Báo Hồng Kông "dỗ ngọt" khuyên Mỹ nên tránh xa biển Đông

Ngày 3/8, Thời báo Hoàn Cầu dẫn nguồn trang CRNTT (Hồng Kông) lớn tiếng cho rằng, tuy đã kết thúc nhưng dư địa chấn của vụ kiện biển Đông vẫn chưa tan.

"... Tại sao một "nước nhỏ" như Philippines lại đột nhiên thách thức Trung Quốc khiến khu vực leo thang căng thẳng", CRNTT đặt câu hỏi.

"Philippines vẫn là Philippines nhưng nước Mỹ nay không phải là nước Mỹ trước kia. Chính sự lo lắng của Mỹ mới là nguồn cơn của sự hỗn loạn ở biển Đông".

Nỗi sợ hãi bản thân và "cái gai Trung Quốc"

Theo CRNTT, sau sự tan rã của Liên Xô (1991), Mỹ trở thành siêu cường duy nhất trên thế giới với sức mạnh và tầm ảnh hưởng trải khắp từ Âu sang Á.

Nhưng chỉ đến khi cuộc khủng hoảng tài chính thế giới năm 2008 xảy ra mới khiến Mỹ lộ điểm yếu. Sự phát triển của Bắc Kinh lúc này trở thành cái gai trong mắt Washington.

Trung Quốc nhanh chóng vượt Nhật Bản trở thành nền kinh tế lớn thứ hai thế giới và có khả năng vượt qua Mỹ trong tương lai. Sức mạnh to lớn của kinh tế Trung Quốc ảnh hưởng mạnh mẽ đến thế giới, đặc biệt các nước Đông Á.

"Lúc này Mỹ mới nhận ra, ảnh hưởng của Trung Quốc đã bắt đầu tác động đến trật tự ở châu Á mà nước này đã xây dựng trước đó", CRNTT nhận định.

Bong bóng nhà ở cùng với giám sát tài chính thiếu hoàn thiện ở Mỹ đã dẫn tới một cuộc khủng hoảng tài chính bắt đầu từ năm 2007 và bùng phát mạnh từ cuối năm 2008. (Ảnh: usatoday.com)

CRNTT lý giải, đối lập với sự phát triển của Bắc Kinh, khả năng kiểm soát và giải quyết các vấn đề thế giới của Washington ngày càng đi xuống. Sự suy thoái này khiến siêu cường không quen và không thể chấp nhận, từ đó biến thành nỗi sợ trong chính bản thân nước Mỹ.

"Sự trỗi dậy của Bắc Kinh không được Washington chào đón, tác động của Bắc Kinh đến trật tự thế giới do Washington lãnh đạo lại càng không thể chấp nhận.

Do đó, chiến lược trở lại châu Á nhằm mục đích chứng minh Mỹ nhất định phải đứng số một thế giới và Mỹ phải là "kẻ đặt ra quy tắc cho thế giới", CRNTT viết.

Địa vị lãnh đạo của Washington không phải tự phong mà được xây dựng trên hàng loạt các cơ sở như: Lãnh đạo đồng minh chiến thắng phát xít, xây dựng sức mạnh của đồng đô la và sức mạnh quân sự.

"Bất lực trong việc giải quyết xung đột quốc tế, lo lắng mất đi vai trò lãnh đạo khiến Mỹ đánh mất chiến lược mang tính lý trí vốn có", hãng tin Hồng Kông nhận xét.

... Dẫn đến chiến lược sai lầm trên biển Đông?

CRNTT gọi chính sách nhằm tìm lại sự tự tin ở biển Đông là chiến lược sai lầm của nước Mỹ khi muốn coi khu vực này như một bước đột phá trong chiến lược "xoay trục châu Á" và "đánh trúng chỗ hiểm của Trung Quốc".

