Ở các giải VĐQG hàng đầu châu Âu, đặc biệt là tại Ngoại hạng Anh, đẳng cấp của nhóm đại gia là vô cùng khác biệt so với phần còn lại. Đương nhiên là luôn có lực lượng chống đối, từ đó, mới xuất hiện khái niệm về "đội bóng một mùa". Đó là những chú "ngựa ô", những kẻ ngáng chân ông lớn và chơi cực kỳ thăng hoa trong một mùa bóng nhất định, ví dụ như Leicester của mùa 2015/16.
Nhưng với thực lực hạn chế, họ chỉ có thể gây bất ngờ trong mùa đó mà thôi. Khi màn sương mờ bị thổi đi, họ hiện nguyên hình của một kẻ nhược tiểu chỉ sau một mùa Hè. Vẫn là Leicester, mùa 2016/17 với tư cách là nhà ĐKVĐ Ngoại hạng Anh, "Bầy cáo" chỉ xếp thứ 12 chung cuộc, sa thải HLV từng được coi như "vị thánh" - Claudio Ranieri và rơi vào cuộc khủng hoảng triền miên.
Thế đấy, sức ép của thành công là vô cùng lớn. Ở trên đỉnh danh vọng đâu chỉ có sung sướng, hạnh phúc mà chứa đầy thách thức. Chỉ có những tập thể thực sự có căn bản, thực sự thành công nhờ đi lên từng bước một mới có thể tự nâng tầm lên hàng ngũ tinh hoa.
Cách đây 11 năm, Việt Nam từng vô địch AFF Cup trên sân nhà. Những tưởng đó sẽ là khởi đầu cho thời kỳ thăng hoa, mở cửa cho thành công đến ngập tràn. Nhưng không, chúng ta tụt dốc không phanh, không giành thêm bất cứ danh hiệu nào khác ở cả cấp ĐTQG lẫn U23 cho đến tận AFF Cup 2018.
Quả thực, Việt Nam của thời điểm đó đúng là "đội bóng một mùa", khi mà thành công không bền vững mà dựa vào những đôi chân run rẩy cộng thêm nhiều yếu tố khách quan phụ trợ.
Hiện tại cho chúng ta một cảm giác gờn gợn tương tự. Trước khi bước vào Vòng loại U23 châu Á 2020, bóng đá Việt Nam vừa trải qua một năm đại thành công khi thi đấu thăng hoa ở cả 4 giải đấu lớn tham dự, với đỉnh cao là ngôi Á quân VCK U23 châu Á 2018 cùng chức vô địch AFF Cup 2018 sau 10 năm chờ đợi.
Không ít ánh mắt nghi ngờ từng hướng về đội tuyển U23 Việt Nam phiên bản 2019.
Bạn bè quốc tế ngưỡng mộ chúng ta và phải dành một ánh nhìn khác. Nhưng trong thâm tâm, bài học quá khứ khiến nhiều người không dám tin bóng đá Việt Nam có thể duy trì được sự thăng tiến này. Lên đến đỉnh cao đã khó, bảo vệ vị trí đó còn khó hơn gấp bội, giờ đây đối thủ nào cũng quyết tâm đánh bại Việt Nam và chúng ta chẳng khác nào "cá nằm trên thớt".
Giữa muôn vàn sức ép, sự sụp đổ của thế hệ sau là hoàn toàn dễ hiểu. Nhưng không, U23 Việt Nam vừa đánh bại U23 Thái Lan tới 4-0 để hiên ngang giành vé thẳng tới VCK U23 châu Á vào năm sau tại chính nước bạn. Chúng ta rõ ràng đang đi đúng lộ trình phát triển và thành công đến như lúc hái quả ngọt.
Càng đặc biệt hơn khi chúng ta đã sản sinh kịp thời lứa kế cận, để không phải mãi phụ thuộc vào những cái tên như Quang Hải, Công Phượng, Xuân Trường, Văn Toàn. Hãy nhìn vào Tấn Sinh, Thanh Thịnh, Thanh Sơn, Việt Hưng, Thái Quý và đặc biệt là Hoàng Đức. Những cầu thủ này không chỉ cho thấy kỹ năng chuyên môn, sức chịu đựng bền bỉ mà còn là khả năng thích nghi nhanh với những diễn biến mới đầy bất ngờ của bóng đá hiện đại.
Họ phải làm quen với môi trường mới, đồng đội mới, HLV mới, giải đấu mới và cả địch thủ mới. Nhưng như những sản phẩm ưu tú của thế hệ, các cầu thủ trẻ này đáp ứng mọi nhu cầu khắt khe nhất khi đã có căn bản vững vàng. Chúng ta chưa bao giờ có nhiều tài năng này nở cùng một lúc như thế và bây giờ, bóng đá Việt Nam có thể tự tin nói rằng: "Đừng gọi chúng tôi là đội bóng một mùa".