thoại bên lề hội nghị G20 tới đây giữa hai nhà lãnh đạo Trung-Mỹ", ông này nhấn mạnh.
Tờ The Guardian (Anh) cũng cho rằng, việc Washington đồng thời áp đặt lệnh trừng phạt ngân hàng Trung Quốc và bán vũ khí cho Đài Loan chứng tỏ, "thời kỳ trăng mật" Trung-Mỹ đã kết thúc.
Giới phân tích cho rằng, lệnh trừng phạt và thỏa thuận buôn bán vũ khí của Mỹ nhưng do Nhà Trắng đã mất kiên nhẫn với Bắc Kinh nên hai động thái này chính là phản ứng có chủ ý của Washington.
Báo Anh dẫn lời một số chuyên gia nhận định, lựa chọn thời điểm công bố loạt chính sách trên trong ngày đầu tiên ông Tập tới Hồng Kông - ngay trước ngày kỷ niệm 20 năm đặc khu này trở về Trung Quốc mang nhiều tính thách thức.
Ông Bill Bishop - chuyên gia nghiên cứu Trung Quốc tại Mỹ cho rằng, Mỹ tuyên bố đồng ý bán vũ khí cho Đài Loan trong bối cảnh ông Tập tham dự lễ kỷ niệm 20 năm Hồng Kông trở về Trung Quốc là một sự tính toán sâu xa - khiến ông Tập "thất vọng" ngay ở Hồng Kông.
Trung Quốc không chấp nhận nhượng bộ về giao dịch thương mại và vấn đề Triều Tiên, chính phủ Trump dường như đã mất tính kiên nhẫn, "thời kỳ trăng mật" chấm dứt, ông này bình luận - "Quan hệ Trung-Mỹ đã bước vào giai đoạn mới, một giai đoạn khó khăn hơn, quan hệ hai nước sẽ đối mặt với nhiều thách thức hơn".