Iran “lật mặt” thủ phạm cấp vũ khí hạ sát nhà khoa học - Nga tập trận hạt nhân cực lớn, TT Putin trực tiếp chỉ đạo: Chuyện gì đang xảy ra?

New York Times đưa tin, ngày 10/12, hai máy bay ném bom B-52 của Mỹ đã thực hiện một sứ mệnh biểu dương sức mạnh ở Vịnh Ba Tư, một động thái được các quan chức quân sự cho là nhằm để răn đe Iran và các lực lượng ủy nhiệm của Tehran thực hiện các cuộc tấn công chống lại quân đội Mỹ ở Trung Đông trong bối cảnh quan hệ giữa hai bên không ngừng gia tăng căng thẳng thời gian vừa qua.

Đây cũng là lần thứ hai trong vòng 3 tuần qua các máy bay ném bom chiến lược Không quân Mỹ thực hiện các chuyến bay tầm xa gần không phận Iran trong một thời gian ngắn. Chuyến bay khứ hồi lần này kéo dài 36 giờ.

Mỹ vẫn định kỳ thực hiện các nhiệm vụ trình diễn chóng vánh như vậy đến Trung Đông và châu Á để khẳng định sức mạnh không quân của mình trước các đồng minh và đối thủ. Tuy nhiên, việc triển khai liên tiếp 2 sứ mệnh trong vòng một tháng là điều bất thường.

Trước đó, vào ngày 21/11, hai oanh tạc cơ B-52 từ Căn cứ Không quân Minot ở Bắc Dakota đã thực hiện cùng một nhiệm vụ tầm xa như vậy trong khu vực.

Chuyến bay phô diễn sức mạnh diễn ra ngày hôm nay được thực hiện sau vụ ám sát nhà khoa học hạt nhân hàng đầu của Iran vào tháng trước.

Sứ mệnh này cũng diễn ra chỉ vài tuần trước lễ kỷ niệm vụ tấn công bằng máy bay không người lái của Mỹ khiến một chỉ huy cấp cao của Iran, Thiếu tướng Qassim Suleimani tửng vong ở Iraq vào tháng 1/2020.

Một máy bay ném bom B-52H đóng tại Căn cứ Không quân Barksdale, Louisiana. Ảnh: US Air Force

Tờ Middle East Eye hôm nay đưa tin, Thổ Nhĩ Kỳ đang có kế hoạch rút quân khỏi nhiều vị trí quân sự hơn ở các khu vực thuộc tỉnh Idlib do chính phủ Syria nắm giữ.

Cụ thể, Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ sẽ sơ tán khỏi một tiền đồn và hai vị trí quân sự ở Surman và Khan Tuman.

Các nguồn tin của Middle East Eye cho biết, Ankara đang muốn loại bỏ những rủi ro có thể diễn ra ở Idlib trong trường hợp xảy ra một cuộc đụng độ trong tương lai với lực lượng chính phủ Syria được Nga hậu thuẫn.

Sau một thỏa thuận vào năm 2017, Thổ Nhĩ Kỳ đã thiết lập 12 trạm quan sát ở trong và xung quanh vùng Idlib mở rộng nhằm ngăn chặn cuộc tấn công của quân chính phủ Syria do Nga hậu thuẫn.

Ngày hôm nay, Không quân Israel đã thực hiện một số chuyến bay qua lãnh thổ Lebanon trong bối cảnh Tel Aviv đang tăng cường hoạt động giám sát bên trong lãnh thổ quốc gia này.

Các nguồn tin ở biên giới Lebanon-Syria cho biết, máy bay chiến đấu Israel đã tiến hành nhiều cuộc không kích mô phỏng vào khu vực Jabal Sheikh (Núi Hermon). Đây là nơi Israel thường tổ chức các cuộc tấn công nước láng giềng Syria.

Các máy bay chiến đấu của Israel cũng đã được nhìn thấy bay trên không phận tỉnh phía Nam Nabatieh khi chúng hoạt động ở độ cao thấp trên một số khu vực tại đây, gồm cả Quận Bint Jbeil.

Những thông tin trên được đưa ra vào thời điểm căng thẳng đang gia tăng giữa Israel và Iran, đặc biệt là sau khi cơ quan tình báo Mossad của nước này bị cáo buộc đóng vai trò trong vụ ám sát nhà khoa học hạt nhân Mohsen Fakhrizadeh.

Kể từ sau vụ ám sát, Israel đã tăng cường các chuyến bay qua Lebanon, thậm chí tới tận những địa bàn phía bắc như huyện Quận Jbeil (Byblos).

