Cảnh báo mới nhất về động đất ở California tuần tới
Chỉ chưa đầy 48 giờ, bờ Tây nước Mỹ đã phải hứng chịu 5 trận động đất cường độ mạnh khác nhau, làm rung chuyển nhiều khu vực ở miền nam bang California trong 2 ngày liên tục 4-5/7/2019.
Tờ Los Angeles Times lấy số liệu của Cục Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS) cho hay, trận động đất ngày 4/7 có cường độ 6,4, trận động đất ngày 5/7 cường độ 7,1 (gây ra hơn 1.400 cơn dư chấn); một giờ sau trận động đất cường độ 7,1, California tiếp tục hứng chịu 3 trận động đất cường độ 5 trở lên (gồm một trận mạnh 5,5 độ, hai trận mạnh 5,4 độ).
5 trận động đất tại California đều xảy ra tại địa điểm cách thành phố Ridgecrest (bang California) không xa. Hiện nay, thành phố Ridgecrest và Hạt San Bernardino đều ban bố tình trạng khẩn cấp.
Khi người dân bờ Tây nước Mỹ chưa kịp trấn tĩnh thì các nhà địa chấn học thuộc USGS và Viện công nghệ California đưa ra cảnh báo: Có khoảng 3% bang California lại xảy ra một trận động đất cường độ 7 trong tuần tới. Và khoảng 27% xuất hiện 1 trận động đất cường độ 6 tuần tới, thông tin từ CNN.
Các trận động đất liên tục (trong đó có 2 trận động đất được đánh giá là mạnh nhất trong vòng 2 thập kỷ của bang California) đã gây thiệt hại khá lớn về công trình, nhà ở. Cụ thể, nhiều căn nhà đã bị mất điện và thông tin liên lạc; nhiều tòa nhà bị hư hỏng nặng; các trận động đất gây ra nhiều vụ rò rỉ khí gas gây nên các vụ hỏa hoạn lớn. Đến nay chưa có thống kê thiệt hại về người, tờ Los Angeles Times cho hay.
Động đất ở California gây ra nhiều vụ rò rỉ khí gas, gây nên các vụ hỏa hoạn lớn. Ảnh: CNN
CNN trích thông báo của Hội Chữ thập đỏ cho hay, tính đến thứ Bảy ngày 6/7, có khoảng 163 thường dân đang tị nạn trong các nhà tạm trú.
Chiếu theo dữ liệu nghiên cứu của Trung tâm Nghiên cứu và Thông tin động đất cùng Cục Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS), thì trận động đất cường độ 7,1 tại California có sức mạnh bằng khoảng 199.000 tấn thuốc nổ TNT(đọc chi tiết).
California nằm trên khu vực địa chất rất phức tạp
National Geographic nhận định, việc miền Nam bang California liên tục hứng chịu các trận động đất mạnh chứng tỏ khu vực này có hoạt động địa chất rất phức tạp.
Các trận động đất đều xảy ra ở khu vực được gọi là khu vực cắt phía đông California. Khu vực này nằm tại phía đông của vết đứt gãy chuyển dạng lục địa San Andreas nổi tiếng, cắt qua California - nơi mảng Thái Bình Dương "đang nghiền nát" mảng Bắc Mỹ và tăng độ cao lên 5cm mỗi năm.
Vết đứt gãy chuyển dạng lục địa San Andreas, cắt qua California. Ảnh: IKLUFT/WIKIMEDIA
Khi các trận động đất liên tiếp xảy ra tại California, các chuyên gia địa chấn đặt rất nhiều câu hỏi cho hoạt động địa chất tại khu vực địa lý nhạy cảm này. National Geographic sẽ đưa ra dẫn chứng:
01. Hai trận động đất ở California bất tuân quy luật thông thường
Các trận động đất (địa chấn) liên tiếp xảy ra tại California được gọi là "động đất trượt", xảy ra khi 2 mảng kiến tạo di chuyển theo chiều ngang, cạnh nhau và nghiền nát nhau (xem ảnh động).
Trong phần lớn các trường hợp xảy ra động đất liên hoàn, các trận động đất cường độ mạnh thường tuân theo quy tắc: Có một trận động đất lớn xảy ra tước tiên, sau đó kéo theo một loạt các trận nhỏ khác về sau. Nguyên nhân là dó, sự chuyển động của một trận động đất lớn gây áp lực gia tăng cho các khu vực lân cận, và động đất là cách Trái Đất giải thoát áp lực.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, cụ thể là 2 trận động đất lớn được đánh giá là mạnh nhất trong vòng 2 thập kỷ trong lịch sử bang California thì, một trận động đất cường độ 6,4 (ngày 4/7) chỉ là "tiền thân" cho một trận động đất cường độ mạnh hơn nhiều về sau (trận động đất mạnh 7,1 độ ngày 5/7).
