Lời ngạo mạn của tờ báo Indonesia

“5 ĐTQG sẽ hoảng loạn nếu tuyển Indonesia tung ra đội hình xuất sắc nhất ở AFF Cup, đội số 1 dễ thua lần thứ 4” – đấy là tiêu đề một bài báo gần đây của tờ Okezone, Indonesia. Theo tờ báo này, các đội “sừng sỏ” nhất Đông Nam Á như Thái Lan, Việt Nam, Malaysia… cũng sẽ đều phải lo ngại nếu Indonesia dùng đội hình mạnh nhất chơi tại AFF Cup 2024.

Lời nhận định của tờ Okezone thật sự ngạo mạn. Nhưng đáng tiếc nó lại khá đúng. Bởi lẽ Indonesia với dàn cầu thủ nhập tịch đông đảo đang thật sự mạnh mẽ. Thậm chí khi đá vòng loại thứ Ba World Cup 2026 khu vực châu Á, họ còn hòa được Saudi Arabia, hòa Australia, hòa trên thế thắng trước Bahrain và chỉ chịu thua xít sao Trung Quốc 1-2 trong trận đấu thầy trò HLV Shin Tae-yong cũng tỏ ra cực kỳ nguy hiểm.

Với những gì đang thể hiện, ĐTQG Indonesia đã vượt tầm Đông Nam Á, trở thành một cái tên đáng chú ý của châu Á, thậm chí thật sự có tư cách giành vé dự VCK World Cup.

Những màn trình diễn gần đây của tuyển Indonesia không phải chỉ là phong độ nhất thời. Nó dựa trên dàn cầu thủ nhập tịch con lai tài năng, được ăn tập ở châu Âu và một HLV đẳng cấp, nhiều chiêu trò mang tên Shin Tae-yong – người từng dẫn dắt ĐTQG Hàn Quốc chơi tại VCK World Cup, thậm chí từng thắng cả tuyển Đức.

Trong giai đoạn đầu tập hợp nhiều cầu thủ nhập tịch con lai ở ĐTQG Indonesia, thầy trò HLV Shin Tae-yong chưa thật sự ăn ý và vẫn có những trận thua đau. Ví dụ như khi họ thua Iraq 1-5 ngày 16/11/2023 tại vòng loại thứ hai World Cup 2026 khu vực châu Á.

Nhưng sau đó, càng chơi Indonesia càng ăn ý hơn và càng mạnh mẽ hơn. Và song song với đó, họ vẫn tiếp tục nhập tịch về những cầu thủ con lai xuất sắc nhất, có độ tuổi rất trẻ như mới đây là trung vệ có giá tới 10 triệu euro, Mees Hilgers.

Với hướng đi đúng đắn phù hợp tình hình của đất nước Indonesia, ĐTQG nước này đang thật sự mạnh lên và hứa hẹn sẽ còn duy trì phong độ cao trong nhiều năm nữa nhờ độ tuổi còn rất trẻ. Thế nên nếu truyền thông của họ “gáy” rằng cả Đông Nam Á sẽ phải e ngại trước đội hình mạnh nhất của Indonesia thì thật đáng buồn, chúng ta buộc phải thừa nhận điều đó.

Chiếc vòng kim cô của bóng đá Việt Nam

Indonesia mạnh lên là câu chuyện khách quan với ĐT Việt Nam, chúng ta chẳng thể làm gì để thay đổi điều đó. Vấn đề ở đây là chúng ta sẽ phải tìm cách để cũng trở nên mạnh mẽ hơn, để không tụt lại so với Indonesia.

Vậy lời giải là gì?

Nhìn vào tình hình bóng đá Việt Nam hiện tại, trong 5 – 10 năm nữa, chúng ta rất khó đuổi kịp trình độ hiện tại của Indonesia nếu chỉ dựa vào việc phát triển tài năng trong nước.

Bóng đá Việt Nam còn chưa thực hiện tốt việc đào tạo cầu thủ trong nước, V.League còn chưa đủ tốt để làm bệ phóng giúp các tài năng khi lên chuyên bật vọt về chuyên môn. Chính vì thế nhiều năm qua, bóng đá Việt Nam gặt hái các lứa cầu thủ tài năng chỉ theo kiểu lẻ tẻ, lứa được lứa mất, không có tính ổn định cao.

Nguồn lực Việt kiều cũng đang được VFF chú ý khai thác mạnh. Tuy nhiên so với Indonesia, nguồn lực Việt kiều của chúng ta rõ ràng là không hùng hậu bằng. Nhiều năm qua, có không ít cầu thủ Việt kiều về nước thi đấu nhưng tài năng không quá nổi trội. Trên thế giới, có một vài trường hợp cầu thủ Việt kiều rất xuất sắc nhưng lại ngoài tầm với của VFF.

Đến đây, câu trả lời cho bóng đá Việt Nam, ít nhất là ở ngắn hạn, có thể nằm tại một chiến lược mà chúng ta từng mới “chớm thử” nhưng đã vội bỏ qua: Cầu thủ nhập tịch không mang dòng máu Việt Nam.

Hồi năm 2008, ĐT Việt Nam từng gọi một vài cầu thủ nhập tịch lên thi đấu. Nhưng vì một số vấn đề bên lề, phương án này bị hủy bỏ. Suốt từ đó tới nay, cầu thủ nhập tịch như một khái niệm “cấm kỵ” của các cấp tuyển Việt Nam, hoàn toàn không được thử nghiệm nữa dù chúng ta vẫn có nhiều cầu thủ nước ngoài giỏi xin nhập tịch thành công.

Bây giờ, với trường hợp Nguyễn Xuân Son của Nam Định nhập tịch thành công và rất khát khao lên ĐTQG, thời gian qua NHM và giới truyền thông cũng tích cực “đẩy thuyền” cho mối lương duyên này. Thế nhưng VFF hiện vẫn hoàn toàn im lặng. Chẳng ai biết tới tháng Một năm 2025, khi Nguyễn Xuân Son đủ điều kiện chơi cho ĐTVN ở các giải đấu chính thức của FIFA, liệu anh có được triệu tập?

Trên thế giới, có rất nhiều quốc gia đẩy mạnh sử dụng cầu thủ nhập tịch không phải con lai. Câu chuyện ở đó là tỷ lệ sử dụng cầu thủ nhập tịch với cầu thủ nội địa, việc phát triển song song cầu thủ nội địa với thu hút nhân tài nhập tịch.

Còn với bóng đá Việt Nam, nguồn cầu thủ nhập tịch những năm qua bị gạt bỏ hoàn toàn, thậm chí không thử nghiệm. Đấy là một sự lãng phí lớn mà trong điều kiện bình thường, chúng ta có thể tạm lãng quên. Nhưng giờ, trước thách thức quá lớn từ phía Indonesia, bóng đá Việt Nam cần thật sự nghiêm túc cân nhắc.

Chấp nhận lùi xuống thấp ở khu vực Đông Nam Á, chẳng còn là đội nhất đội nhì nữa hay chấp nhận thử nghiệm, đột phá chiếc vòng kim cô mang tên “nhập tịch” đã trói buộc nhiều năm qua?