Vào ngày 29/3, Tổng thống Donald Trump phát biểu tại Richfield , Ohio về sáng kiến cơ sở hạ tầng của mình, ông nói: "Chúng tôi sẽ sớm ra khỏi Syria. Hãy để những người khác chăm sóc nó bây giờ".
"Hoa Kỳ đã chi 7 nghìn tỷ USD ở Trung Đông, chúng ta xây dựng trường học ở đó thì chỉ để cho những kẻ nổi dậy chúng xóa bỏ, trong khi chúng ta không có kinh phí để xây dựng trường học ở Ohio".
Tổng thống (TT) cũng chỉ ra sự vô lý khi có 32.000 lính Mỹ đang canh giữ biên giới giữa Triều Tiên và Hàn Quốc, trong khi biên giới Hoa Kỳ với Mexico cũng không được bảo vệ, chỉ bằng mỗi "bức tường".
"Có chuyện gì đó không ổn, phải không?" Tổng thống Trump hỏi đám đông...
Nói chung, chúng ta không quan tâm về sáng kiến xây dựng cơ sở hạ tầng nước Mỹ của TT Trump, nhưng điều quan tâm nhất là ông Trump tuyên bố sẽ rút quân Mỹ rời khỏi Syria.
Tuyên bố của ông Trump về Syria phù hợp với những gì ông đã nói hồi tháng trước, tại một cuộc họp báo ở Washington với Thủ tướng Úc Malcolm Turnbull:
"Chúng tôi ở đó vì một lý do: để tiêu diệt IS và sau khi tiêu diệt hết IS, thì về nhà. Chúng tôi không ở đó vì bất cứ lí do nào khác khi chúng tôi đã hoàn thành mục tiêu của mình".
Tuy nhiên, điều này trái ngược với tuyên bố trước đây của cấp dưới của ông tại Bộ Ngoại giao và quân đội. Vì vậy, vấn đề là tuyên bố của Trump – Tổng tư lệnh quân đội Mỹ có được Bộ Quốc phòng Mỹ lắng nghe? Liệu đó có phải là mệnh lệnh?
Quân đội Syria tham chiến ở Đông Ghouta.
Ba quân bài vô tác dụng…
Khi chiến trường Syria nổ ra, Mỹ có 3 quân bài để chơi, dùng để lật đổ chính quyền Tổng thống Assad: Một là IS, hai là cái gọi là phiến quân ôn hòa và ba là lực lượng người Kurd YPG.
Bắt đầu từ năm 2011, lực lượng IS tiến công mạnh như vũ bão đã đẩy lùi quân chính phủ Assad lùi về vùng miền Tây ven biển Địa Trung Hải. Thời gian tồn tại của chính quyền đã được đánh số mà nếu không có Nga can thiệp thì Syria đã bị "phanh thây" như Libya.
Khi lực lượng IS bị Nga đánh tan nát và một số IS được Mỹ "bốc" đi cất giấu nơi khác thì tạm coi như tại Syria sứ mệnh diệt IS của Nga và Mỹ đã hoàn thành. Người Mỹ không dùng quân bài này nữa vì đã hết giá trị.
Lúc này, chỉ còn lại 2 quân bài quan trọng là lực lượng phiến quân ôn hòa đang đóng tại căn cứ địa Đông Guta và người Kurd Syria …
Bây giờ ta hãy nói về quân bài "phiến quân ôn hòa".
Tại Đông Ghouta, chỉ chưa đầy 100 km2 nhưng lực lượng này có gần 20 ngàn tên cùng với một cơ sở hạ tầng quân sự vững chắc. Đây là một lực lượng được Mỹ, Anh, Pháp và Arabia Saudi hỗ trợ.
Sự hỗ trợ của họ cho đám phiến quân tại đây, Đông Ghouta, là rất lớn, không chỉ bằng vũ khí, hậu cần mà bằng cả một chiến dịch truyền thông, ngoại giao, mà khi cần còn ồ ạt hơn cả Aleppo.
Sự hỗ trợ của Mỹ, Phương Tây, nhà Saudi bằng việc đe dọa tấn công hàng trăm tên lửa vào Damascus và các vị trí quan trọng khác của quân Assad hòng lật thế cờ. Kế hoạch, phương án tác chiến của Mỹ, Anh đã xong đâu đấy chỉ chờ lệnh là tấn công.
Bản đồ Đông Ghouta hồi đầu tháng 3/2018.
Chính vì thế mà Chiến dịch "Thép Damascus - Damascus Steel" (Giải phóng Đông Ghouta và một số nơi khác), diễn biến được xem như là một trận chiến khốc liệt nhất từ trước tới nay trên chiến trường Syria.
Đáng tiếc, vì lý do gì đó mà Mỹ-Anh tính không bằng Nga tính, Đông Ghouta vẫn bị thất thủ. Phiến quân ở đó bị tiêu diệt và đầu hàng gần hết nhưng Mỹ-Anh chỉ biết nhồi nhìn.
Có người nhận xét rằng người Anh đau nhất, cay cú nhất khi họ không thể sử dụng con bài "vũ khí hóa học tại Syria" để tấn công giải vây Đông Ghouta thì con bài "vũ khí hóa học tại nước Anh" được sử dụng để trả đũa nước Nga.
Cuối cùng quân bài "Đông Ghouta" mà Mỹ, Anh, Pháp, Saudi đầu tư vào đó về người và của đã hết giá trị sử dụng.
