1. Chiều mai (28/6), bóng đá Việt Nam sẽ được chứng kiến một trận chung kết - ở giải U15 quốc gia, giữa U15 Thanh Hóa và U15 SLNA. Hẳn nhiên, giải đấu trẻ này nhận được rất ít sự quan tâm của dư luận, khi U15 HAGL sớm bị loại ngay từ vòng bảng. Và có lẽ điều khiến người ta quan tâm nhiều nhất là hai cái tên ngồi trên băng ghế chỉ đạo của U15 SLNA: Văn Quyến và Như Thuật.
Gần 19 năm trước, ngày 9/9/2000, bóng đá Việt Nam đã có một chiến thắng lịch sử, khi U16 Việt Nam đả bại U16 Trung Quốc tại vòng chung kết U16 châu Á. Đáng chú ý, trận thắng đấy đánh dấu sự ra mắt của một lứa cầu thủ tài năng của Việt Nam, với Văn Quyến, Anh Cường, Lâm Tấn, Đức Anh, Minh Đức, và nhất là Như Thuật.
Trưởng thành từ rất sớm, Như Thuật từng được đánh giá là một trong những tiền vệ trung tâm tài năng nhất của bóng đá Việt Nam, với nhãn quan chiến thuật cùng "đôi chân có mắt" khả năng đường chuyền bóng cực kỳ xuất sắc.
Chỉ có điều có thể ngăn cản Như Thuật trở thành một ngôi sao sáng chói như Văn Quyến - người hiện đang làm HLV phó của mình ở U15 SLNA: thể lực.
Từng nhiều năm huấn luyện và sử dụng Như Thuật, HLV Nguyễn Thành Vinh thừa nhận: "Muốn Thuật phát huy tốt sở trường, những HLV phải tạo ra môi trường tốt để cậu ấy phát huy hết khả năng. Tôi luôn luôn để Như Thuật đá chính ở SLNA. Như Thuật có những đường chuyền rất hay cho tuyến trên. Cậu ta là một tiền vệ trung tâm có tư duy, cầm bóng tốt. Tôi từng sử dụng cả 3 tiền vệ còn lại hỗ trợ cho Như Thuật.
Chính vì vậy, Như Thuật có thể thi đấu nhô cao hoặc hơi ra biên một chút. Các tiền vệ còn lại sẽ lùi vào trong ổn định khu vực trung tuyến, Như Thuật hoàn toàn đá tự do, được cầm bóng, chứ không phải tìm cách phòng ngự".
Như Thuật, như cái cách mà HLV Hoàng Anh Tuấn đánh giá Phan Thanh Hậu - một tài năng trẻ khác của HAGL, được HLV Nguyễn Thành Vinh thẳng thắn đánh giá là "chỉ hoàn thiện một nửa", bởi sở hữu thiên khiếu chuyền bóng, nhưng thiếu đi cái gốc rễ của thể thao: thể lực.
Bóng đá hiện đại ngày càng kén chọn. Thể lực là yếu tố tiên quyết cho bất cứ tiền vệ nào, bất cứ cầu thủ nào muốn vươn tầm ngôi sao.
2. Chưa từng có ai đánh giá Xuân Trường là "hoàn thiện một nửa", nhưng nhìn con đường mà Xuân Trường đang đi, người ta thấy láng máng hình bóng của một Như Thuật thuở nào. Ở HAGL, Xuân Trường nhận được sự hỗ trợ tối đa của các đồng đội, giúp anh ít phải bận tâm với việc hỗ trợ phòng ngự, đồng thời tạo điều kiện tối đa cho tiền vệ người Tuyên Quang cầm được bóng, để tung ra những đường chuyền xuất thần cho tuyến trên.
Ở U23 Việt Nam cũng vậy, bên cạnh Xuân Trường là Đức Huy - một tiền vệ không có được sự khéo léo, cùng "đôi chân có mắt" như anh, nhưng làm rất tốt nhiệm vụ "hộ vệ" cho người đồng đội ở khu vực trung tâm. Có Đức Huy, Xuân Trường chơi cực kỳ thăng hoa ở giải U23 châu Á 2018 - giải đấu mà bóng đá Việt Nam lập nên kỳ tích với chức Á quân U23 châu Á.
Cạnh Đức Huy, cầu thủ đeo băng đội trưởng U23 Việt Nam - Xuân Trường, đã thi đấu cực kỳ xuất sắc ở giải U23 châu Á 2018.
Hai phen "thử việc" trên đất Hàn Quốc, Xuân Trường đều thất bại. Và lần này, khi thử thách có phần nhẹ nhàng hơn mang tên Buriram United trên đất Thái, Xuân Trường thêm lần "bị trả về" với cùng một lý do: thể lực.
