(*) Số liệu tai nạn giao thông đường bộ trong ba ngày lễ Quốc khánh (từ ngày 31-8 đến hết 2-9) tương ứng của hai năm 2013-2014 - Đồ họa: Nh. Khanh
Theo Ủy ban An toàn giao thông quốc gia, lúc 18g55 ngày 1-9 tại km 122+800 quốc lộ 4D, xe chở khách của nhà xe Sao Việt biển số 29B-08.582 chở 53 người (gồm cả hai lái xe, một phụ lái) từ Sa Pa về Lào Cai đã va chạm với ôtô năm chỗ đi chiều ngược lại và mất lái lao xuống vực sâu.
Cuộc điện thoại từ vực sâu
Thủ tướng yêu cầu xử lý vụ xe khách lao xuống vực
Thủ tướng Chính phủ vừa có công điện yêu cầu xử lý vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng tại địa phận xã Tòng Thành, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai.
Thủ tướng gửi lời chia buồn tới nạn nhân của vụ tai nạn, các gia đình có người bị tử vong; đồng thời yêu cầu lãnh đạo Bộ Công an chỉ đạo các cơ quan chức năng của bộ và Công an tỉnh Lào Cai khẩn trương điều tra, làm rõ nguyên nhân vụ tai nạn, xử lý nghiêm vi phạm của đơn vị kinh doanh vận tải, người điều khiển phương tiện, đề ra các giải pháp khắc phục, ngăn chặn những vụ tai nạn tương tự.
Là một trong 53 thành viên trên chuyến xe định mệnh gặp nạn, Đỗ Quang Huy, 21 tuổi, quê Bắc Ninh, bị chấn thương nhẹ nhất.
Huy nói trọn một đêm mất thông tin về tám người bạn trong đoàn cũng chính là quãng thời gian Huy phải từng giờ từng phút nếm trải nỗi đau mất mát.
“Cả đoàn có chín người, đều là bạn ở khắp các vùng miền, trong đó có những người bạn ở tận TP.HCM ra ngoài này đi du lịch. Ba ngày cùng nhau trải nghiệm khám phá đỉnh Phanxipăng, ai dám nghĩ ngày 1-9 sau những phút giây nghỉ ngơi tại Sa Pa, trong phút chốc mỗi người mỗi ngả” - Huy rầu rĩ.
“17g30 chiều 1-9, cả đoàn hào hứng lên xe trở về Hà Nội. 18g xe xuất phát, nhưng chỉ hơn 40 phút sau khi nhiều người trong xe đã chìm trong giấc ngủ thì lái xe kêu “mất phanh rồi” và mọi người chỉ kịp la hét, trong tích tắc xe đã lao xuống vực. Xe lộn nhiều vòng và nhiều người đã văng ra khỏi xe trong những vòng lộn đầu tiên. Tỉnh dậy, tôi thấy mình nằm giữa bụi cây cách đường 50m, còn nhiều người lao theo xe xuống dưới vực, trong đó có những người bạn tôi” - Huy nấc nghẹn khi mới hay tin ba thành viên trong đoàn đã không còn sống.
Bên giường bệnh của cháu ruột, bà Hoàng Thị Sinh - mợ của sinh viên Nguyễn Quang Dũng, 22 tuổi, quê Thanh Trì (Hà Nội) - thi thoảng lại ngoảnh mặt đi giấu những giọt nước mắt.
“Nó bị thương nặng lắm, vậy mà vẫn cố gọi được cuộc điện thoại từ dưới vực sâu về cho bố ở Hà Nội. Cuộc điện thoại ngắt giữa chừng, nó được đưa từ dưới vực lên đầu tiên và cũng là nạn nhân đầu tiên được đưa vào viện cấp cứu, đến giờ chẳng thấy cháu nói thêm câu nào” - bà Sinh nức nở. Bà Sinh kể nhà mình ở ngay huyện Bảo Thắng (Lào Cai) nên khi nhận được tin từ Hà Nội gọi lên, bà tức tốc tới bệnh viện.
“Lúc tôi đến toàn thân cháu chẳng có chỗ nào lành. Bác sĩ bảo đùi cháu gãy, ngực bị vật nhọn đâm thủng làm máu tràn màng phổi, cháu cứ im tiếng cả đêm” - bà Sinh lại sụt sùi.
