1. Hôm ấy, Mourinho lừng lẫy vừa cùng Inter Milan ăn ba đón nhận trận thua nhục nhã nhất sự nghiệp. Pep Guardiola chính thức vươn lên đỉnh cao danh tiếng trong giới cầm quân khi hạ gục đối thủ mà mình từng thua trước đó ở Champions League. Sau đây là những câu chuyện phía sau trận đấu kinh điển đó, được trích lại từ cuốn sách của Diego Torres, mang tên "Mặt tối của Jose Mourinho".

Chủ Nhật, ngày 28/11/2010, trong khách sạn Vua Juan Carlos ở Barcelona, có một người đàn ông ăn vận sang trọng, luôn rất tự tin trong những thông điệp mà mình truyền đạt. Người ấy là Aitor Karanka, thông điệp ấy là từ Jose Mourinho.

Karanka cho thấy một niềm tin tuyệt đối vào những gì mình nói. Ông say mê kể lể với mọi người mình gặp, từ sân bay lên xe bus, trong phòng khách và cả trong chiếc thang máy trong suốt.

"Chúng ta sẽ dạy cho chúng một bài học bóng đá", Karanka lặp đi lặp lại.

Ngày ấy, Aitor Karanka cũng tự tin chẳng khác Mourinho...

Sự hào hứng của vị trợ lý này trái ngược hẳn với thái độ ngập ngừng của các cầu thủ. 11 giờ trưa ngày 29/11/2010 là cuộc họp chiến thuật trước trận El Clasico.

Vẫn tự tin như thường lệ, Jose Mourinho sử dụng thế mạnh quen thuộc trong việc lôi kéo cầu thủ bằng cách truyền đến họ cả sự thoải mái lẫn áp lực cùng lúc. Một cầu thủ đã đùa: "Ông ấy ngỡ mình là George Clooney". Không ai đặt câu hỏi gì khi Mourinho tuyên bố họ sẽ hạ nhục Barcelona ngay tại Nou Camp.

Mourinho yêu cầu các cầu thủ phải vào trận với "áp lực tầm thấp" khi đối phương có bóng, "áp lực tầm trung" khi đối phương đá phạt, ném biên hoặc phạt góc. Khi Barca chuyền đến đường chuyền thứ ba thì phải lập tức lui về sân nhà.

Mourinho lấy trận thắng 3-1 của Barca trước Villarreal ngay trước đó ra làm ví dụ. Các cầu thủ Villarreal dâng lên gây áp lực nên lập tức bị khả năng chuyền bóng tốt của các tiền vệ Barca vượt qua phòng tuyến một cách dễ dàng. "Bọn Barca sẽ nghĩ mình cũng sẽ lao lên như lũ khờ Villarreal" - Mourinho nói.

2. Mourinho và Guadiola cùng hít thở bầu không khí ở Barcelona khi còn trẻ, họ thậm chí cùng học cùng một thầy (Louis van Gaal và Bobby Robson), nhưng cả hai lại đi theo hai con đường khác biệt. Guardiola xây dụng đội bóng trên nền tảng giữ bóng, kiểm soát lối chơi. Mourinho lại muốn kiểm soát lối chơi mà không cần kiểm soát bóng. Guardiola lấy tấn công làm phòng ngự, Mourinho phòng ngự để phản công.

"Giữ bóng càng lâu thì càng dễ bị mất bóng", Mourinho nói với các cầu thủ. Ông dành nhiều thời gian để thiết lập ra những khoảng trống trước hàng thủ, hòng dẫn dụ Barca chuyền bóng đến chỗ đó. Khi bóng đã đến đây thì các cầu thủ sẽ tiến hành vây bắt, như một kiểu "mai phục".

Nhưng Casillas, Alonso, Ramos, Albiol và Arbeloa hiểu Barca hơn Mourinho. Họ không chỉ đối đầu với Barca của Guardiola nhiều lần mà còn là đồng đội của những Xavi, Iniesta, Villa, Busquets, Pique và Puyol trên đội tuyển.

Họ hiểu cách tư duy của các cầu thủ Barca. Họ tin cách tốt nhất để chặn đứng khả năng tấn công là phải gây áp lực "tầm cao", tức là vây người ngay từ phần sân nhà của Barca, lúc Victor Valdes thực hiện đường chuyền đầu tiên.

Mourinho không nghĩ thế, ông cũng không thích thế. "Chúng ta phải lùi về," ông nói. "Barca rồi sẽ đưa bóng sang phần sân ta. Khoảng 20 mét thì mới tiến hành vây bắt".

Có một cầu thủ không tin vào kế sách này của Mourinho, một người rất được các thành viên Real tôn trọng: Xabi Alonso. Anh là nhà vô địch thế giới cùng đội tuyển Tây Ban Nha. Anh là nhân vật chủ chốt trong hành trình vô địch Champions League của Liverpool hồi 2005.

