Mùa trước tuy M.U không vào được top 4 nhưng vẫn vô địch cúp Liên đoàn Anh và Europa League (vẫn đạt mục tiêu giành vé dự Champions League). Thành tích như vậy là hoàn toàn đáng hài lòng, có thể coi là thành công, xét trong bối cảnh đó mới là mùa giải đầu tiên của Mourinho ở Old Trafford.
Nhưng mùa này thì khác. Mourinho đã có cả một mùa giải để làm quen với môi trường mới, để xác định chính xác, đầy đủ mọi vấn đề còn tồn tại của đội bóng, qua đó lên kế hoạch tăng cường nhân sự cũng như xây dựng quan hệ với các cầu thủ cũng như để các cầu thủ hoàn toàn thích ứng, nắm bắt rõ ý đồ chiến thuật của ông.
Nhưng kết quả đến giờ này thì sao? M.U đang gặp vấn đề về lực lượng, yếu về chất lượng và thiếu về số lượng. Mối quan hệ giữa Mourinho và các cầu thủ lúc này có vẻ cũng không được tốt. HLV Bồ Đào Nha đổ tại cho việc ban lãnh đạo đội bóng mua sắm vẫn còn “hà tiện”, chưa đáp ứng được đòi hỏi của ông.
Tuyệt nhiên ông không hề nhận bất cứ trách nhiệm nào. Nhưng thật khó nói rằng một đội bóng đã ném khoảng 300 triệu bảng vào TTCN 2 mùa Hè qua vẫn còn là ít bởi với số tiền ấy người ta hoàn toàn có thể chiêu mộ được những cầu thủ chất lượng đủ để tạo nên một đội bóng giàu tính cạnh tranh, có chiều sâu, đủ mạnh để thách thức các danh hiệu quan trọng.
Nhưng Mourinho đã làm gì? Ông đề nghị mua Ibrahimovic rồi cũng chính ông đề nghị giữ lại Ibrahimovic khi chân sút Thụy Điển đã 36 tuổi và nghỉ đấu tới 7 tháng vì chấn thương đầu gối. Cũng vẫn là Mourinho chọn mua Mkhitaryan. Cũng Mourinho chọn mua Victor Lindelof rồi Lukaku. Đấy là lựa chọn của Mourinho và ông được đáp ứng đúng như mong muốn.
Nhưng kết quả bây giờ thì sao? Ibrahimovic hoàn toàn “vô hại” sau khi dính chấn thương nặng và có thể tin chắc là anh không thể đóng góp được gì nhiều về chuyên môn cho M.U chừng nào còn lại ở đây. Mkhitaryan là thất bại rõ ràng vì đơn giản là anh không hợp hoặc không thể thích ứng với Premier League. Victor Lindelof là một lựa chọn sai lầm khác dù anh còn trẻ.
Lukaku cũng là một thương vụ sai lầm nếu so sánh giữa đóng góp thực tế cũng như tài năng thực sự của anh so với số tiền có thể lên tới 90 triệu bảng mà M.U phải đầu tư. Thậm chí ngay cả một tiền vệ thực sự tài năng và toàn diện như Paul Pogba cũng không hẳn là thương vụ thành công của Mourinho vì đóng góp của tuyển thủ Pháp còn xa mới xứng đáng với số tiền 89 triệu bảng M.U đầu tư.
Tất cả đều là lựa chọn nhân sự của Mourinho. Thực tế mỗi mùa trong 2 mùa Hè qua ông chỉ đề xuất mua 4 cầu thủ với tên tuổi cụ thể được gửi cho Phó Chủ tịch điều hành Ed Woodward. Chỉ duy nhất trường hợp của Ivan Perisic là Mourinho đề xuất mua mà M.U đã không mua. Tất cả các trường hợp khác ông đều được đáp ứng đúng người ông muốn có.
Nhưng khách quan mà nói thì chỉ có Eric Bailly và Nemanja Matic là thực sự chất lượng và xứng đáng với số tiền M.U đầu tư. Còn lại Mourinho đã chọn sai người (Mkhitaryan, Lindelof), quyết định sai lầm (tiếp tục đặt niềm tin vào Ibrahimovic sau chấn thương khủng khiếp) hoặc đặt M.U vào tình thế bị ép giá ghê gớm, tiêu tốn quá nhiều tiền bạc mà hiệu quả đem lại không tương xứng (Lukaku, Pogba).
