Nhìn từ AFF Cup 2016…

Tháng 10 năm 2016 trên sân Thống Nhất, người ta đã phải thốt lên với màn trình diễn được xem là đỉnh cao của ĐT Việt Nam khi đánh bại ĐT CHDCND Triều Tiên với tỷ số 5-2 trong một trận giao hữu.

Đó là một trận đấu được nhớ nhung đợi chờ của cả cựu HLV ĐTQG Hữu Thắng lẫn rất nhiều CĐV Việt Nam. Nguyên do, ĐT Việt Nam có sự phục vụ của những "sao mai" xuất sắc nhất như Xuân Trường trở về từ Hàn Quốc, Tuấn Anh bình phục chấn thương hay Văn Toàn, Công Phượng, Văn Thanh...

Ý định dệt mộng bay cao của Hữu Thắng từ sơ đồ chiến thuật 4-1-4-1, vốn được xem lấy tấn công làm phòng thủ đã có đủ trong tay những mảnh ghép xuất sắc nhất. Hai trong những hạt nhân của lối chơi ấy chính là Tuấn Anh và Xuân Trường. Người hộ giá cho "bộ đôi hoàn hảo" là Ngô Hoàng Thịnh, vốn cơ bắp và cày ải rất tốt giữa sân.

Cặp đôi Tuấn Anh - Xuân Trường cần một vệ sĩ thật mạnh mẽ chơi phía sau.

Đội bóng của Hữu Thắng đã chơi thứ bóng đá trình diễn đúng nghĩa. Sau khi bị chọc thủng lưới, Tuấn Anh đã đưa trận đấu trở lại vạch xuất phát với bàn thẳng rất đẳng cấp. Rồi sau đó, Công Vinh, Văn Thanh, Xuân Trường, Thành Lương mỗi người ghi 1 bàn thắng, giúp đội nhà đánh bại đối thủ với tỷ số 5-2.

Cú rốt – đa của ĐT Việt Nam khiến nhiều người mở cờ trong bụng vì đấy là điều mà bấy lâu chúng ta đang kiếm tìm. Tức, cầm bóng, phối hợp đập nhả, dựa trên nền tảng kỹ thuật cá nhân khéo léo của các cầu thủ…

Chứng kiến lối chơi đã con mắt ấy, không ít người so sánh lại với cách chơi có phần khô cứng, nhàm chán dưới triều đại của HLV Toshiya Miura. Nói chính xác hơn, đấy là phép so sánh về sự xuất hiện của các cầu thủ HAGL: Tuấn Anh, Xuân Trường, Công Phượng… thay vì "ngó lơ" họ.

HLV Hữu Thắng được ủng hộ và quân của HAGL được trọng dụng là điều có lý. Tuy nhiên, Hữu Thắng đã phải "vỡ mộng" với chính những con người này.

Nó bắt đầu từ thất bại đắng cay tại AFF Cup 2016, giải đấu mà Tuấn Anh phải ở nhà vì chấn thương và Hoàng Thịnh cũng phải vắng mặt trong trận cầu quan trọng nhất, trận bán kết với Indonesia.

Cái đinh ba giữa sân Tuấn Anh – Hoàng Thịnh – Xuân Trường bị vụn vỡ. Đó chính là một trong những nguyên nhân khiến Xuân Trường không thể phát huy được sự hiệu quả, dẫu Hữu Thắng có xoay tua anh đá cặp với Trọng Hoàng và Văn Thắng.

Bóng đá Việt Nam đã nhiều lần thất bại khi không hội tụ đủ cặp đôi Xuân Trường - Tuấn Anh kèm 1 vệ sĩ phía sau.

Đến SEA Games 2017

Ở cấp độ ĐTQG, Hữu Thắng đã thất bại với sơ đồ 4-1-4-1 do không đủ nhân sự. Nhưng ở đội U22 Việt Nam lại là câu chuyện rất khác, vì ông Thắng có thừa những cầu thủ được xem là chất lượng tương đương nhau ở cùng 1 vị trí để "dệt mộng vàng" cho bóng đá Việt Nam.

Ấy vậy mà, những con tính ấy lại đổ vỡ theo kịch bản chẳng mấy ai dám tin. Cách chơi của U22 Việt Nam đã vận hành không đến nỗi tệ trong các trận đấu ở vòng bảng khi Tuấn Anh và Xuân Trường đã nhập vai khá tốt.

Tuy nhiên, sơ đồ 4-1-4-1, vốn được xem là tối ưu, đã không thể vận hành tốt khi Duy Mạnh được kéo xuống đá trung vệ, còn Đông Triều (hoặc cầu thủ khác) không được trao niềm tin. Đỉnh điểm là cuộc đối đầu với U22 Indonesia, Hữu Thắng đã cất Tuấn Anh trên băng ghế dự bị để sử dụng cặp Xuân Trường và Duy Mạnh.