Đối với các nhà khoa học, mỗi một sự khác biệt trong cường độ của một trận động đất rất được chú ý, bởi với mỗi số tăng cường độ, năng lượng địa chấn được giải phóng mạnh gấp 32 lần. Theo nguyên tắc này, trận động đất cường độ 7,1 giải phóng năng lượng mạnh gấp 11 lần trận động đất cường độ 6,4 vừa qua tại bờ Tây nước Mỹ.
Một đặc điểm khiến giới địa chấn học lo ngại là, trận động đất cường độ 7,1 tạo ra vết nứt gãy theo cả 2 hướng tây bắc-đông nam của trận động đất 6,4 độ trước đó và thậm chí gây nứt lòng đất kéo dài hơn.
02. Cảnh báo: California sẽ hứng chịu nhiều trận động đất nữa
Cục Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS) dự bảo, chỉ trong tuần tới, California sẽ phải hứng chịu khoảng 240 đến 410 trận động đất cường độ 3 trở lên.
California sẽ phải hứng chịu nhiều trận động đất nhỏ trong tuần tới. Ảnh: Robyn Beck/Getty
Đối với các trận động đất lớn cường độ từ 6,0 trở lên, xác suất ngày càng nhỏ, tuy nhiên, chúng cũng khiến các nhà khoa học lo lắng. Cụ thể, USGS ước tính, có 27% xuất hiện 1 trận động đất cường độ 6 - và 3% xảy ra một trận động đất cường độ 7 trong tuần tới tại California.
"Chúng ta không bao giờ dự đoán chắc chắn 100% trời mưa trừ khi trời đã mưa xuống. Động đất cũng vậy! Mọi dự đoán chỉ mang tính tương đối, xác suất dù rất nhỏ cũng cần phải đề cao cảnh giác." - nhà địa chấn học Zachary Ross, thuộc Viện công nghệ California, cảnh báo.
Cường độ động đất và thiệt hại đi kèm (Nguồn: USGS)
- Cường độ 10: Cực độ
Trận động đất này sẽ phá hủy các tòa nhà có cấu trúc bằng gỗ cực tốt. Phá hủy hoàn toàn các nền móng và công trình bê-tông cốt thép, khiến đường ray bị bẻ cong.
- Cường độ 9: Mãnh liệt
Gây thiệt hại đáng kể trong các cấu trúc được thiết kế đặc biệt. Các tòa nhà bị sụp đổ một phần.
- Cường độ 8: Dữ dội
Gây thiệt hại nhẹ cho các cấu trúc được thiết kế đặc biệt. Gây thiệt hại lớn cho các tòa nhà có cấu trúc xây dựng kém. Cột, tượng đại, tường... sẽ bị sụp đổ. Đồ đạc loại nặng sẽ bị lật.
- Cường độ 7: Rất mạnh
Gây thiệt hại không đáng kể cho các tòa nhà có thiết kế và xây dựng tốt. Gây ảnh hưởng nhẹ đến trung bình cho các cấu trúc thông thường được xây dựng tốt. Và gây thiệt hại đáng kể cho các cấu trúc được xây dựng/thiết kế kém.
- Cường độ 6: Mạnh
Xảy ra khá thường xuyên trên thế giới. Nhiều người cảm nhận được rung chấn. Đồ đạc nặng bị rơi.
- Cường độ 5: Trung bình
Có khả năng đánh thức người đang ngủ. Đồ đạc trong nhà như bát đĩa, cửa sổ bị vỡ. Đồng hồ quả lắc có thể dừng lại.
- Cường độ 4: Nhẹ
Người ở trong nhà cảm nhận độ rung nhiều hơn người ở ngoài trời. Vào ban đêm, sẽ có người bị đánh thức bởi cơn rung chấn của nó. Bát đĩa, cửa sổ, cửa bị xáo trộn; những bức tường tạo ra âm thanh nứt vỡ.
- Cường độ 3: Khá yếu
Người ở trong nhà, đặc biệt là những người ở các tầng cao có thể cảm nhận được cơn động đất. Xe cộ đứng yên có thể cảm nhận độ rung nhẹ tựa như có 1 chiếc xe tải hạng nặng đi qua.
- Cường độ 2: Yếu
Một số người ở các tầng cao của tòa nhà mới cảm nhận được
- Cường độ 1: Không cảm thấy gì
Bài viết sử dụng nguồn: National Geographic, CNN, Los Angeles Times
* Đọc bài cùng tác giả Trang Ly tại đây.