Đây không phải lỗi của ông thì của ai? Mourinho thực tế đã không xây dựng được kế hoạch tăng cường nhân sự tốt cho M.U do ông đánh giá sai hoặc không đầy đủ về tình trạng tổng thể và những vấn đề của đội bóng. Mùa đầu tiên thì ông có thể được thông cảm dù thực tế đã có vài tháng nghiên cứu thị trường trước khi chính thức nhậm chức HLV.
Nhưng đến mùa thứ 2 này thì mọi lí do bào chữa là không thể chấp nhận được. Ông có đủ mọi yếu tố để thành công từ thời gian thích ứng, làm quen tới sự hậu thuẫn về tài chính. Từ sự ủng hộ tinh thần của ban lãnh đạo tới CĐV. Vậy mà ông vẫn làm không hề tốt hơn mùa trước thì đó đương nhiên là lỗi của ông chứ không thể đổ tại rằng Man City mua sắm thả phanh hay bất cứ lí do gì.
Bây giờ M.U đã chắc chắn hết hy vọng vô địch Premier League và cũng chẳng ai dám tin họ có khả năng chinh phục Champions League. Về thành tích, đội bóng đối mặt với nguy cơ trắng tay. Về lối chơi, đội bóng trình diễn thứ bóng đá cực kỳ đơn điệu, dễ bị bắt bài và nghèo nàn tính giải trí.
Viễn cảnh kiểu “phú quý giật lùi” này không phải lỗi của Mourinho thì của ai? M.U có nên sa thải Mourinho hay không? Chúng ta đã nói với nhau về những sai lầm của Mourinho. Thường thì HLV phải trả giá khi đội bóng tuột dốc và không phương cứu chữa. Nhưng quyết định sa thải hoặc giữ lại một HLV phải dựa vào hai yếu tố.
Thứ nhất, HLV đó có phải thực sự kém năng lực chuyên môn hoặc đã hoàn toàn bị các cầu thủ quay lưng hay không? Thứ 2, nếu sa thải thì đội bóng có lập tức tìm được người thay thế xứng đáng (hoặc hứa hẹn triển vọng như thế) sẵn có trên thị trường không?
Vấn đề thứ nhất chắc chắn không phải vì đẳng cấp và tài cầm quân của Mourinho là không cần bàn cãi. Cũng chưa thể kết luận mọi cầu thủ M.U đều có quan hệ xấu với ông hoặc không ủng hộ ông lúc này mà chúng ta chỉ có thể khẳng định chắc chắn một số trường hợp. Còn chuyện nếu sa thải Mourinho bây giờ thì M.U sẽ tìm ai thay thế mà hứa hẹn giúp họ cải thiện được tình hình?
Về lý thuyết có lẽ chỉ có đúng Carlo Ancelotti vừa không ràng buộc với đội bóng nào ngay lúc này, vừa có năng lực cầm quân đã được kiểm chứng. Tất cả mọi tên tuổi khác đều không sẵn có cho M.U tìm kiếm và đặt vấn đề.
Nhưng giả định M.U đặt vấn đề với Ancelotti thì liệu ông có đồng ý chữa cháy không? Và giả định nếu ông đồng ý chăng nữa thì có chắc phong cách huấn luyện của ông phù hợp và ông sẽ làm tốt hơn Mourinho không? Không có gì chắc chắn cả.
Điều chắc chắn thứ nhất là, như đã nói, M.U đã hết hy vọng vô địch Ngoại hạng Anh mùa này và khả năng rất cao là cũng không thể chinh phục Champions League. Còn điều chắc chắn thứ 2, dù Mourinho còn tại vị hay ai thay Mourinho dẫn dắt M.U thì đội bóng đúng là phải tiếp tục đầu tư mua sắm để nâng cao chất lượng cũng như tăng chiều sâu cho một số vị trí quan trọng.
Còn mua những ai thì lại là một câu chuyện khác.