CRNTT lập luận, biển Đông tồn tại "mâu thuẫn mang tính kết cấu" giữa Trung Quốc và các quốc gia láng giềng nhưng mâu thuẫn này vẫn được kiểm soát bằng phương thức hòa bình, đồng thời đổ lỗi rằng sự can thiệp của Mỹ khiến tình hình châu Á-Thái Bình Dương trở nên căng thẳng, ảnh hưởng không nhỏ đến tình hình chung của khu vực.

CRNTT áp đặt cái gọi là "chiến lược mơ hồ" khi nhận định về con đường phát triển của các quốc gia khu vực biển Đông, coi các nước này phát triển "nhờ vào kinh tế Trung Quốc và quân sự Mỹ".

"Việc Mỹ 'ép' các quốc gia này lựa chọn đứng về phe nào đã khiến họ mất đi cơ hội phát triển. Nước Mỹ không thể tránh khỏi trách nhiệm gây bất đồng trong khối ASEAN", tờ báo Hồng Kông chỉ trích.

CRNTT cũng đổ lỗi Mỹ "chia rẽ ASEAN với người bạn cũ [Trung Quốc]".

"Chiến lược biển Đông của Mỹ chỉ gây thêm phiền phức cho Trung Quốc và khiến ASEAN trở thành 'bên chịu thiệt nhiều nhất'", CRNTT mạnh miệng.

Theo CRNTT, chiến lược duy trì vị thế lãnh đạo của Mỹ ở biển Đông sẽ đổi lại "sự bất mãn của ASEAN".

Nhưng trên thực tế, chính Trung Quốc mới là bên đang bị chỉ trích và cô lập vì "khuấy bão" ở biển Đông.

Chính phủ nước này liên tục thách thức luật pháp quốc tế khi tiếp tục xây dựng trái phép các đảo đá nhân tạo ở biển Đông, hay mới đây trắng trợn đe dọa bỏ tù ngư dân các nước khác hoạt động ở vùng biển mà Bắc Kinh tự nhận là "có chủ quyền", trái với phán quyết vụ kiện biển Đông của Tòa trọng tài thường trực (PCA).

Cũng chính Bắc Kinh là bên đi ngược lại với lập trường được xã hội quốc tế ủng hộ rộng rãi, đó là kêu gọi các bên tuân thủ luật pháp quốc tế bằng cách tôn trọng phán quyết PCA đưa ra ngày 12/7.

Chính phủ Trung Quốc đã ngang ngược tuyên bố "không thừa nhận, không chấp hành" phán quyết này, đồng thời gia tăng hoạt động tập trận quân sự và tuần tra phi pháp ở biển Đông để "dằn mặt" Mỹ cùng các nước trong khu vực.

Tàu chiến USS William P. Lawrence của Hải quân Mỹ lưu thông ở biển Đông. (Ảnh: Getty)

Vốn là quốc gia thiên về triển khai những kế hoạch có tầm nhìn dài hạn, đồng thời cũng nhờ những nhà chiến lược như các cố tổng thống Franklin D.Roosevelt (1882 - 1945), Richard Nixon (1913 - 1994) hay cựu cố vấn an ninh quốc gia Henry Kissinger (1923) nên Mỹ mới có thể đứng trên đỉnh cao thế giới.

CRNTT bình luận, những năm gần đây, khả năng triển khai chiến lược của Mỹ đang trên đà suy giảm, đồng thời châm biếm Mỹ "lo lắng cho sự xuống dốc của mình mà khuấy động tranh chấp biển Đông lại càng là một chiến lược thất bại".

Cuối cùng, hãng tin Hồng Kông "dỗ ngọt", nếu Mỹ muốn tiếp tục duy trì địa vị lãnh đạo thế giới thì nước này không nên ngăn cản sự phát triển của Trung Quốc. Ngược lại, Washington cần thay đổi "tư duy Chiến tranh Lạnh" và thiết lập một thế giới quan mới.

"Bằng cách tạo ra những mâu thuẫn và dựa vào chiến tranh để duy trì địa vị lãnh đạo sẽ không thể thành công trong một thế giới ngày càng đa dạng hóa", CRNTT cảnh cáo Mỹ.