Ngày 31/12/2017, căn cứ Không quân trọng yếu Khmeimim (còn gọi là Hmeimim hoặc Hmeymim) của Nga tại Syria đã bất ngờ bị phiến quân tập kích, khiến 2 quân nhân thiệt mạng, theo như xác nhận của Bộ Quốc phòng Nga.
Tổng hợp các nguồn thông tin trong những ngày vừa qua cho thấy, tiếp sau vụ pháo kích này, dường như căn cứ Khmeimim đã không còn bình yên và đang trở thành mục tiêu tấn công với mật độ thường xuyên hơn.
Chỉ vài ngày trước vụ tấn công trên, mà cho tới thời điểm hiện tại vẫn còn nhiều thông tin chưa được biết đến, ngày 27/12 một vụ pháo kích khác cũng đã diễn ra. Theo Al Masdar News, hai quả rocket phóng vào Khmeimim đã bị hệ thống phòng không Pantsir-S1 của Nga bắn hạ trong khi còn ít nhất một quả khác nữa rơi ngay bên ngoài căn cứ.
Gần đây hơn, ngày 6/1/2018, nhiều thông tin về một vụ tấn công khác nhằm vào căn cứ không quân Khmeimim cũng bắt đầu xuất hiện, lần này được cho là từ các máy bay không người lái có vũ trang.
Hệ thống phòng thủ nhiều lớp của Nga tại căn cứ không quân Khmeimim ở Syria
Mặc dù đây không phải là những vụ tấn công đầu tiên vào Khmeimim nhưng 3 vụ tấn công diễn ra chỉ trong 10 ngày dường như cho thấy một sự gia tăng đáng kể hàng động của kẻ thù nhằm vào một tổ hợp quân sự vốn nằm ở vị trí được cả chính phủ Syria và Nga kiểm soát chặt chẽ và ít hoạt động thù địch của phiến quân.
Nhưng đó cũng chỉ là những vụ tấn công được biến đến rộng rãi, một số nguồn tin khác còn cho biết, đã xảy ra nhiều vụ tấn công khác bằng máy bay không người lái vũ trang chỉ trong một ngày.
Theo thống kê của mục War Zone thuộc chuyên trang The Drive, suốt gần 3 tháng, từ 23/3/2017 đến 6/7/2017, dù đang ở giai đoạn chiến tranh ác liệt, căn cứ Khmeimim cũng chỉ phải chứng kiến 4 vụ tấn công, trong đó có 3 vụ bằng rocket, còn 1 vụ bằng khinh khí cầu. Như vậy, rõ ràng tần suất các vụ tấn công mấy ngày vừa qua đã gia tăng và diễn ra dồn dập hơn.
Bảng thống kê hoạt động của các đơn vị phòng không Nga tại Syria
Khmeimim - miếng mồi ngon của UAV?
Khả năng thích nghi nhanh chóng của kẻ thù với các phương tiện và chiến thuật, đặc biệt là việc sử dụng các máy bay không người lái (UAV) có vũ trang là điều thường thấy trong các khu vực xung đột ở Trung Đông.
Tại Yemen, phiến quân Houthi thực tế đã ứng dụng máy bay không người lái loại nhỏ để phá hủy các hệ thống phòng không của đối phương. Trước đó, những khả năng như vậy chỉ được thực hiện bởi các nhân tố nhà nước, điển hình nhất là Israel – quốc gia đi đầu trong việc ứng dụng loại vũ khí độc nhất này.
Sử dụng nhiều vật liệu chế tạo, nguyên lý dẫn đường và các kịch bản tấn công khác nhau, kẻ thù có thể đúc rút được cách thức tốt nhất để phá hủy các hệ thống phòng không. Tiến trình thử nghiệm này dường như đang diễn ra trong những vụ tấn công gần đây nhằm vào Khmeimim.
Do các khả năng của máy bay không người lái ngày càng trở nên phức tạp nhưng lại dễ tiếp cận, mối đe dọa mà chúng bộc lộ đối với các lực lượng triển khai tiền phương sẽ gia tăng. Đặc biệt, nếu phiến quân đạt được mức độ tinh vi kiểu tấn công bầy đàn, sức phá hủy của chúng sẽ thật khủng khiếp.
Chiến thuật này lại càng nguy hiểm hơn khi những tay súng phiến quân hoặc phần tử khủng bố bị xé nhỏ thành từng nhóm, trà trộn vào các khu vực đông dân cư. Viễn cảnh này bộc lộ mối nguy hiểm to lớn với chính phủ của Tổng thống Assad cũng như các đồng minh của Syria còn hơn cả ở các khu vực tập trung hóa cao.
Các máy bay không người lái có vũ trang đặc biệt hấp dẫn với loại hình chiến tranh này vì chúng có thể được bí mật phát triển với số lượng lớn trong môi trường đô thị. Chúng cũng được xem là một vũ khí tấn công cho phép bên sử dụng có cơ hội sống sót cao hơn sau khi triển khai vì ở ngoài tầm bắn của hỏa lực phòng vệ.
Máy bay không người lái đặt các mục tiêu có giá trị cao, được phòng vệ tốt trước nguy cơ bị xâm nhập từ mặt đất chỉ với một kẻ hoạt động đơn nhất.
Căn cứ không quân Khmeimim của Nga ở Syria rõ ràng là một "miếng mồi ngon nhất" trong tất cả các loại mục tiêu mà những phần tử thù địch như vậy nghĩ tới. Nếu những nhân tố này thực sự tham gia cuộc chơi, thì những vụ tấn công bằng máy bay không người lái chắc chắn sẽ diễn ra thường xuyên hơn trong thời gian tới.
Tổng thống Nga Putin trong chuyến thăm tới Syria ngày 11/12/2017
Một câu hỏi lớn đặt ra là những vụ tấn công nhằm vào căn cứ chính của Nga ở Syria sẽ chịu tác động gì? Tổng thống Nga Vladimir Putin vừa mới công du tới đây ngày 11/12/2017 và tuyên bố chiến giành thắng lợi hoàn toàn trước IS cũng như các lực lượng chống chính phủ ở Syria.
Vậy nên, việc để tiếp tục diễn ra các vụ tấn công nhằm vào căn cứ trọng yếu này sẽ cho thấy một câu chuyện khác, và nếu thiệt hại gia tăng, tình hình có thể là diễn biến xấu đối với Tổng thống Putin, nhất là khi mùa bầu cử đang đến gần.
Tuy nhiên, trên tất cả, những vụ tấn công như vừa qua rõ ràng là chỉ dấu cho thấy cuộc xung đột ở Syria sẽ còn nhiều diễn biến bất ngờ trong những tháng tới đây, thậm chí là trong nhiều năm tới.
Hệ thống phòng không Pantsir-S2 và S-400 Triumph của Nga tại căn cứ Khmeimim