Hơn 6 thập kỷ trước, Đại sứ Ấn Độ tại Liên Hợp Quốc Vengalil Krishnan Krishna Menon đã làm điều chưa từng có tiền lệ với bài phát biểu dài 8 tiếng tại Hội đồng Bảo An Liên Hợp Quốc (HĐBA LHQ), khi bảo vệ lập trường của Ấn Độ trong vấn đề tranh chấp lãnh thổ tại Kashmir.
Cụ thể, vào hai ngày 23 và 24/1/1957, trong một phiên họp của HĐBA LHQ, ông Krishna Menon đã đưa ra lời phản bác trước những lập luận của Pakistan về Kashmir. Được biết, bản ghi toàn bộ bài phát biểu của ông dài tới 160 trang!
Bài phát biểu của nhà ngoại giao này không chỉ giúp Ấn Độ đảo lộn tình thế trước Pakistan tại LHQ, mà còn đưa tên ông vào danh sách kỉ lục Guiness. Cho đến nay, vẫn chưa có chính trị gia nào khác trên thế giới phá vỡ được kỉ lục ấn tượng này của ông.
Ông Krishna Menon phát biểu tại LHQ năm 1955
Theo các nguồn tin được lưu lại, ông Menon đã bị ngất giữa chừng vì kiệt sức và được các nhân viên tại LHQ đưa đi cấp cứu. Tuy nhiên, điều đó đã không thể ngăn trở ý chí của ông.
Ngày hôm sau, khi đã hồi tỉnh, vị Đại sứ này đã trở lại phòng họp của HĐBA và tiếp tục hoàn thành bài phát biểu của mình. Khi ấy một bác sĩ đã được giao nhiệm vụ liên tục theo dõi huyết áp của nhà ngoại giao này trong lúc đó.
Bài phát biểu của ông Menon chính là lời đáp trả trực tiếp trước bức thư về tranh chấp tại Kashmir của Ngoại trưởng Pakistan gửi tới HĐBA LHQ vào ngày 2/1/1957, và một tuyên bố sau đó của quan chức này tại LHQ vào ngày 16/1/1957.
"HĐBA coi vấn đề này là tranh chấp. Đây không phải là tranh chấp lãnh thổ. Chỉ có duy nhất một vấn đề, và đó là hành động gây hấn [của Pakistan]", ông Menon khẳng định.
Trong phần kết thúc của bài phát biểu, chính trị gia này nói:
"Chính phủ Ấn Độ không phải là người ngồi trước vành móng ngựa. Chúng tôi tới đây với tư cách là người thưa kiện [...] Chúng tôi ở đây không phải để lên án bất kỳ ai, chúng tôi ở đây để nêu rõ các quyền của chúng tôi được quy định trong Hiến chương.
Chúng tôi có quyền bảo vệ lãnh thổ không? Chúng tôi có thể bảo vệ bản thân khỏi những lời đe dọa? Chúng tôi có thể yên tâm về bộ máy của HĐBA và các nghị quyết của cơ quan này sẽ không được sử dụng làm bình phong để chuẩn bị cho một cuộc tấn công chống lại chúng tôi?"
Bình luận về bài phát biểu kỷ lục của Đại sứ Ấn Độ tại HĐBA, tác giả cuốn sách "V.K. Krishna Menon và Liên minh Ấn Độ" đã bày tỏ sự ngưỡng mộ của mình trước khả năng lập luận và triển khai ý - mà không cần dựa vào các bản ghi chú - của ông Menon.
Hình ảnh ông V.K. Krishna Menon trên bìa tạp chí TIME.
Với những lập luận đanh thép và thái độ kiên quyết, bài phát biểu của đại sứ Ấn Độ đã "vượt mặt" tuyên bố của phía Pakistan và giành được sự ủng hộ của khối Liên Xô tại LHQ. Kết quả là, sau đó Liên Xô đã phủ quyết Nghị quyết của LHQ về Kashmir.
Bài phát biểu kỉ lục năm 1957 và những lần đấu tranh không ngừng nghỉ về Kashmir đã giúp chính trị gia người Ấn Độ được người dân nước này ưu ái đặt danh hiệu là "người anh hùng của Kashmir".
Tuy nhiên, cho đến nay, sau 7 thập kỷ xung đột và khiến hơn 60.000 người thiệt mạng, tranh chấp giữa hai nước Ấn Độ - Pakistan tại điểm nóng vẫn chưa được giải quyết hoàn toàn.