Liên tiếp những cột mốc vẻ vang được Lê Quang Liêm thiết lập, ghi danh cờ vua Việt Nam vào trang vàng lịch sử của làng cờ thế giới.

Thân kinh bách chiến

Kể từ khoảnh khắc làm quen với các quân cờ do chính anh trai Lê Quang Long chỉ bảo ở tuổi lên 7, cậu bé Lê Quang Liêm chỉ mất ít tháng để xử lý được các ván đấu đơn giản lẫn phức tạp trước khi trở thành một vận động viên thực thụ ở Giải Cờ vua nhi đồng TP HCM.

Thấm thoát đã tròn 25 năm từ buổi sơ ngộ ấy, Lê Quang Liêm giờ đã là một siêu kỳ thủ "thân kinh bách chiến", tham gia gần như đầy đủ mọi giải đấu trong nước và quốc tế. Liêm chạm trán nhiều đối thủ sừng sỏ từ huyền thoại Gary Kasparov, "vua cờ" Magnus Larsen cho đến kỳ thủ số 1 thế giới Ding Liren để tạo ra vô số mốc son lịch sử cho cờ vua Việt Nam.

Không chỉ là kỳ thủ người Việt đầu tiên vô địch châu Á, vô địch thế giới nội dung cờ chớp, góp mặt ở Top 20 rồi Top 15 kỳ thủ xuất sắc nhất thế giới, Lê Quang Liêm còn là người Đông Nam Á đầu tiên và duy nhất kể từ năm 2011 đến nay được đứng vào hàng ngũ không quá nhiều những siêu đại kiện tướng quốc tế (Elo từ 2.700 trở lên).

Không ồn ào cũng chẳng phô trương, Lê Quang Liêm vẫn lặng lẽ tiến bước trên hành trình tạo dựng thêm những cột mốc vẻ vang mới để khẳng định vị thế Việt Nam trên bản đồ cờ vua thế giới. Trong gần cả ngàn kỳ thủ tham dự Olympiad cờ vua 2024 đang diễn ra tại Budapest (Hungary), Lê Quang Liêm có lẽ là kỳ thủ hiếm hoi sở hữu bằng HLV chuyên nghiệp do FIDE cấp. Anh là thành viên chủ lực của đội tuyển cờ vua Việt Nam nhưng bản thân lại đang là HLV trưởng đội tuyển cờ vua Trường Đại học Webster (Mỹ) kiêm Giám đốc Học viện Cờ vua SPICE trực thuộc trường này.

Hành trình đáng nhớ

Top 20 là mục tiêu được Lê Quang Liêm đặt ra cho bản thân từ cuối năm 2011, thời điểm anh từ vị trí 49 nhảy vọt lên hạng 27 thế giới. Nếu xét theo Elo tức thời, Quang Liêm từng chạm tay đến cột mốc lịch sử kể trên vào tháng 10-2017, thời điểm siêu đại kiện tướng duy nhất của Việt Nam giành HCV nội dung cờ tiêu chuẩn tại Đại hội Thể thao trong nhà và Võ thuật châu Á (AIMAG 5) với Elo cực cao 2.739.

Tuy vậy, anh phải chờ thêm 5 năm nữa - đã tính cả khoảng thời gian đại dịch COVID-19 làm ngưng trệ mọi hoạt động thể thao thế giới - để hoàn thành mục tiêu Top 20 thế giới vào tháng 8-2022. Mười một năm để cải thiện 7 bậc thực sự quá dài, một phần cũng do thời gian này Liêm còn phải theo học đại học tại Mỹ.

Chính vì thế, thực sự thú vị khi chỉ thêm khoảng 1 năm, Lê Quang Liêm "bay" vào Top 15 thế giới cùng với Elo "khủng" 2.740 vào tháng 8-2023 sau khi lên ngôi vô địch Biel Chess Festival, sự kiện cờ vua hấp dẫn diễn ra thường niên tại Thụy Sĩ… Chưa hết, cũng tại Biel Chess Festival, sau khi giành được ngôi quán quân lần thứ 3 liên tiếp vào mùa hè 2024, kỳ thủ số 1 Việt Nam "rục rịch" cho màn đổi ngôi vô cùng ấn tượng, cộng với sự sa sút của "vua cờ" Ding Liren, để bước lên vị trí 14 thế giới.

Làm việc cật lực trong 13 năm để cải thiện 13 bậc trên bảng xếp hạng (từ hạng 27 lên hạng 14) như hiện tại, quãng hành trình này của Lê Quang Liêm không ngắn nhưng cũng sẽ quá dài đối với những ai không có chí tiến thủ.