Lời kêu gọi được Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Wei Fenghe đưa ra cho người đồng cấp Mỹ Mark Esper nói trên đã được một phát ngôn viên của Trung Quốc thuật lại vào ngày hôm nay (18/11), khoảng 2 tuần sau khi một quan chức hàng đầu của Nhà Trắng vừa lên án mạnh mẽ việc Trung Quốc “dọa dẫm, bắt nạt” ở Biển Đông.
Thông tin về lời kêu gọi của Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc cũng được đưa ra một ngày sau khi Bộ trưởng Esper công khai cáo buộc Bắc Kinh “đang ngày càng gia tăng các hoạt động dọa dẫm và ép buộc nhằm đạt được các mục tiêu chiến lược” trong khu vực.
Trong các cuộc đối thoại kín bên lề cuộc họp của Bộ trưởng Quốc phòng các nước ở Bangkok, Bộ trưởng Wei đã kêu gọi người đồng cấp Esper "chấm dứt các hành động phô trương sức mạnh ở Biển Đông và không khiêu khích cũng như làm gia tăng căng thẳng ở Biển Đông”, phát ngôn viên Wu Qian cho hay.
Trung Quốc đang có tranh chấp lãnh thổ, lãnh hải ở Biển Đông với 4 nước láng giềng Đông Nam Á gồm Philippines, Việt Nam, Brunei, Malaysia và Vùng lãnh thổ Đài Loan. Trung Quốc đang ngang nhiên đòi chủ quyền đến 90% Biển Đông - một khu vực biển có những tuyến đường hàng hải chiến lược có tính sống còn đồng thời chứa các nguồn tài nguyên thiên nhiên vô cùng phong phú.
Trung Quốc đã và đang gây ra một làn sóng phản đối dữ dội và quyết liệt chưa từng có của các nước láng giềng trong khu vực cũng như của cộng đồng thế giới vì việc nước này đang tích cực đẩy mạnh các hoạt động bồi đắp, cải tạo, xây dựng trái phép và giờ là quân sự hóa ở Biển Đông. Trong một động thái làm đẩy cao căng thẳng ở Biển Đông, Trung Quốc gần đây liên tiếp cho triển khai vũ khí, trong đó có các tên lửa, đến các cấu trúc mà nước này đã xây dựng trái phép ở Biển Đông.
Khi Trung Quốc leo thang các hoạt động quân sự ở Biển Đông, Mỹ cũng đã gia tăng áp lực với Trung Quốc bằng những lời chỉ trích, lên án công khai cùng với các hoạt động quân sự. Mỹ liên tục cho các tàu chiến đến khu vực phạm vi 12 hải lý so với những đảo nhân tạo mà Trung Quốc xây dựng trái phép ở Biển Đông để thách thức đòi hỏi chủ quyền phi lý và tham lam của Bắc Kinh ở Biển Đông.
Mỹ cáo buộc Trung Quốc quân sự hóa Biển Đông và đang tìm cách dọa dẫm các nước láng giềng Châu Á để ngăn không cho họ thực hiện hoạt động khai thác các nguồn lực thiên nhiên chính đáng trong khu vực.
Trong các cuộc họp kín nói trên, ngoài đề cập đến vấn đề Biển Đông, Bộ trưởng Wei còn nói đến vấn đề Đài Loan – một cái dằm gây khó chịu lâu nay trong mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc.
Ông Wei một lần nữa đã nhấn mạnh với người đồng cấp Esper lập trường của Bắc Kinh về vấn đề Đài Loan, nói rằng họ “sẽ không dung thứ cho bất kỳ vụ việc đòi độc lập nào của Đài Loan”. Ông Wu khẳng định, Trung Quốc phản đối bất kỳ mối quan hệ chính thức hay mối quan hệ quân sự nào của các nước với Đài Loan.
"Phía Trung Quốc yêu cầu phía Mỹ xử lý thận trọng vấn đề Đài Loan, không gây thêm bất ổn cho khu vực Eo biển Đài Loan”, ông Wu nhấn mạnh.
Thông tin về cuộc trao đổi kín giữa Mỹ và Trung Quốc được tung ra đúng một ngày Trung Quốc vừa đưa tàu sân bay vào Eo biển Đài Loan.
Biển Đông và Đài Loan có thể được coi là 2 điểm yếu của Trung Quốc. Trong vấn đề Biển Đông, Trung Quốc đang đòi chủ quyền không dựa trên luật pháp quốc tế và đang có những hành động bị cộng đồng quốc tế lên án. Trong khi đó, vấn đề Đài Loan đang gây đau đầu với Bắc Kinh do mối quan hệ “cơm không lành canh không ngọt” giữa Trung Quốc đại lục và Vùng lãnh thổ Đài Loan.