Bây giờ nói về quân bài chót: "Quân bài hai mặt" người Kurd mà kết quả là sự lựa chọn "mất nhiều hay mất ít".
Thực sự, đây là quân bài không mấy lợi hại và chơi quân bài này không thể cao tay vì quân bài Kurd Syria nó mắc phải Thổ Nhĩ Kỳ, do đó, chơi nó sẽ gặp đầy nguy hiểm cho Mỹ-NATO.
Tình thế người Kurd Syria hiện nay như sau:
1. Được sự giúp đỡ của Mỹ, người Kurd Syria (YPG/YPD) đã đi quá xa ra khỏi khu vực sinh sống của mình. Mặt khác, sự cai trị của YPG/YPD là khắc nghiệt, không được sự ủng hộ của dân chúng Ả rập dẫn đến mâu thuẫn sắc tộc đối kháng xảy ra… "Ngọn lửa" chống YPG/YPD đã bùng cháy tại Tây Raqqa và chắc chắn sẽ lan ra vùng bờ Đông sông Euphrates…
2. Thổ Nhĩ Kỳ được Nga-Syria "bật đèn xanh" đã dạy cho người Kurd Syria một bài học cay đắng, họ mất Afrin và bị đe dọa tấn công vào Manbij. Thổ Nhĩ Kỳ đang thể hiện quyết tâm diệt người Kurd Syria (YPG/YPD) mà họ coi là khủng bố.
Các nữ chiến binh người Kurd Syria. Ảnh minh họa.
Mỹ rời khỏi Syria như tuyên bố của Trump?
Thực tế là 2 quân bài IS và "Đông Ghouta" đã không còn giá trị, Mỹ chỉ còn "dùng dằng muôn nẻo" con bài người Kurd Syria. Nhưng trước tình thế của người Kurd Syria như trên, liệu Mỹ có sử dụng quân bài này nữa không?
Mỹ phải tránh lửa xung đột sắc tộc người Kurd Syria và các bộ lạc Ả rập địa phương, nếu Mỹ ủng hộ Kurd thì sẽ chuốc lấy căm thù của người Ả rập địa phương… Khi Mỹ coi Thổ Nhĩ Kỳ là đồng minh NATO thì trong tâm trí người Kurd Syria, Mỹ không còn chỗ.
Vì vậy, nếu phải lựa chọn chỗ an toàn cho Mỹ tại Syria thì Mỹ nên rời khỏi khu vực Đông sông Euphrates đến tá túc tại Al Tanf là an toàn nhất…
Tuy nhiên, được biết Mỹ đã có hơn 10 căn cứ được xây dựng tại vùng người Kurd Syria kiểm soát. Mỹ muốn biến khu vực này thành một Kurdistan? Hay dùng nó để kiềm tỏa Syria, Iran? Hay vì các mỏ dầu?
Rõ ràng, chơi quân bài người Kurd sẽ là "quân bài sai lầm". Mỹ chỉ tồn tại, đứng chân vững vàng trên đất người Kurd Syria khi chỉ khi được họ ủng hộ, coi là đồng minh, trong khi đó, Mỹ lại chọn Thổ Nhĩ Kỳ, thì nên rời khỏi càng sớm càng tốt.
Như vậy, vấn đề Mỹ rời khỏi hay tiếp tục ở lại Syria phụ thuộc vào con bài người Kurd Syria.
Trước đó, chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ đã đưa ra một tối hậu thư với người Kurd, yêu cầu rút quân ngay lập tức từ Manbij. Nếu không, Ankara đã sẵn sàng để đạt được điều này bằng các phương tiện quân sự.
Tổng thống Donald Trump – Tổng tư lệnh Quân đội Mỹ.
Nếu Mỹ để cho Thổ Nhĩ Kỳ "làm mưa làm gió" với SDF (chủ yếu là YPG) thì rời khỏi là thượng sách. Nhưng, nếu họ kiên quyết ngăn chặn Thổ Nhĩ Kỳ tiến về Manbij sắp tới… thì họ đang cần một chỗ đứng an toàn tại Syria, có nghĩa là Trump chỉ nói chơi.
Ngày 29/3, tại Paris, Đại diện của SDF về tình hình hiện tại và triển vọng phát triển của nó với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron. Được biết, Pháp quyết định cử quân sang Manbij để ngăn cản Thổ Nhĩ Kỳ tấn công. Hoạt động sẽ được tiến hành với sự hợp tác của quân đội Hoa Kỳ.
Vậy thì… quân đội Mỹ và quân đội Pháp đang thách thức quân đội Thổ Nhĩ Kỳ? Họ sẽ sẵn sàng chiến đấu với đồng minh NATO của mình?
Hy vọng, tuyên bố của Tổng thống Donald Trump có trọng lượng, hãy giao cho Pháp "chăm sóc nó" bằng cách rút quân Mỹ rời khỏi Syria mà trước hết là Manbij làm lòng tin ban đầu.
Thời gian sẽ chứng minh quyền lực của Tổng thống Donald Trump – Tổng tư lệnh quân đội Mỹ mức độ nào. Liệu có nói rút là rút, đánh là đánh như Tổng thống Putin – Tổng tư lệnh quân đội Nga? Hy vọng ông Trump như ông Putin thì lúc đó may ra Syria mới có hòa bình.
Cuộc chiến kinh hoàng của quân đội Syria trên chiến trường Đông Ghouta
*Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả.