Tập trung vào an toàn thực phẩm
PV: Thưa Bộ trưởng, là người vừa được phê chuẩn làm Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, ông có nhìn nhận những thách thức với nông nghiệp của chúng ta ra sao?
Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường: Tôi thấy đang có 3 thách thức rất lớn. Thứ nhất là nền nông nghiệp Việt Nam về tổng thể vẫn là nền nông nghiệp dựa trên các hộ nhỏ lẻ. Hiện nay chúng ta có 12 triệu hộ nông dân sản xuất trên một diện tích canh tác bình quân rất thấp, 0,3ha/hộ.
Đây là một trong những rào cản lớn nhất để chúng ta có thể hình thành một nền nông nghiệp tập trung hiệu quả, bền vững.
Thứ hai là biến đổi khí hậu hiện nay đang diễn ra với nước ta nhanh hơn cả kịch bản chúng ta dự báo. Chúng ta là 1 trong 5 nước bị tổn thương lớn nhất. 6 tháng đầu năm 2016 đã thể hiện rất rõ điều này.
Hầu như toàn bộ các vùng lãnh thổ Việt Nam chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, trong đó đặc biệt là khu vực đồng bằng sông Cửu Long, vùng Tây Nguyên và Nam Trung Bộ cũng như vùng núi phía Bắc.
Đây là thách thức sẽ làm đảo lộn toàn bộ cơ cấu sản xuất cũng như đời sống của người dân, nhất là vùng sâu vùng xa.
Thứ 3 hội nhập sâu rộng, hiện sản phẩm Nông nghiệp đã đi 180 nước, bên cạnh cơ hội mở rộng thị trường thì áp lực chất lượng, tham gia vào chuỗi giá trị và an toàn thực phẩm đều là thách thức lớn.
PV: Cá nhân Bộ trưởng đã có kế hoạch thế nào cho chương trình hành động của mình?
Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường: Câu chuyện đầu tiên phải tập trung vào là an toàn thực phẩm, nóng hổi và là đòi hỏi của toàn bộ nhân dân. Bằng tất cả các giải pháp tổng hợp, phải giải quyết cho được vấn đề an toàn thực phẩm.
Thứ 2 phải tập trung vào tái cơ cấu Nông nghiệp theo hướng từng bước khắc phục được 3 thách thức mà tôi vừa trình bày: sản xuất nhỏ manh mún, biến đổi khí hậu và hội nhập.
Thứ 3 là tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng sản xuất chuỗi bền vững hiệu quả.
Thứ 4 là xây dựng nông thôn mới.
Trong 5 năm qua chúng ta đã có kết quả tốt trong xây dựng nông thôn mới, 22% số xã đã đạt 19 tiêu chí nông thôn mới.
Nhưng đây là kết quả hết sức bước đầu bởi bản thân 22% xã đã đạt 19 tiêu chí thì vẫn còn những bộ tiêu chí hết sức bản chất như vấn đề thúc đẩy sản xuất, môi trường, an sinh vẫn là thách thức.
Khu vực còn lại vẫn còn 78% số xã là những xã hết sức khó khăn về nguồn lực, tập trung vào vùng sâu vùng xa, miền núi.
Đây là vùng phải tập trung vào để làm sao nông nghiệp, nông dân của chúng ta ngày càng phát triển, để vùng sâu vùng xa không còn khoảng cách với vùng phát triển, vùng đồng bằng.
Hành động quyết liệt
PV: Thưa Bộ trưởng, trong thông điệp của Thủ tướng không chỉ yêu cầu hành động mà còn hành động quyết liệt. Là thành viên mới trong Chính phủ khóa này, cá nhân ông, nghĩ sao về thông điệp này?
Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường: Thông điệp của Thủ tướng đã rất rõ ràng rồi, một Chính phủ hành động quyết liệt. Khu vực nông nghiệp hiện nay vừa có diện tích rất rộng 70% và gần 70% dân số, 46% lao động. Khu vực này thu nhập đang ở mức thấp và còn nhiều vấn đề nan giải khác.
Nên ngành chúng tôi cũng đặt ra hưởng ứng sự phát động của Thủ tướng càng phải có các chương trình hành động quyết liệt hơn.
PV: Tiếp quản 1 vị trí nhiều khó khăn như vậy, ông có suy nghĩ thế nào?
Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường: Vấn đề nông nghiệp, nông dân, nông thôn luôn luôn là một vấn đề nhận được nhiều sự quan tâm của Đảng, Nhà nước. Chiếm tới 70% dân số, khu vực này chúng ta làm tốt nghĩa là cơ bản mục tiêu của chúng ta đã đạt được.
Thời gian tới, Bộ Nông nghiệp sẽ phát huy những kết quả đạt được, những vấn đề bức xúc đang xảy ra thì phải tập trung các nhóm giải pháp, hành động quyết liệt để làm sao đạt được các mục tiêu chung của ngành Nông nghiệp cũng như mục tiêu của Chính phủ, Đảng đã đặt ra.