Anh chỉ ra khi Inter Milan đánh bại Barcelona ở bán kết Champions League 2010, đấy là vì Ibrahimovic khiến cho những đường chuyền cuối cùng của Barca bị khựng lại. Ibrahimovic là một tiền đạo xuất sắc, nhưng anh không phải là mẫu cầu thủ không thể kèm chặt.

Với sự cơ động của Villa, Messi, Pedro và sự trở lại sau chấn thương của Iniesta, Barca giờ không còn là Barca mà Mourinho đã từng gặp.

"Hôm nay chúng ta phải chạy nhiều lắm đấy," Alonso nói.

3 giờ chiều ngày 29/11, Mourinho có bữa nói chuyện thứ 4 với toàn đội trước trận. Karim Benzema được bố trí độc lập tác chiến trên hàng công. Ronaldo sẽ sang cánh phải và Angel di Maria ở cánh trái với nhiệm vụ khoét vào vị trí của Dani Alves.

Nhưng khổ nhất là Mesut Oezil, người luôn bị Mourinho trao rất nhiều trọng trách trong suốt thời gian ở Madrid. Anh vừa được phân công tung ra đường chuyền quyết định, vừa phải âm thầm xâm nhập vòng cấm đối thủ, lại vừa bị giao phòng ngự trong 3-4 khu vực định sẵn.

Anh không được phép để cho Pique chuyền cho Busuquets hoặc Xavi. Anh phải quán xuyến một khoảng không gian rất lớn giữa hàng phòng ngự và hàng tấn công bởi hai tiền vệ còn lại - gồm Alonso và Khedira - được lệnh phải túc trực ở sân nhà. Ai cũng cảm thấy áp lực thể lực lẫn chiến thuật mà Mourinho đặt lên vai Oezil là quá lớn.

Lúc đó, Mourinho luôn tin vào thiên tài của mình. Ông không nghĩ Inter hạ Barca có phần lớn nhờ vào sức chiến đấu bền bỉ của các cầu thủ. Ông cũng quên mất là tro bụi từ ngọn núi lửa Eyjafjallajökull, khiến Barca phải đến Milan bằng xe bus thay vì máy bay, cũng bào mòn thể lực của họ rất nhiều. Hơn nữa, trận ấy Barca cũng không có Iniesta mà phải dùng Seydou Keita.

Inter của Mourinho trước đó gồm nhiều cầu thủ lớn tuổi, vào trận theo kiểu "bây giờ hoặc không bao giờ". Họ là một đội bóng Ý, phòng ngự là chất trong máu họ. Real thì khác, gồm nhiều cầu thủ trẻ tài năng, lại đã quen với lối đá tấn công áp đặt đối thủ. Nhưng Mourinho không cân nhắc đến mọi yếu tố vừa nêu.

3. Ngay phút thứ 9, Xavi đã vượt qua hàng thủ Barca để bấm bóng qua đầu Casillas mở tỷ số. Phút thứ 14, Pedro nhân đôi cách biệt. Kế hoạch của Madrid phá sản hoàn toàn. Mourinho cố tổ chức lại trận đấu. Ông yêu cầu đội bóng dâng cao và đảo cánh giữa Ronaldo và Di Maria. Nhưng trận đấu vẫn thuộc về Barcelona.

Trong giờ nghỉ, Mourinho thay Oezil, quy trách nhiệm cho tiền vệ người Đức và tung Lassana Diarra vào sân. Phòng thay đồ ngạc nhiên. Bởi dù đang thua, Mourinho vẫn muốn phòng ngự hơn là tấn công.

Các cầu thủ nhìn về thủ quân của mình và thấy một Iker Casillas gần như suy sụp. Họ không thể tin là người đội trưởng của mình lại xuống tinh thần mau thế. Casillas nói với mọi người:

"Hãy cho CĐV thấy ít ra chúng ta cũng đã chạy. Có hàng triệu người đang xem TV, hàng triệu người sẽ mất ngủ. Hãy để cho họ thấy an ủi là chúng ta cũng đã cố hết sức".

Bộ ba tiền vệ lần đầu chơi với nhau Lass - Khedira - Alosno chỉ trụ được 12 phút thì Villa nâng tỷ số lên 3-0. Dưới cơn mưa Nou Camp. Mourinho lại thay người, Marcelo được rút ra để Arbeloa - một hậu vệ phòng ngự tốt hơn - vào sân. Không ăn thua. Villa ghi thêm bàn nữa sau khi vượt qua Pepe. Tinh thần của Real sụp đổ. Jeffren đã bồi thêm một bàn nữa trước khi hết giờ.

Sau trận đấu này, Mourinho đã mạnh tay hơn nữa trong cuộc chiến tranh giành quyền lực với Jorge Valdano, giám đốc thể thao của Real lúc ấy. Ông đã khéo léo đẩy vết nhơ lớn nhất sự nghiệp của mình sang một người khác.