Cùng cảnh, anh Phạm Tuấn Anh, quê Sa Pa (Lào Cai), suốt cả đêm 1-9 cứ lầm lũi ra vào khoa hồi sức ngóng từng lời từ người bạn cùng lớp.
“Bạn tôi tên Nguyễn Trà My, chúng tôi cùng học cao đẳng dưới Hà Nội. Đây là lần đầu tiên bạn ấy lên nhà tôi chơi, vậy mà tiễn bạn về chưa đầy một tiếng thì hay tin bạn lao cùng xe rơi xuống vực. Tôi là dân địa phương, tôi biết nơi bạn gặp nạn là vực suối sâu nhất trong suốt hơn 30km đường từ Sa Pa về Lào Cai...” - anh Tuấn Anh chia sẻ.
Đường về xa quá
Miễn toàn bộ viện phí cho nạn nhân
Chiều 2-9, Bộ Y tế cho biết các đoàn bác sĩ của Bệnh viện Việt Đức, Bệnh viện Bạch Mai lên hỗ trợ cứu chữa nạn nhân vụ tai nạn xe khách ở Sa Pa đã mổ cấp cứu cho tám nạn nhân nặng nhất.
Theo thống kê của đoàn, có 41/53 người đi trên chuyến xe này bị thương được đưa về cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lào Cai, Bệnh viện Y học cổ truyền và Bệnh viện Sản nhi tỉnh. 12 người còn lại đã tử vong tại chỗ.
Trong số người bị thương, có chín người bị thương tích rất nặng, trong đó có một thanh niên bị que đâm vào mắt xuyên vào hộp sọ và một phụ nữ bị đa chấn thương: gãy xương đùi, vỡ xương chậu, vỡ đốt sống và chấn thương sọ não.
Chiều 2-9, một trong số những trường hợp nặng đã được chuyển về khoa cột sống Bệnh viện Việt Đức để điều trị.
Bộ Y tế cho biết sẽ miễn toàn bộ viện phí và cung cấp suất ăn cho toàn bộ nạn nhân đang điều trị tại bệnh viện. Bộ Y tế cũng hỗ trợ chi phí tang lễ cho những người qua đời 3 triệu đồng/người và thăm hỏi người bị thương 1 triệu đồng/người.
Cũng trong ngày 2-9, Tập đoàn Bảo Việt cho biết ước tính mức trách nhiệm bảo hiểm bồi thường tương đương 1 tỉ đồng cho các nạn nhân trong vụ tai nạn giao thông này. Được biết, chiếc xe bị nạn đã mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự của Bảo Việt với mức bồi thường tối đa 70 triệu đồng/người/vụ.
Đầu giờ sáng 2-9, khi Bệnh viện Đa khoa Lào Cai có những dự liệu bước đầu về tiến triển của từng nạn nhân thì cũng là lúc những thân nhân của người xấu số phải bắt đầu tìm lại danh tính cho người thân của mình.
7g sáng, khi các khoa vẫn căng sức giữ lại mạng sống cho nhiều nạn nhân thì nơi nhà đại thể của bệnh viện bắt đầu vang lên tiếng cầu kinh, niệm Phật cho 12 nạn nhân tử nạn.
8g, những trình tự nhói lòng đầu tiên trong hành trình tìm lại danh tính cho từng người được bắt đầu trong tiếng vỡ òa thảm thiết khi thân nhân nhận ra nhau.
Và những cuộc điện thoại chốc lát với những thông điệp buồn “đúng chị ấy, cháu ấy rồi” cứ nghẹn lên giữa nhà lạnh.
“Có một chú trong đội cứu hộ nhặt được điện thoại của cháu và báo cho bố nó ở tận Đắk Nông. Tôi là cô ruột, nhà ở Hà Nam nên kịp lên với cháu ngay trong đêm nhưng đau lắm, cả đêm chỉ biết ngóng cháu im lìm trong nhà lạnh mà bố mẹ cháu thì chưa kịp ra” - bà Ngô Thùy Luận, cô ruột nạn nhân Nguyễn Thái Mạnh Cường, khóc nấc.
