Làn da rám nắng, thân hình chắc nịch với bộ ria mét dày, bầu Đức là đại gia Việt đầu tiên mua máy bay riêng. Ông sở hữu đồn điền cao su rộng lớn, trải dài ở khu vực biên giới Việt Nam - Lào - Campuchia, trang trại bò và cả nhà máy gỗ cũng như những công trình bất động sản.
Một buổi sáng năm 2009, khi dùng phở cùng phóng viên tại TP HCM, ông nói mình đang để mắt tới 20% cổ phần của câu lạc bộ bóng đá Anh Arsenal. Thương vụ đó không bao giờ được hoàn tất, còn hoạt động của Hoàng Anh Gia Lai bước sang một thời kỳ khác: xem xét những kế hoạch để cứu vãn những công ty con đang ngập trong nợ.
Các chuyên gia kinh tế nhận định rằng vấn đề của HAGL không khác nhiều so với những doanh nghiệp quốc nội khác, và là hậu quả từ sự bùng nổ nợ doanh nghiệp trong những năm gần đây.
Tái cơ cấu nợ cho các doanh nghiệp rất khó khăn, nhưng nhiều người kỳ vọng cách xử lý của bầu Đức và những chủ nợ của ông cho vấn đề khủng hoảng nợ tại HAGL nếu thành công có thể sẽ là một chỉ báo cho bước ngoặt tăng trưởng đột phá tiếp theo của nền kinh tế.
Xây dựng công ty vào những năm 1990, từ một xưởng đồ gỗ, đến nay, bầu Đức đã nắm trong tay một trong những tập đoàn tư nhân lớn nhất Việt Nam, với tổng tài sản 2,27 tỷ USD (tính đến cuối tháng 6/2016), doanh thu 163 triệu USD, tăng 20% so với cùng kỳ năm 2015.
"Rất nhiều đơn vị từng muốn trở thành chủ nợ của HAGL. Hoạt động kinh doanh của công ty trước đây rất ổn và ông Đức có mối quan hệ tốt với các ngân hàng. Ông ấy từng giống như một ngôi sao", ông Cao Sĩ Kiêm, nguyên Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, hiện là cố vấn kinh tế cho Chính phủ chia sẻ.
"Nhưng giờ đây HAGL đầu tư đa ngành, với tốc độ chuyển dịch quá nhanh khiến người ta không biết đâu mới là ngành kinh doanh cốt lõi của tập đoàn"
Giá cổ phiếu của công ty bầu Đức đã giảm khoảng 60% trong năm nay. Để cứu vãn tập đoàn, ông Đức đã bán đi nhiều tài sản, nhưng quyết giữ trang trại bò cùng học viện bóng đá, nơi ông gửi gắm kỳ vọng về một lứa cầu thủ chuyên nghiệp của riêng mình.
Vào tháng 9, bầu Đức lần đầu tiên nói về dự định bán một phần trong số 80.000 ha cao su tại Lào cho đối tác nước ngoài để thu về tối thiểu 8.000 tỷ đồng giải quyết nợ trong năm 2017. Trong khi đó, các chủ nợ của HAGL từng tổ chức cuộc họp kín bàn về vấn đề hỗ trợ cho tập đoàn này vượt qua giai đoạn khó khăn, tái cơ cấu các khoản nợ.
Hiện HAGL đang có khoản nợ trị giá 324 triệu USD với Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam. Ông Cấn Văn Lực, cố vấn đặc biệt của BIDV, cho biết sẽ là rất khó khăn để tất cả các bên có sự đồng thuận về một kế hoạch "giải cứu nợ" cho công ty của bầu Đức.
"Nhưng nếu chúng ta có thể làm điều đó, nó có thể tạo ra một khuôn khổ mới cho việc giải quyết tất cả các vấn đề nợ đang tồn tại trong nhiều công ty tư nhân của Việt Nam", ông Lực nói.