Mùa giả V.League 2015 đánh dấu bước ngoặt của Xuân Trường, khi cùng với lứa U19 HAGL, tiền vệ người Tuyên Quang này được đẩy lên "nếm mùi" V.League. Và đấy cũng là mùa giải V.League chia tay Như Thuật. Ở tuổi 31, sau 15 năm cứ mờ mờ ảo ảo giữa bầu trời đầy ngôi sao của bóng đá xứ Nghệ, Thuật "rối" dừng chân, đặt dấu chấm hết cho sự nghiệp cầu thủ của một tài năng từng "chín sớm" với đầy những hi vọng, hoài bão.
Xuân Trường về với HAGL, như lời bầu Đức nói - về đã đá cùng Tuấn Anh để vực dậy đội bóng phố Núi. Nhưng hãy nhớ rằng, Tuấn Anh không còn là Tuấn Anh của ngày xưa, của mùa giải 2015 khi tiền vệ này "cày" đủ tất cả các trận V.League mà HAGL đá. Giờ đây, cầu thủ đeo trên tay tấm băng đội trưởng đội bóng phố Núi cũng chỉ vừa trở lại sau chấn thương, và vẫn còn mong manh lắm.
Giờ đây, bên cạnh Xuân Trường là một Tuấn Anh chưa chắc đã đủ sức che chở, khỏa lấp điểm yếu về mặt thể lực cho người đồng đội trở về từ đất Thái. Và giờ đây, nhắc đến Xuân Trường, ắt hẳn các đội bóng đối thủ đã biết phải làm thế nào để kiềm chế được sức mạnh từ những đường chuyền xé toang hàng phòng ngự của anh, khi đã "bắt bài" được điểm yếu về mặt thể lực.
Ở ĐTQG Việt Nam cũng vậy, King's Cup vừa qua, Xuân Trường chỉ được đá có 2 phút ở trận quyết chiến với Thái Lan, và bị thay ra sau hiệp đấu đầu tiên ở trận gặp Curacao, bởi sự thiếu hiệu quả, dù bên cạnh anh vẫn là Đức Huy đang ngày càng chơi hay.
Ảnh: Hoàng Tùng.
Ở giải U15 quốc gia đang diễn ra, trên sân đấu, một phóng viên ảnh bắt được bức ảnh zoom cận vào logo của SLNA trên ngực áo khoác HLV Phan Như Thuật. Đấy là một chiếc logo được cắt ra có lẽ từ một chiếc áo khác, may đính vào chiếc áo khoác như một mảnh vá.
Chưa chắc bóng đá SLNA đã nghèo đến mức độ không thể trang bị cho HLV đội tuyển U15 của mình một chiếc áo khoác tử tế, với logo của CLB trên ngực áo. Cũng có thể là Như Thuật thích chiếc áo khoác này đến mức độ phải vá logo lên ngực. Nhưng nhìn hình ảnh ấy, chắc hẳn nhiều người từng nhắc đến cái tên Như Thuật gần 20 năm về trước sẽ chẳng thể khỏi xót xa.
Đã gần 20 năm trôi qua, mà đâu đó khi Xuân Trường phải chia tay Thai.League để về lại với V.League, với HAGL, người ta vẫn nhìn thấy loáng thoáng hình ảnh của Như Thuật ngày nào. Hẳn nhiên - không như Như Thuật, Xuân Trường giờ đây đã là một ngôi sao "xịn" của bóng đá Việt Nam. Và ở HAGL, luôn có một "vị trí VIP" cho tiền vệ người Tuyên Quang này.
Nhiều năm trước, có người đã từng viết: "Nhìn thoáng qua, Như Thuật là một cầu thủ mà HLV nào cũng mong muốn, nhưng khi chính thức làm việc với anh, nhiều HLV không dũng cảm trao cho anh cơ hội".
Ở HAGL, dưới bàn tay của bầu Đức, Xuân Trường không bao giờ sợ thiếu những HLV "dũng cảm", nhưng ở Buriram United, rõ ràng là sau buổi ban đầu tốt đẹp, với hình ảnh một tiền vệ mà "HLV nào cũng mong muốn", đội bóng Thái đã phải "hèn nhát" mà chia tay Xuân Trường. Giờ đây quay về với HAGL, nơi dang rộng vòng tay "che chở" như ngày nào HLV Nguyễn Thành Vinh đã làm với Như Thuật, liệu Xuân Trường có thấy hình bóng người đàn anh tài hoa ở đâu đấy?