SOHA NEWS
22h06: Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif đã công bố bản đồ chi tiết với "đường bay, vị trí và điểm máy bay trinh sát không người lái Mỹ bị Iran bắn hạ hôm 20/06".
"Vào lúc 00h14, máy bay không người lái Mỹ cất cánh từ UAE trong chế độ tàng hình và xâm phạm không phận Iran.
Nó bị tên lửa phòng không Iran bắn trúng vào lúc 04h05 tại tọa độ 25°59'43" Bắc và 57°02'25" Đông) gần Kouh-e Mobarak. Chúng tôi đã thu giữ được các mảnh xác của máy bay trinh sát Mỹ trong lãnh hải Iran tại vị trí nó bị bắn hạ", ông nói.
Sơ đồ đường bay và vị trí máy bay trinh sát Mỹ bị Iran bắn hạ. Chú thích: Xanh nước biển là đường bay của UAV Mỹ; Vàng: là vùng thông báo bay FIR, Đỏ: là lãnh hải Iran, Xanh lá cây: Vùng nội thủy, 2 chấm vàng nhỏ: các điểm Iran phát tín hiệu radio cảnh báo, Chấm vuông đỏ: Điểm tên lửa bắn trúng và hạ máy bay.
20h38: Tờ News Week dẫn một nguồn tin từ Quân đội Mỹ cho biết, trong số các mục tiêu của Iran mà Mỹ định tấn công là một hệ thống tên lửa phòng không S-125 Neva/Pechora được sản xuất từ thời Liên Xô mà phương Tây (NATO) định danh là SA-3 Goa.
Quân đội Mỹ tin rằng hệ thống tên lửa S-125 này đã được Vệ binh Cộng hòa Hồi giáo Iran sử dụng đề bắn hạ chiếc máy bay trinh sát RQ-4A Global Hawk của Mỹ bất chấp Iran tuyên bố là họ đã khai hỏa hệ thống tên lửa phòng không Khordad thế hệ 3 trong trận đánh đó.
17h51: "Tình hình hiện nay vô cùng phức tạp và nhạy cảm. Chúng tôi tiếp tục kêu gọi các bên giữ chừng mực và kiềm chế, tránh những hành động có nguy cơ dẫn tới leo thang căng thẳng, đồng thời không mở hộp Pandora", phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng cho biết, đề cập tới căng thẳng Mỹ - Trung ở Trung Đông.
16h42: Hãng tin AFP cho biết Cơ quan quản lý hàng không dân dụng Iran tuyên bố Không phận của nước này an toàn tuyệt đối và được bảo vệ để thực hiện mọi chuyến bay của bất cứ hãng hàng không dân dụng nào.
Reza Jafarzadeh - Người phát ngôn Cơ quan quản lý hàng không Iran tuyên bố: "Iran kiểm soát hoàn toàn không phận trên vùng trời Vịnh Péc-Xích và các tuyến bay thường lệ hoàn toàn an toàn".
16h34: Hôm nay chuẩn tướng Abolfazl Shekarchi - người phát ngôn Bộ Tổng tham mưu Quân đội Iran cảnh báo "nếu bắn một viên đạn vào Tehran", Iran sẽ "hủy diệt" các lợi ích của Mỹ.
Tuyên bố này được đưa ra sau khi Tổng thống Mỹ đình chỉ chiến dịch quân sự tấn công nhằm vào Iran để trả đũa cho vụ máy bay trinh sát tối tân của Hoa Kỳ bị Iran bắn hạ.
15h56: Reuters đưa tin, Iran hôm nay đã tuyến bố sẽ bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ và đáp trả xứng đáng bất kỳ đòn tấn công nào của Mỹ.
"Với bất kỳ quyết định nào mà họ (chính quyền Mỹ) đưa ra... chúng tôi sẽ không để biên giới của Iran bị xâm phạm. Iran khẳng định chắc chắn rằng sẽ đáp trả bất cứ hành động gây hấn nào của Mỹ", người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Abbas Mousavi tuyên bố.
