Quay trở về năm 1992, thời điểm vụ chuyển nhượng đầu tiên liên quan đến thủ môn diễn ra ở Premier League.

Khi ấy, anh chàng Alan Kelly cập bến Sheffield từ Preston với giá 150.000 bảng. Cần biết rằng, thời điểm ấy, mức giá đó đã là khá cao khi yêu cầu về vị trí người gác đền đã khắt khe hơn với quy định mới không cho phép thủ môn bắt bóng từ đường chuyền về của đồng đội.

Trong 5 năm tiếp theo, mọi thứ vẫn diễn ra vô cùng ảm đạm, trung bình 850.000 bảng chi ra để mua người gác đền mỗi mùa. Phải đến mùa 1997-1998, khi một thay đổi khác xảy đến, thủ môn không được bắt bóng từ những pha ném biên, mới phát sinh một cơn sốt giá.

Tổng cộng 15 triệu bảng được các ông lớn ném vào kỳ chuyển nhượng năm đó, nổi bật là vụ Brad Friedel (khi ấy vẫn có tóc) đến Liverpool với giá 1,35 triệu bảng và Ed de Goey đến Chelsea với hơn 3 triệu bảng được bỏ ra.

Thủ thành Brad Friedel từng cập bến Liverpool với mức phí "khủng".

Dù vậy, sau đó, mọi thứ lại trở về trật tự cũ. Bàn thắng đem lại niềm vui cho tất cả người hâm mộ. Vì thế, một anh chàng tiền đạo với hơn 20 bàn/mùa hay gã tiền vệ thần tốc chơi phía cánh có thể được mua với giá lên tới 8 con số.

Còn kẻ đứng trước khung gỗ, chỉ chăm chăm đẩy trái bóng ra biên, hò hét với đồng đội, lâu lâu mới chạm cái chân vào bóng, lại dần đi vào lãng quên.

Cơn lãng quên ấy kéo dài hơn một thập kỷ, bạn không tin nhưng những con số không biết nói dối. David James, có giá hơn triệu bảng vào năm 1992 vẫn giữ nguyên mức giá chuyển nhượng ấy vào năm 2006. Còn đôi tay nhựa Mignolet, chuyển đến Sunderland năm 2010 với giá trị vào khoảng 2 triệu bảng. Một mức giá bèo bọt.

Tất nhiên, đôi khi xuất hiện một vài thương vụ lớn. Năm 2010, Man United chi 10,5 triệu bản cho chữ ký của Fabien Barthez. Sau đó là Liverpool với Jerzy Dudek và Chris Kirlan (tổng hơn 14 triệu), Arsenal với Richard Wright (8,1 USD).

Tuy nhiên, đó là những thương vụ mang tính nhỏ lẻ khi các đại gia rơi vào tình cảnh bí bách người gác đền. Còn lại, đa số các đội chi dưới 3 triệu bảng cho chốt chặn cuối cùng của đội bóng.

Nhưng rồi, mọi thứ bắt đầu đổi thay từ năm 2011, và Man United là CLB bắn phát súng đầu tiên khi mang về David de Gea với giá 19 triệu bảng từ Atletico, một kỷ lục tại Premier League khi đó, còn xét trên bình diện thế giới thì đứng thứ hai sau vụ chuyển nhượng quá nổi tiếng của Buffon.

May mắn thay, qua quãng thời gian chật vật, thủ môn người Tây Ban Nha đã tìm lại cảm giác và thi triển những pha cứu thua khó tin.

Khi hệ thống chiến thuật được phát triển thêm một bậc, vai trò của các thủ môn được nâng lên đáng kể. Không còn là một gã chỉ biết đứng trước khung gỗ để đẩy bóng, giờ đây, người gác đền còn đóng vai trò quan trọng trong cách thức triển khai tấn công, luân chuyển bóng tốt với các đồng đội đồng thời (nếu có thể) trở thành một hậu vệ quét thực thụ như hình mẫu của Neuer.

Thêm vào đó, công nghệ thống kê đã giúp mô tả sự đóng góp của các thủ môn thành những con số. Ngoài tỷ lệ cản phá, số điểm tiết kiệm cho đội bóng cũng là một chỉ số đáng lưu tâm. Năm 2015, Arsenal bỏ ra 10 triệu bảng cho một Petr Cech bước qua tuổi 33 vì lời bảo đảm sẽ cứu cho đội nhà từ 10-12 điểm tại Premier League.

Khi tất cả nhận ra tầm quan trọng của các thủ môn, với khoản tiền dư dả thu được từ miếng bánh Premier League, các CLB tại Premier League bắt đầu chi đậm. Một năm sau thời điểm sở hữu Claudio Bravo với giá 16 triệu bảng, không hài lòng, Pep Guardiola quyết định mang Ederson về Etihad sau khi bỏ ra 35 triệu bảng.

Chứng kiến đối thủ trực tiếp có một Ederson bắt hay lại làm bóng giỏi, trong khi bản thân chỉ có "thảm họa" Karius, Liverpool phá kỷ lục thế giới, chồng đủ 66,8 triệu bảng để mang Alisson về thành phố cảng. HLV Jurgen Klopp hài lòng với quyết định của mình còn Liverpool của ông lập tức được đánh giá cao hơn hẳn.

Mọi thứ chưa chấm dứt ở đây. Ngày hôm qua, kỷ lục của Alisson trở thành quá khứ khi Chelsea chi tới 71,6 triệu bảng cho một Kepa Arrizabalage chưa nhiều tiếng tăm với tham vọng thay "kẻ thay lòng" Thibaut Courtois. Cơn điên cho vị trí gác đền không chỉ đến với những ông lớn, gần đây, Everton cũng từng bỏ ra 30 triệu bảng cho Jordan Pickford.

Thủ thành Alisson của Liverpool.

Nếu làm một phép tính, chỉ riêng Kepa, Alisson và Ederson đã có giá 175 triệu bảng, bằng một phần tư tổng số tiền các đội tại Premier League đã bỏ ra cho chiếc áo số 1 kể từ năm 1992. Một con số chẳng ai tin nếu quay lại một thập kỷ trước.

Tất nhiên, người gác đền là vị trí có tính xoay vòng không cao. Vì thế, dễ hiểu nếu những bom tấn trong khung gỗ sẽ không đến dồn dập vào mỗi mùa hè. Nhưng chắc chắn, khi tầm quan trọng của người đứng trước khung thành được thừa nhận, các đội sẽ sẵn sàng chi đậm để đổi lại sự ưng ý..

Từ bản hợp đồng đầu tiên Alan Kelly, sau 26 năm, cái giá cho một thủ môn Premier League nay đã hoàn toàn khác.