“Cháu làm ở TP.HCM, sáng nay cán bộ trong nhà lạnh nói nhóm cháu đi du lịch có bốn người thì ba người mất rồi, còn một cháu nữa đang cấp cứu”.
Bần thần, nặng bước rời nhà lạnh, ông Lê Văn Trí, huyện Tĩnh Gia (Thanh Hóa), vào xác nhận danh tính chị và cháu khi trở ra cũng chỉ biết gật gật.
Ông Trí cho hay cả gia đình chị gái đều sống trong TP.HCM và đây là lần đầu tiên gia đình với bốn thành viên đi du lịch Sa Pa.
“Chị ấy nói sau kỳ nghỉ sẽ ghé về thăm quê, giờ ước mơ về quê xa quá chị Nhu ơi” - ông Trí nấc nghẹn.
Đứng cạnh ông Trí, anh Cao Văn Hùng, quê TP.HCM, chỉ biết nép vào chú với ánh mắt đỏ hoe khi nhắc về kỳ nghỉ của người mẹ tên Lê Thị Nhu và hai em gái, một em rể.
“Xót lắm, đau lắm, giờ cả mẹ và một em gái đều không còn, em gái còn lại và em rể đang cấp cứu. Nỗi đau này lớn quá mẹ ơi” - anh Hùng òa khóc.
Anh Hùng kể anh nhận được tin sét đánh lúc 19g tối 1-9: “Tôi chỉ kịp lấy vé từ TP.HCM ra Hà Nội, rồi từ Hà Nội lên thẳng Lào Cai. Cả hành trình mấy tiếng trong đêm mà nó dài vô tận. 5g sáng tới nơi, tôi đâu nghĩ lại đón mẹ và em về thế này. Sao đường về xa quá mẹ ơi!”.
Xe khách Sao Việt gặp nạn là xe tăng cường
Chiều 2-9, trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Nguyễn Mạnh Tuấn - phó giám đốc bến xe Mỹ Đình - cho biết xe khách Hãng Sao Việt gặp nạn tối 1-9 thuộc Công ty TNHH và thương mại Minh Thành Phát. Công ty này có xe hoạt động tuyến Hà Nội - Lào Cai ở bến xe Mỹ Đình.
Theo chỉ đạo chung, để phục vụ dịp nghỉ lễ cho người dân có nhu cầu đi lại thì nhà xe sẽ huy động các đơn vị vận tải đăng ký để tăng cường xe.
Chiều 30-8, khách đi lại đông nên Hãng xe Sao Việt đã có công văn đăng ký bốn xe để cần thiết thì tăng cường. Xe gặp nạn là xe đầu tiên được tăng cường đi Lào Cai mà không phải xe trực thuộc của bến Mỹ Đình quản lý. Sau khi kiểm tra bằng lái xe, đăng kiểm, bảo hiểm, giấy tờ xe thì nhà xe cho tăng cường và đón khách trong bến.
“Tại bến Mỹ Đình xe bán được 45 vé, 17g50 ngày 30-8 thì xuất bến và đến bến xe Lào Cai vào khoảng 3g30 ngày 31-8, trả khách an toàn. Xe gặp nạn là loại xe có 46 giường và một ghế lái. Sau khi đến bến Lào Cai, việc điều hành xe của doanh nghiệp chúng tôi không nắm được. Trong quá trình hoạt động tại bến Mỹ Đình, nhà xe này chưa bị xử phạt về chở quá số người cũng như vấn đề an toàn trong vận tải. Nhà xe Sao Việt là một trong những nhà xe có uy tín tại bến” - ông Tuấn cho biết thêm.
Điều tra trách nhiệm chủ xe và việc xây rào chắn taluy âm
Ngay sáng 2-9, Công an tỉnh Lào Cai và đại diện Viện KSND tỉnh đã khám nghiệm hiện trường, xác định nguyên nhân vụ tai nạn.
Theo đánh giá ban đầu, xe khách đã va chạm với một xe Kia Morning, làm nát một góc đầu xe Kia và đẩy chiếc xe này cắm đuôi vào vách núi.
Xe khách sau cú va chạm có thể đã mất lái, cộng với tốc độ cao đã lao xuống vực.