Nguy cơ về một cuộc đối đầu quân sự khốc liệt giữa Iran và Mỹ vẫn đang hiện hữu bất chấp TT Trump tuyên bố ông không có ý định gây chiến với Iran. Tehran cũng nhấn mạnh rằng họ không mong muốn chiến tranh nhưng cảnh báo rằng sẽ đáp trả tương xứng nếu bị tấn công.
Bên cạnh đó, Abolfazl Shekarchi, người phát ngôn cấp cao của Các lực lượng vũ trang Iran tuyên bố: "Bất cứ hành động sai lầm nào của các thế lực thù địch, đặc biệt là Mỹ và các đồng minh trong khu vực có thể khiến thùng thuốc súng bùng nổ, thiêu rụi nước Mỹ, lợi ích của họ và của đồng minh".
15h39: Các lực lượng Mỹ có thể xóa sổ toàn bộ hải quân Iran trong vòng 2 ngày, theo một phân tích gần đây của Lầu Năm Góc mà nhiều quan chức Mỹ đề cập. Nhưng chế độ Iran rất quan tâm tới sự tồn vong của họ nên có thể phản ứng theo cách không thể lường trước.
"Việc tính toán sai có thể xảy ra rất nhanh vì cả hai bên đều lo ngại các hành động tấn công của đối phương hoặc các đòn ăn miếng trả miếng leo thang thành xung đột quy mô lớn hơn nhiều", Ilan Goldenberg, giám đốc Chương trình An ninh Trung Đông tại Trung tâm An ninh Mỹ mới, viết trên Twitter.
14h02: Căng thẳng giữa Mỹ và Iran có lúc tưởng chừng đã tới sát bờ vực chiến tranh khi Tổng thống Donal Trump phê chuẩn kế hoạch tập kích đường không trả đũa Tehran sau khi máy bay trinh sát tối tân của Mỹ bị bắn hạ tuy nhiên quyết định sau đó đã được thu hồi.
Tucker Carlson - nhà bình luận chính trị lão luyện có thiên hướng bảo thủ, MC nổi tiếng của Kênh truyền hình Fox News.
Quyết định vào phút chót này được đưa ra sau khi TT Trump tham khảo ý kiến tư vấn từ một trong những người mà ông ưa thích đó là Tucker Carlson - nhà bình luận chính trị lão luyện có thiên hướng bảo thủ, MC nổi tiếng của Kênh truyền hình Fox News, tờ The New York Times tiết lộ.
Theo tờ báo này, trong khi các cố vấn của Tổng thống Trump thúc giục trả đũa quân sự nhằm vào Iran, Carlson nhận định rằng hành động sử dụng vũ lực sẽ là "điên rồ".
Đồng thời ông cũng nhấn mạnh rằng "phái diều hâu" trong chính quyền Mỹ không đặt lợi ích tối cao của Tổng thống ở trong tim và rằng nếu ông Trump tuyên chiến với Iran chắc chắn sẽ vĩnh biệt với cơ hội tái đắc cử nhiệm kỳ 2 vào năm 2020.
13h23: Nhiều quốc gia trên thế giới đã lên tiếng bày tỏ quan ngại và kêu gọi các bên kiềm chế. Hãng thông tấn RIA hôm qua dẫn lời Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov kêu gọi chính quyền Mỹ cân nhắc kỹ đến những hậu quả tiềm tàng trong một cuộc xung đột với Iran.
Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) và Tổng thống Iran Rouhani. Ảnh: Common Dreams
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cũng kêu gọi các bên kiềm chế, tránh leo thang căng thẳng trong khu vực: "Tôi muốn tránh leo thang trong khu vực. Chúng ta cần có một chương trình nghị sự với Iran và các đối tác của chúng ta trong khu vực để tìm ra giải pháp giải quyết cuộc khủng hoảng này.
Chúng ta cần tiếp tục giám sát các hoạt động hạt nhân của Iran, nhưng cũng phải tránh làm leo thang căng thẳng khiến căng thẳng leo thang. Vì vậy, tôi muốn tất cả các bên giảm loe thang căng thẳng và ngồi vào bàn đàm phán."
