Hướng đến mục tiêu tham dự World Cup 2026 hoặc 2030, HLV Philippe Troussier muốn bóng đá Việt Nam thay đổi tư duy thi đấu - từ phòng ngự phản công thành chủ động kiểm soát bóng và tấn công. Kết quả đạt được là thành tích thi đấu kém cỏi và phong độ sa sút của tuyển Việt Nam ở các đấu trường.

Chiến thuật thiếu hợp lý

Giới chuyên gia ủng hộ việc trẻ hóa lực lượng nòng cốt của đội tuyển Việt Nam dưới thời HLV Troussier song cho rằng cách dùng người và áp dụng đấu pháp chiến thuật thiếu hợp lý của ông là nguyên nhân khiến thành tích thi đấu yếu kém. Nhiều ý kiến chỉ trích sự bảo thủ, cố chấp của ông Troussier đã làm lối chơi của đội tuyển Việt Nam trở nên "nghèo nàn", không còn tính đột biến và thụt lùi so với các đội trong khu vực.

Phân tích về thất bại của ông Troussier khi dẫn dắt tuyển Việt Nam, chuyên gia bóng đá Đoàn Minh Xương nhận xét: "Bóng đá là môn thể thao mang tính đối kháng, đá hay chưa chắc sẽ thắng và ngược lại. Trong bối cảnh này, việc thay đổi nhân sự, đấu pháp chiến thuật một cách đột ngột, không chọn lọc, không có lộ trình rõ ràng đã khiến đội tuyển Việt Nam gặp thất bại. Đây là bài học đắt giá về sự phù hợp giữa triết lý và hiệu quả trong bóng đá".

Trong sự nghiệp HLV, ông Troussier từng tạo ra một thế hệ cầu thủ tài năng cho bóng đá Nhật Bản. Nhưng cũng cần thừa nhận rằng lứa cầu thủ tiềm năng Nhật Bản hội đủ tiêu chí để phù hợp phát triển theo triết lý bóng đá của nhà cầm quân người Pháp. Trong khi đó, ở Việt Nam, chế độ dinh dưỡng và điều kiện y tế chưa đủ tốt để giúp cầu thủ sở hữu thể trạng, thể hình đạt chuẩn, đủ yếu tố đáp ứng lối chơi do HLV Troussier xây dựng. Vì vậy, sự phù hợp, thích ứng giữa triết lý huấn luyện và đặc điểm của đội tuyển là điều quan trọng mà HLV chuyên nghiệp cần nghiên cứu kỹ.

Chuyên gia Đoàn Minh Xương phân tích thêm: "Cách bố trí người, sắp xếp đội hình của ông Troussier rất thiếu hợp lý, khiến mối liên kết giữa các tuyến trở nên rời rạc. Cầu thủ Việt Nam thấp bé nhưng lại được chỉ đạo chơi bóng bổng, bóng dài trước đối phương có thể hình cao to. Ngoài ra, việc tin dùng những cầu thủ trẻ thay vì sử dụng các cựu binh dày dạn kinh nghiệm cũng là nguyên nhân khiến ông Troussier nhận thất bại khi dẫn dắt tuyển Việt Nam".

Lối chơi ban bật

"Nếu không thể tấn công thì ít ra phải có phương án để không nhận thất bại. Nhưng đoàn quân của ông Troussier không những công kém mà còn thủ yếu. Ở những trận đấu vừa qua, cầu thủ Việt Nam dường như bị áp lực và không có tinh thần tốt nhất trước khi ra sân. Thiếu tự tin đã khiến toàn đội đánh mất bản sắc thi đấu ngoan cường của tuyển Việt Nam" - ông Xương nói thêm. Ông cho rằng với lực lượng hiện tại, đội tuyển Việt Nam cần tiếp tục trung thành với lối chơi ban bật, đẩy hai biên lên cao và phối hợp nhóm nhỏ.

Từng có thời gian làm công tác đào tạo trẻ cùng ông Troussier tại Trung tâm PVF, HLV Nguyễn Tuấn Phong đánh giá: "HLV Troussier áp đặt tuyển Việt Nam vận hành lối chơi kiểm soát bóng, một phương pháp được coi là hiện đại và tiên tiến trong thế giới bóng đá. Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, triết lý bóng đá của ông chưa phù hợp với cầu thủ Việt Nam.

Nhìn ra các nền bóng đá phát triển, HLV luôn xem xét, đánh giá chất lượng cầu thủ trước khi có quyết định xây dựng đấu pháp chiến thuật hay áp dụng một triết lý mới. Một triết lý có thể phù hợp với một đội nhưng không phải lúc nào cũng mang lại kết quả tích cực. Điều quan trọng là sự linh hoạt và sự thích ứng của HLV để điều chỉnh triết lý của mình sao cho phù hợp với điều kiện cụ thể và đặc điểm của đội tuyển".

Những trận thua Indonesia cho thấy sự bất lực của tuyển Việt Nam khi áp dụng lối chơi kiểm soát bóng. Thậm chí, khả năng thoát pressing hay triển khai bóng ở 1/3 phần sân nhà của tuyển Việt Nam hiện tại còn kém hiệu quả hơn so với thời ông Park Hang-seo dẫn dắt.

HLV Velizar Popov đang rất thành công khi vận hành lối chơi này cho CLB Thanh Hóa song chiến lược gia người Bulgaria cũng nhấn mạnh kiểm soát bóng chỉ là công cụ để tấn công và ghi bàn, còn kết quả thực tế thì phải dựa vào thực lực, cách kiểm soát của cầu thủ khi thi đấu.

Xuyên suốt hơn một năm qua, khán giả, người hâm mộ bóng đá Việt Nam luôn so sánh sự hiệu quả trong triết lý bóng đá của ông P. Troussier và ông Park Hang-seo. Nhiều bình luận cho rằng tuyển Việt Nam cần biết chọn lựa lối chơi phù hợp như thời chiến lược gia người Hàn Quốc: "Chủ động tấn công khi chạm trán đối thủ tầm trung hoặc yếu và chơi phòng ngự phản công khi đối mặt các đội bóng mạnh".

HLV Park Hang-seo thành công vì không chỉ mang lại triết lý huấn luyện mới mà còn tạo ra sự thay đổi tích cực trong cách đội tuyển chơi. Vì vậy, đội tuyển quốc gia rất cần thời gian để thích nghi và phát triển dưới sự dẫn dắt của HLV mới.

Người hâm mộ hy vọng đội tuyển quốc gia sẽ nhanh chóng đứng dậy, hồi phục tinh thần và tìm ra những giải pháp cần thiết để cải thiện hiệu suất thi đấu trong tương lai. Bất chấp những thất bại, sự ủng hộ và niềm tin từ người hâm mộ vẫn là nguồn động viên quan trọng giúp đội tuyển vượt qua khó khăn và tiến bước mạnh mẽ trên hành trình chinh phục những giải đấu mới.