Cái lý của nhà cầm quân người Nghệ An chính là U22 Việt Nam cần một tiền vệ thiên về phòng ngự và đó là lý do, Duy Mạnh được chọn thay vì Tuấn Anh. Khi mà Indonesia mất người trong gần 31 phút còn lại, Tuấn Anh mới được vào sân để thay cho Duy Mạnh. Cần lưu ý, đó là sự thay đổi bất đắc dĩ khi Duy Mạnh gặp chấn thương nặng.

Không có bất kỳ sự biến hóa nào từ những điều chỉnh của ông Thắng và U22 Việt Nam đã hòa 0-0 với đội bóng xứ Vạn đảo. Trận hòa thảm hại đó đã đẩy U22 Việt Nam vào thế dựa chân tường khi đụng Thái Lan trận cuối.

Và kịch bản tồi tệ nhất đã xảy ra, U22 Việt Nam phải xách va ly về nước trong một trận đấu mà cả Tuấn Anh và Xuân Trường dường như "tàng hình" giữa sân khi họ phải đảm nhận công việc phòng ngự lẫn tấn công.

Nhưng liệu cho Xuân Trường đá cặp Tuấn Anh có phải là lựa chọn tối ưu nhất?

"Cặp đôi hoàn hảo" đếm ngày chia ly?

Gần 2 năm làm việc, Hữu Thắng đã tin dùng các cầu thủ HAGL, trong đó có "cặp đôi hoàn hảo" Tuấn Anh và Xuân Trường. Cần phải khẳng định lại, ông Thắng không sai trong việc sử dụng họ. Vấn đề nằm ở chỗ, nhà cầm quân này đã không đặt họ đúng chỗ, tận dụng đúng năng lực từng người và thiếu sự may mắn

Tuấn Anh cần có Xuân Trường và ngược lại nhưng họ không phải là những cầu thủ công nhân, chiến đấu theo kiểu cơ bắp, mà là những nghệ sĩ sân cỏ.

Tiếc cho Hữu Thắng, trong những thời điểm quyết định, ông lại mất những cầu thủ "lặng thầm" nhưng vô cùng quan trọng trong đội hình. Nếu AFF Cup là Hoàng Thịnh, Huy Hùng thì đến SEA Games là Duy Mạnh.

Cũng từ đây người ta cũng đặt ra một câu hỏi, liệu có nên tiếp tục bố trí Tuấn Anh và Xuân Trường chơi bên cạnh nhau?

Nhìn từ trận đấu hôm qua với Campuchia, HLV tạm quyền Mai Đức Chung hoàn toàn đúng khi không sử dụng Tuấn Anh và Xuân Trường bởi có nhiều nguyên do. Có lẽ, nguyên do lớn nhất chính là khả năng tranh chấp của 2 cầu thủ này không đủ lực để cản đường các tiền vệ bên kia chiến tuyến.

Bóng đá trẻ kể cả cấp độ U22 hay U23 không giống trên ĐTQG.

Lúc ấy, người ta đã thấy hình bóng của ông Miura xuất hiện trong cách chơi của ông Chung "xe ca". Tiêu biểu nhất là sử dụng cặp tiền vệ phòng ngự Hoàng Thịnh và Huy Hùng ở giữa sân để càn quét, tranh chấp… dù khâu phát động tấn công khá hạn chế.

Ông Chung đã đạt được mục đích là có 3 điểm với thứ bóng đá không được ủng hộ. Song cần phải thẳng thắn với nhau, chúng ta đừng đòi hỏi quá đáng khi mà bóng đá Việt Nam đang trong thời điểm "hỗn mang" về mọi thứ.

Tuấn Anh và Xuân Trường là những cầu thủ tài năng bậc nhất hiện nay của bóng đá Việt Nam. Điều đó không đồng nghĩa, đặt họ bên cạnh nhau thì chúng ta sẽ có một "cặp đôi hoàn hảo" như lúc khoác áo các đội tuyển trẻ.

Rất có thể, cặp đôi này sẽ phải chia ly khi một HLV mới lên thay bởi ai cũng thấy rõ, đội tuyển cần thêm chất cơ bắp ở khu vực giữa sân. Còn bây giờ, Tuấn Anh cần được nghỉ ngơi để đôi chân "pha lê" của anh rắn chắc hơn. Còn Xuân Trường, anh cần được thi đấu nhiều hơn bởi từ SEA Games, những đường chuyền "chết chóc" đã cùn đi trông thấy.