Tuy nhiên, đại tá Giàng Ly Pao, phó giám đốc Công an tỉnh, cho biết phải mất khá nhiều thời gian mới có thể xác định chính xác nguyên nhân vụ tai nạn.
Sáng cùng ngày, Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng đã leo dốc 200m, xuống tận hiện trường chiếc xe khách bị nạn để chỉ đạo việc tìm kiếm cứu nạn và khắc phục hậu quả.
Ngay sau khi làm việc tại hiện trường, ông Thăng đã về Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lào Cai để thăm hỏi, động viên các nạn nhân, thân nhân người bị nạn và làm việc với lãnh đạo tỉnh Lào Cai.
Tại cuộc làm việc, ông Thăng yêu cầu khẩn trương cứu chữa cho các nạn nhân bị thương và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho thân nhân các nạn nhân tử vong đưa thi thể về quê nhà.
Về công tác điều tra, ông Thăng đề nghị phải điều tra, xem xét cả trách nhiệm tài xế và chủ doanh nghiệp là Công ty TNHH một thành viên Minh Hiệp Phát, đồng thời chỉ đạo Sở GTVT Lào Cai tạm thời rút giấy phép của doanh nghiệp này để điều tra, trong đó có việc chiếc xe này chỉ được chạy đến Lào Cai nhưng lại chở khách từ Sa Pa về.
Ông Thăng cũng nhấn mạnh tại hiện trường, hệ thống hàng rào an toàn phía taluy âm bị bật cột trụ cho thấy cột trụ rất nông, không đảm bảo an toàn. Do đó cần điều tra làm rõ việc thiết kế, thi công những cột trụ hàng rào an toàn này.
Liên quan đến việc xe khách giường nằm chạy trên các tuyến đường đèo dốc, ông Thăng cho biết sắp tới sẽ đề nghị sửa nghị định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực giao thông vận tải, sẽ quy định cấm xe giường nằm chạy trên các tuyến đường đèo dốc vì không đảm bảo an toàn.
Ngoài ra, ông Thăng đề nghị lãnh đạo tỉnh Lào Cai xem xét việc đầu tư một tuyến đường nối Sa Pa với đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai và sẽ nhanh chóng quyết định để thi công hai năm là xong, đảm bảo an toàn cho du khách và người dân di chuyển lên Sa Pa.
Đu dây xuống đáy vực cứu từng nạn nhân
Sáng sớm 2-9, khi sương mù còn phủ kín km19 quốc lộ 4D - hiện trường vụ tai nạn thảm khốc làm 12 người chết, 41 người bị thương, những gương mặt mệt mỏi, buồn bã của từng chiến sĩ công an dần lộ ra trong ánh sáng của ngày mới sau một đêm cứu nạn cật lực.
Đứng bên miệng vực, trung úy Tẩn Sềnh Tả, đội hình sự Công an huyện Bát Xát, buồn bã nói: “Nhiều người ra đi quá!”. Nhận được tin vụ tai nạn vào khoảng 19g, anh Tẩn Sềnh Tả cùng nhiều đồng đội được điều ngay đến hiện trường rồi cùng đu dây xuống sườn dốc, đáy vực để cứu từng nạn nhân.
Lên xuống không nhớ bao nhiêu vòng, đôi chân lẩy bẩy vì những bước nặng trịch, đôi vai rã rời vì cõng nạn nhân nhưng trung úy Tả chỉ dừng lại khi không thể đu được xuống đáy vực.
“Nhiều người nằm la liệt, không biết ai sống, ai chết, cứ thấy người là cõng lên thôi” - trung úy Tả nói. Suốt đêm 1-9, gần 500 người gồm công an, quân đội, dân quân và người dân đã leo vực sâu 200m để cứu từng người bị nạn.
Đại tá Giàng Ly Pao, phó giám đốc Công an tỉnh Lào Cai, nói cho đến 23g, công tác cứu nạn tạm thời kết thúc. Đến sáng 2-9, Công an tỉnh tiếp tục đưa hàng trăm lượt cán bộ chiến sĩ rà soát trên triền dốc và đáy vực bởi sợ nhỡ sót lại nạn nhân nào thì tội lắm.