Tuyển thủ bóng đá nữ Việt Nam (số 7) trong trận đấu với đội tuyển Mỹ tại vòng chung kết World Cup nữ 2023

Từ những thua sút rất xa về chuyên môn…

Để có cái nhìn toàn diện về cuộc hành trình lịch sử tại World Cup nữ 2023, cần đánh giá từ khâu chuẩn bị với chuyến tập huấn, du đấu ở châu Âu hơn một tháng trước. Nếu tính từ trận giao hữu với tuyển Đức đến trận cuối cùng vòng bảng với Hà Lan, đội tuyển bóng đá nữ Việt Nam chơi 6 trận, gặp những đối thủ đẳng cấp cao nhất thế giới. Đội bị thủng lưới 25 bàn và chỉ ghi được 1 bàn. Tỷ lệ kiểm soát bóng 27%-33%, tung được tổng cộng 9 cú sút nhưng chỉ có 3 cú đi đúng hướng và duy nhất tình huống thực sự nguy hiểm kết thúc bằng bàn thắng của tuyển thủ Thanh Nhã vào lưới tuyển Đức. Người hâm mộ chờ đợi kỳ tích, nhưng rõ ràng không có cơ sở nào để thầy trò HLV Mai Đức Chung làm được cả.

Chút tự hào với bàn thắng vào lưới tuyển Đức không làm thay đổi bất kỳ điều gì. Sức mạnh tinh thần hay một số phẩm chất cá nhân chỉ đóng vai trò làm giảm đi số bàn thua, không thể giúp chúng ta đạt được các mục tiêu thuần túy chuyên môn. Thật đáng khen khi các học trò của HLV Mai Đức Chung vẫn giữ được sự tự tin, tinh thần quả cảm, nhưng như chính người thầy lớn nhất của bóng đá nữ đã thừa nhận: Chúng ta không thể đến World Cup chỉ với thứ “vũ khí” duy nhất là sức mạnh tinh thần.

Thực tế cho thấy những gì mà Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) dồn sức cho đội tuyển nữ có thể nói là “chưa từng có”. Đội được tập huấn dài ngày, có cơ hội chạm trán đối thủ đẳng cấp cao. Thầy trò HLV Mai Đức Chung đã sang New Zealand sớm để làm quen điều kiện thời tiết, mang theo nhiều sự ủng hộ từ người đứng đầu chính phủ cho đến vật chất của các doanh nghiệp.

Đội tuyển bóng đá nữ Việt Nam thu hoạch được nhiều điều từ World Cup 2023

Trung bình mỗi trận đấu, Việt Nam chỉ có 250 đường chuyền và tỷ lệ chính xác là 58%, nằm trong số 4 đội có chỉ số này thấp nhất giải. Mặc dù 8 đội bóng lần đầu dự World Cup đều không vượt qua vòng bảng, song các đội như Philippines, Morocco, Bồ Đào Nha, Zambia đều có chiến thắng lịch sử và điểm chung của họ là có thể hình tốt.

…đến sự lạc hậu của hệ thống thi đấu trong nước

Cả 3 đội bóng châu Âu: Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha và Hà Lan đều dự World Cup từ năm 2015 đến nay. Sự phát triển của họ mới trong khoảng 15 năm nay và có tốc độ nhảy vọt. Điểm mấu chốt nằm ở hệ thống thi đấu quốc nội của họ đã thay đổi mạnh mẽ, số cầu thủ nữ chơi bóng chuyên nghiệp tăng nhanh. Đơn cử như Giải vô địch quốc gia Bồ Đào Nha mà Huỳnh Như đang chơi bóng vốn ra đời từ năm 1985 nhưng phải đến năm 2007 mới chuyển sang chuyên nghiệp với 14 CLB sau khi phát triển thêm giải hạng nhì. Các trận đấu trung bình có 5.000 khán giả, thậm chí từng đạt kỷ lục 27.000 người xem trận Benfica - Sporting hồi năm ngoái. Hiện có đến 57.000 cầu thủ nữ đăng ký chơi chuyên nghiệp ở đất nước này.

Giải bóng đá nữ vô địch quốc gia Việt Nam ra đời năm 1998 và đến nay chỉ tăng đúng 1 đội so với 7 CLB ở mùa đầu tiên. Mặc dù VFF cố gắng tạo thêm sân chơi Cúp quốc gia, nhưng số lượng cầu thủ chơi bóng thực sự chỉ khoảng 500-700 người. Ngay con số này cũng khó để thống kê, bởi với một số đội bóng đá nữ hiện nay gần như ở tình trạng bán chuyên, hưởng lương đào tạo và có thu nhập phụ khi đá giải. Vì quá ít đội bóng nên chức vô địch quốc gia chỉ là vấn đề nội bộ giữa Hà Nội và TPHCM, hầu như không có tính cạnh tranh. Có thời điểm, đội tuyển quốc gia có tính chất như... CLB TPHCM mở rộng.

Như vậy, chưa cần so sánh các chỉ số chuyên môn, chỉ nhìn qua hệ thống thi đấu và bề rộng phong trào thì khoảng cách giữa Việt Nam với những đối thủ mạnh vừa qua tại World Cup có thể nói là “một trời, một vực”. Hẳn nhiên, khoảng cách đó cũng không thể giải quyết chỉ bằng yếu tố tinh thần!

Cần thêm nhiều chân sút như Huỳnh Như

Đến thời điểm này, Huỳnh Như là cầu thủ đầu tiên và duy nhất của bóng đá nữ đã xuất ngoại, điểm đến của cô là một quốc gia châu Âu có giải vô địch nằm trong tốp 15 bóng đá nữ thế giới. Huỳnh Như chỉ mất 3 tháng vừa hòa nhập vừa ghi bàn thắng đầu tiên và trở thành một trong những cầu thủ quan trọng của Lank FC sau năm đầu tiên của hợp đồng.

Tại World Cup 2023, Bồ Đào Nha chỉ để thua Hà Lan 0-1, suýt loại tuyển Mỹ - nhà vô địch thế giới, nên dù mới lần đầu dự World Cup nhưng chất lượng đội hình của đội bóng này thực sự gây ấn tượng. Đó là nhờ sự phát triển của giải vô địch quốc gia nữ trong khoảng 15 năm trở lại. Vì vậy, việc Huỳnh Như thành công tại Bồ Đào Nha cho thấy một “lối ra” trong việc nâng cấp trình độ của bóng đá nữ Việt Nam.

Thành công của Huỳnh Như có thể xem là “điểm tín dụng” cực tốt để cầu thủ Việt Nam tự tin xuất ngoại. Trong bối cảnh mà hệ thống thi đấu quốc nội quá hạn chế, để nâng trình độ cá nhân và tăng chất lượng cho đội tuyển quốc gia, chúng ta cần thêm nhiều gương mặt như Huỳnh Như.