Thủ tướng Đức Angela Merkel thì hối thúc các bên đối thoại, tìm ra giải pháp chính trị cho tình hình căng thẳng hiện nay.
Theo đề nghị của Mỹ, Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc cũng dự kiến họp kín vào đầu tuần tới để thảo luận về vấn đề.
12h28: Hãng thông tấn AP cho biết trong thời khắc hết sức căng thẳng vào đêm hôm thứ Năm vừa qua, các máy bay của Mỹ đã sẵn sàng và nhiều loại vũ khí chết người đã được lắp đầy trên giá treo hoặc khoang bom, sẵn sàng tung ra cú tập kích hỏa lực cực mạnh.
Tổng thống Mỹ Donald Trump đã nhận được hàng loạt kịch bản vào đêm thứ Năm để đáp trả vụ Iran bắn rơi máy bay trinh sát không người lái tối tân của Mỹ. Các cố vấn quân sự cấp cao đã "hẹn giờ" trong kế hoạch tấn công hàng loạt mục tiêu sâu trong lãnh thổ Iran và TT Trump đã ra quyết định: "Làm đi".
Ngay trước lúc khai hỏa, khi các sĩ quan quân đội Mỹ đang chờ quyết định "bấm nút" của TT Trump thì ông hỏi một câu cuối cùng: Tôi muốn biết một điều trước khi các anh bấm nút. Liệu có bao nhiều người sẽ bị giết chết?"
Con số khoảng 150 người dân Iran sẽ chết đã khiến TT Trump rút lại quyết định tấn công. Các máy bay chiến lược đã quay về căn cứ, hạ cấp báo động chiến đấu.
Các máy bay ném bom chiến lược mang tên lửa của Không quân Mỹ đã xuất kích sẵn sàng tấn công nhưng TT Trump quyết định STOP.
11h33: Kênh Fox News cho biết, hôm qua các quan chức hàng đầu trong chính quyền và các nhà lập pháp đã rời Nhà Trắng sau cuộc họp mật kéo dài trên một giờ đồng hồ bàn về vụ Iran bắn hạ máy bay không người lái của Mỹ ở Trung Đông, và một phản ứng đáp trả "có giới hạn" nhiều khả năng sắp được đưa ra.
Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi cũng ra một tuyên bố "Đây là một tình huống căng thẳng cao và nguy hiểm, đòi hỏi một cách tiếp cận chiến lược, thông minh và mạnh mẽ nhưng không được khinh suất... Chúng tôi đã nói rất rõ rằng, để tham gia vào bất cứ hành động quân sự nào, chúng ta cần có một luật Ủy quyền Sử dụng Quân lực (AUMF) mới".
10h58: Lo sợ tái hiện thảm kịch MH17, các hãng hàng không toàn cầu "né" eo biển Hormuz khi bắt đầu định tuyến lại các chuyến bay để tránh eo biển Hormuz sau khi Iran bắn hạ một máy bay do thám của Mỹ.
Cục Hàng không liên bang Mỹ (FAA) đã cảnh báo về "nguy cơ tính toán hoặc định vị sai" có thể khiến máy bay thương mại bị Iran tấn công nhầm.
10h50: Phát biểu với báo giới ngày 22/6, người phát ngôn Tổng Thư ký Liên hợp quốc, ông Stephane Dujarric, cho biết thông điệp của Tổng Thư ký Liên hợp quốc gửi tới các bên liên quan là tránh làm bất kỳ điều gì có thể làm gia tăng căng thẳng.
Tổng Thư ký Liên hợp quốc cho rằng đối thoại giữa các bên liên quan là cách tốt nhất để giảm căng thẳng và tránh bất kỳ sự leo thang nào. Hiện ông đang theo dõi chặt chẽ tình hình và đã liên lạc với các bên ở nhiều cấp độ.
