Ở lượt trận đầu tiên của mình tại Asian Cup 2023, Thái Lan vừa có chiến thắng 2-0 đầy thuyết phục để trở thành đội bóng Đông Nam Á đầu tiên giành trọn 3 điểm ở giải đấu này. Nhìn cái cách mà "Voi chiến" vượt qua được đến hai tình huống không may mắn khi đưa bóng chạm xà ngang, cột dọc của đối thủ để giành chiến thắng áp đảo, ắt hẳn không ít người đặt ra câu hỏi vì sao một đội bóng chơi hiệu quả, khoa học và văn minh như thế lại có thể để thua Nhật Bản đến 0-5 ở trận giao hữu trước giải.

Thực ra câu trả lời không hề khó. Đúng là Thái Lan rất mạnh, đá rất đẹp khi đối đầu với đội bóng được đánh giá thấp hơn mình là Kyrgyzstan. Hình ảnh của "Voi chiến" hiện tại rất giống với đội tuyển Thái Lan dưới sự dẫn dắt của HLV Kiatisuk tham dự vòng loại World Cup 2018 ngày nào.

Ngày ấy, trên sân khách, dù chấp nhận "dựng tường đồng vách sắt" để ngăn cản sức mạnh tấn công của các học trò HLV Kiatisuk, song rốt cuộc HLV Miura vẫn không thể khiến đội tuyển Việt Nam "toàn vẹn" trở về. Thứ mà nhà cầm quân người Nhật này thu về sau trận đấu ấy là 0 điểm, cùng một chiếc thẻ đỏ.

Sang Mỹ Đình, đoàn quân của HLV Kiatisuk cùng thể hiện rõ sức mạnh khủng khiếp của mình. Với lối chơi kiểm soát đến nghẹt thở, họ dễ dàng cho được chiến thắng 3-0 trước đội tuyển Việt Nam, chiếm ngôi đầu bảng F để đi tiếp vào vòng loại thứ ba World Cup 2018 khu vực châu Á đầy xứng đáng.

Nhưng những gì diễn ra sau đấy, với cả "Zico Thái" lẫn đội tuyển Thái Lan lại là câu chuyện đau lòng. Hàng loạt trận thua liên tiếp và đậm đà khiến "Voi chiến" khủng hoảng thực sự. Kiatisuk phải từ chức trong tủi hổ. Sau 10 trận đấu ở vòng loại thứ ba World Cup 2018 khu vực châu Á, đội tuyển Thái Lan chỉ kiếm được vỏn vẹn có 2 điểm.

Nguyên nhân cho sự thay đổi đến chóng mặt, như từ đỉnh cao xuống vực sâu ấy là gì? Là bởi lối chơi chú trọng vào kiểm soát bóng mà Kiatisuk ngày ấy áp dụng cho đội tuyển Thái Lan dù rất đẹp mắt và hiệu quả trước những đối thủ Đông Nam Á, song có điểm yếu chết người là dễ dàng "vỡ toang" trước những đối thủ mạnh, khi thực lực cầu thủ không đủ để thực hiện "đến nơi đến chốn" triết lý, chiến lược của huấn luyện viên.

Đấy cũng là nguyên nhân thất bại của HAGL dưới tay "Zico Thái" ở mùa giải V.League 2023/24 này. Khi đội bóng của bầu Đức tan tác khi những ngôi sao lớn nhất tháo chạy khỏi phố Núi, lối chơi từng giúp Kiatisuk đưa HAGL lên "đỉnh cao" ở V.League 2021 lập tức "vỡ tan tành", dìm đội bóng này xuống bét bảng.

Hiện tại, triết lý bóng đá mà HLV Troussier đang áp đặt cho đội tuyển Việt Nam có nhiều phần giống với những gì "Zico Thái" từng làm với đội tuyển Thái Lan ở giai đoạn thắng dễ Việt Nam 3-0 ngay trên sân Mỹ Đình, và cũng đang bắt đầu bộc lộ những "lỗ hổng" khi gặp phải những đội bóng mạnh của châu lục.

Nhận định về trận thua 2-4 của đội tuyển Việt Nam trước Nhật Bản, ngôi sao sáng nhất của Đông Nam Á - Chanathip Songkrasin, đã lên tiếng: "Tôi cho rằng Nhật Bản chỉ thi đấu với 70% năng lực của họ trong trận đấu vừa rồi". Với nhiều năm thi đấu, cũng như nhiều thành tích thu về trên đất Nhật, có thể thấy nhận định của "Messi Thái" là hợp lý nhất cho những gì diễn ra ở trận khai màn của đội tuyển Việt Nam.

Nói một cách gọn ghẽ, dù chơi rất tốt song đội tuyển Việt Nam đã có phần gặp may khi Nhật Bản có một trận đấu chơi chưa đúng sức mình. Dẫu vậy, chắc hẳn nó vẫn giúp HLV Troussier nhận về rất nhiều lời khen ngợi, thêm kiên định với triết lý bóng đá của mình.

Nhưng nó cũng là "con dao hai lưỡi" đã từng "cắt đứt tay" Kiatisuk nhiều năm về trước, khi nhìn vào thực tế là ngoài trận đấu tưng bừng trước đội tuyển Nhật Bản vừa qua, những gì đội tuyển Việt Nam thu về được từ những cuộc đối đầu với các đội bóng được đánh giá mạnh hơn - từ Trung Quốc cho đến Iraq, vẫn chỉ còn con số 0 tròn trĩnh.

Sau trận thua trước Nhật Bản, HLV Troussier đã phát biểu rất mạnh mẽ rằng đội tuyển Việt Nam có thể nghĩ về ngôi nhì bảng. Lạc quan là điều tốt, dư âm của trận đấu đẹp mắt với Nhật Bản có thể tiếp thêm động lực cho đội tuyển Việt Nam trong trận gặp Indonesia sắp tới, nhưng hãy nhớ rằng lần gặp Iraq mới đây nhất, các học trò của HLV Troussier không tung được ra bất cứ cú dứt điểm nào trong suốt hơn 90 phút thi đấu.

Liệu có sự "lột xác" thần kỳ nào để giúp đội tuyển Việt Nam đoạt ngôi nhì bảng? Hay rồi HLV Troussier sẽ lại nhận cái kết giống Kiatisuk ngày nào?