Phản ứng lạ từ Syria
Damascus đã im lặng bất thường sau khi tổng thống Mỹ Donald Trump nói đã tới lúc "hoàn toàn công nhận" chủ quyền của Israel đối với Cao nguyên Golan - vùng lãnh thổ mà Israel đã chiếm từ Syria trong "Cuộc chiến 6 ngày" vào năm 1967.
"Sau 52 năm, đây là thời điểm để Mỹ công nhận hoàn toàn Chủ quyền của Israel đối với Cao nguyên Golan. Vùng đất này đóng vai trò an ninh chiến lược đặc biệt quan trọng đối với Israel và Ổn định Khu vực," ông Trump viết trên Twitter cá nhân.
Hiện tại, Syria - quốc gia vốn từ lâu luôn khẳng định sẽ thu hồi lại từng mét đất của Golan - vẫn chưa có phản ứng đối với Israel và Mỹ.
Trong khi đó, Thổ Nhĩ Kỳ - một trong những cường quốc ở khu vực - lại là nước đầu tiên lên án hành động này. Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu cảnh báo "động thái của Mỹ sẽ chỉ dẫn tới nhiều bạo lực và đau đớn hơn tại Trung Đông."
"Chủ quyền lãnh thổ quốc gia là điều cơ bản nhất đối với luật pháp quốc tế. Nỗ lực của Mỹ trong việc hợp pháp hóa hành động vi phạm luật quốc tế của Israel sẽ chỉ dẫn tới nhiều bạo lực và đau đớn hơn tại Trung Đông. Thổ Nhĩ Kỳ ủng hộ độc lập chủ quyền của Syria."
Liên đoàn Ả Rập cũng phản đối Mỹ và Israel.
Một nhân viên gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc đứng gác trên tháp canh ở ngã tư Quneitra giữa Syria và Cao nguyên Golan do Israel kiểm soát. Ảnh: AP/Ariel Schalit
"Liên đoàn Ả Rập hoàn toàn ủng hộ quyền hợp pháp của Syria đối với Cao nguyên Golan. Chúng tôi đều có quan điểm nhất quán về vấn đề này," Tổng Thư ký Ahmed Aboul Gheit trả lời hãng Sputnik.
Israel đã chiếm Cao nguyên Golan của Syria trong Cuộc chiến 6 ngày (năm 1967) và áp dụng luật pháp Israel đối với lãnh thổ này vào năm 1981, một bước tiến gần hơn tới việc sáp nhập.
Tuy nhiên, Mỹ và cộng đồng quốc tế từ lâu đã coi đây là vùng đất của Syria dưới quyền kiểm soát cửa Israel. Được biết, cao nguyên này nằm dọc khu vực chiến lược ở biên giới giữa Israel và Syria.
Sự im lặng bủa vây
Tương tự như Syria, Nga chưa đưa ra phản hồi về tình hình ở Cao nguyên Golan. Tại Trung Đông, Nga có một tầm ảnh hưởng đặc biệt lớn và ông Putin đã sát cánh cùng tổng thống Syria Bashar Assad trong cuộc nội chiến Syria dai dẳng.
Không chỉ có vậy, Liên minh Châu Âu EU và Liên Hợp Quốc cũng im lặng. LHQ hiện vẫn đóng vai trò gìn giữ hòa bình tại vùng phi quân sự giữa Israel và Syria tại Golan.
Động thái của ông Trump đã vấp phải nhiều chỉ trích ngay trong nội bộ nước Mỹ. Cựu giám đốc CIA Leon Panetta chỉ trích ông Trump vì "đăng lên Twitter một chính sách rõ ràng không phù hợp với các đối tác quốc tế."
Nhà ngoại giao Mỹ, giám đốc Hội đồng Đối ngoại Richard Haas cho biết ông "phản đối kịch liệt" quyết định của ông Trump, và hành động này sẽ ảnh hưởng xấu tới những nỗ lực hòa bình trong tương lai giữa Israel và khối các nước Ả Rập.
Dan Shapiro, người từng có mặt trong phái đoàn của Mỹ tới Israel dưới thời ông Barack Obama, cho biết ông Trump đã đưa ra quyết định mà không cân nhắc tới việc chuyện này sẽ ảnh hưởng thế nào tới "cán cân quyền lực" trong khu vực.
Trong khi đó, nghị sĩ Lindsey Graham của Đảng Cộng Hòa, lại bày tỏ sự hài lòng đối với việc công nhận Cao nguyên Golan là của Israel.
"Quyết định của ông Trump đối với Cao nguyên Golan là rất tuyệt vời và thông minh về mặt chiến lược. Rất tốt, thưa ngài Tổng thống!" - bà Gramham viết trên Twitter.
Đại sứ hòa bình của ông Trump tại Trung Đông, ông Jason Greenblatt cũng cho rằng đây là "một quyết định dũng cảm, hiên ngang và mang tính lịch sử của @POTUS (tổng thống Mỹ - ND)" và "cảm ơn ông Trump vì năng lực lãnh đạo tuyệt vời".
Sau khi thông báo được đưa ra, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã điện đàm cho ông Trump để cảm ơn. "Ông đã làm nên lịch sử," ông Netanyahu nói.
Ngoài ra, ông Netanyahu viết trên trang Twitter cá nhân: "Giữa lúc Iran tìm cách sử dụng Syria làm bàn đạp để tấn công Israel, tổng thống Trump đã dũng cảm thừa nhận chủ quyền của Israel đối với Cao nguyên Golan. Cảm ơn tổng thống Trump."