09h12: Tổng thống Mỹ Donald Trump nói với hãng tin NBC rằng ông không muốn chiến tranh với Iran, nhưng nếu điều đó xảy ra sẽ là "sự hủy diệt khủng khiếp mà bạn chưa bao giờ từng thấy", và nhấn mạnh rằng không có điều kiện "tiên quyết" để đàm phán với Tehran.
Trên Twitter, Tổng thống Trump viết: "10 phút trước khi diễn ra cuộc không kích, tôi đã ra lệnh dừng lại, vì không cân xứng với vụ bắn hạ một máy bay không người lái của Mỹ. Tôi không vội, quân đội của chúng tôi đã được củng cố, tăng cường và sẵn sàng chiến đấu, với vị thế hùng mạnh nhất thế giới".
Tổng thống Trump đồng thời nhấn mạnh "các biện pháp trừng phạt là rất khắc nghiệt và đã được áp đặt bổ sung".
08h59: Theo trang tin quân sự Avia.Pro của Nga, các lực lượng Iran ở Syria đã kích hoạt hệ thống phòng không của mình khi biết Mỹ có kế hoạch tấn công. Theo trang tin này, Iran đã biết Mỹ có kế hoạch tấn công và đã sẵn sàng chiến đấu.
Trước đó, một nguồn tin của Quân đội Syria ở Damascus đã cho Al-Masdar News biết rằng Lực lượng Vệ binh Cộng hòa Hồi giáo Iran (IRGC) đã lệnh cho các binh sĩ của họ chuyển trạng thái sẵn sàng chiến đấu cao ở thành phố biên giới Albukamal.
Các đơn vị Iran ở thành phố Albukamal sát gần các lực lượng Mỹ hiện đang triển khai ở phía Đông Deir Ezzor.
Bệ phóng tên lửa 3rd Khordad trông khá giống xe phóng của tên lửa Buk (Nga).
08h46: Mỹ đã đề nghị Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc họp kín về Iran vào ngày 24/06 tới. Phái bộ Mỹ tại Liên hợp quốc cho biết:
"Chúng tôi sẽ báo cáo tóm tắt cho Hội đồng Bảo an về những diễn biến mới nhất liên quan tới Iran và trình bày nhiều thông tin hơn về các cuộc điều tra liên quan những vụ tấn công tàu chở dầu mới đây."
08h35: Quân đội Mỹ đang chuẩn bị rút hàng trăm nhân viên thuộc các nhà thầu quân sự thuộc các hãng Lockheed Martin và Sallyport Global khỏi căn cứ không quân Balad ở Iraq do lo ngai "những mối đe dọa an ninh tiềm tàng".
Hiện nay 400 nhân viên của 2 hãng trên chuẩn bị rời Iraq theo 2 giai đoạn do căng thẳng với quốc gia láng giềng Iran, các nguồn tin quân sự Iraq chia sẻ với báo giới.
Các nhân viên dân dự người Mỹ này có nhiệm vụ huấn luyện và đảm bảo dịch vụ hỗ trợ, bao gồm an ninh, hậu cần và các hoạt động cơ bản khác. Ngoài ra họ còn giúp Quân đội Iraq duy trì hoạt động của những máy bay tiêm kích F-16 của nước này.
Ảnh minh họa. Sputnik.
08h06: Hãng tin Tasnim cho biết Tướng Amirali Hajizadeh - Tư lệnh lực lượng không gian vũ trụ thuộc Lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran cùng ngày cho biết, các đơn vị phòng không nước này đã "tha" không bắn máy bay tuần thám săn ngầm P-8 Poseidon Mỹ khi chiếc máy bay này xâm phạm không phận.
Tư lệnh Hajizadeh nêu rõ: "Cùng với chiếc máy bay không người lái của Mỹ hiện diện tại khu vực là một chiếc máy bay tuần thám săn ngầm P-8 của Mỹ với 35 người trên khoang. Chiếc máy bay này cũng vào không phận của chúng tôi và chúng tôi có thể bắn hạ nó, nhưng chúng tôi đã không làm thế."
Trước đó, một máy bay RQ-4 Global Hawk của Mỹ đã bị bắn rơi tại tỉnh ven biển Hormozgan, miền Nam Iran.