Tổng thống Ilham Aliyev ngày hôm nay nói rằng, hoạt động quân sự của Azerbaijan tại Nagorno-Karabakh đã “khôi phục lại công lý và luật pháp quốc tế” trước khi bắt đầu cuộc diễu hành quân sự ở Baku mừng chiến thắng trong cuộc xung đột với Armenia.

Ông Aliyev phát biểu: “Trong cuộc chiến kéo dài 44 ngày, Azerbaijan đã chấm dứt việc chiếm đóng các lãnh thổ của mình và khôi phục lại công lý và luật pháp quốc tế”.

Theo ông Aliyev, người dân Azerbaijan đã chờ đợi khoảnh khắc đó gần 30 năm. Bên cạnh đó, Tổng thống Aliyev cũng nhấn mạnh rằng sự hiện diện của phái đoàn Thổ Nhĩ Kỳ do Tổng thống Recep Tayyip Erdogan dẫn đầu tại lễ duyệt binh là "sự thể hiện tình đoàn kết, hữu nghị và tình anh em của hai nước."

"Ngay từ những giờ đầu tiên của cuộc chiến, chúng tôi đã được sự hậu thuẫn của Thổ Nhĩ Kỳ. Sự ủng hộ về mặt chính trị và đạo đức này khiến mọi người Azerbaijan cảm thấy tự hào", Aliyev nhấn mạnh.

Tổng thống Ilham Aliyev

Các tàu của Hải quân Nga sẽ tổ chức cuộc tập trận chung đầu tiên sau 10 năm với các quốc gia NATO, trong đó có cả Mỹ và Vương quốc Anh. Sự kiện sẽ được tổ chức vào tháng 2/2021 ở ngoài khơi bờ biển Pakistan.

“Cuộc tập trận AMAN-2021 sẽ hợp nhất các tàu của Hải quân Pakistan và Nga, Hải quân Mỹ, Hải quân Hoàng gia Anh, Hải quân Trung Quốc, Lực lượng Phòng vệ Hàng hải Nhật Bản, Lực lượng Hải quân Thổ Nhĩ Kỳ, Hải quân Philippines, Hải quân Hoàng gia Malaysia, Hải quân Sri Lanka và Hải quân Indonesia ”, thông báo của Hạm đội Biển Đen Hải quân Nga cho biết.

Cuộc tập trận sẽ được tổ chức vào tháng 2/2021 tại vùng biển Karachi. Phía Nga sẽ cử một khinh hạm, một tàu tuần tra, một tàu kéo cứu hộ, một đơn vị thủy quân lục chiến, một đội rà phá bom mìn và một máy bay trực thăng hoạt động trên biển để tham gia cuộc tập trận.

Lần cuối cùng Hải quân Nga tham gia các cuộc tập trận chung với NATO là vào năm 2011, trong cuộc tập trận Bold Monarch được tổ chức ngoài khơi bờ biển phía nam Tây Ban Nha.

Các nhà chức trách Nga cho biết họ đã mở cuộc điều tra án hình sự về vụ trộm thiết bị từ một máy bay quân sự được mệnh danh là “máy bay ngày tận thế”, chuyên dùng để chở lãnh đạo cấp cao khỏi tác động của những vụ nổ hạt nhân.

Trước đó, Bộ nội vụ Nga nói rằng, ngày 9/12, thiết bị trị giá hơn 1 triệu rúp (13.600 USD) đã bị đánh cắp từ máy bay Ilyushin Il-80 tại sân bay Taganrog. Sự vụ đã đặt ra câu hỏi về độ bảo đảm an toàn cho các trang thiết bị quân sự chiến lược của Nga.

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov miêu tả vụ vi phạm là một “tình huống khẩn cấp” và cam kết “sẽ thực hiện các biện pháp để ngăn điều này tái diễn”.

Truyền thông Nga trước đó đưa tin những tên trộm đã đột nhập vào chiếc máy bay, một trong những dòng máy bay quân sự được xếp loại tốt nhất của Nga, và lấy trộm đi các thiết bị điện tử, gồm cả bảng điều khiển vô tuyến.

Đọc thêm thông tin tại đây

Ilyushin Il-80 được thiết kế để sử dụng làm đài chỉ huy trên không. Ảnh: AP

Ông Dmitry Perepelkin, Phó giám đốc trung tâm hòa giải của lực lượng gìn giữ hòa bình Nga cho biết, lệnh ngừng bắn ở Nagorno-Karabakh đang được tuân thủ đầy đủ. Nga hiện không ghi nhận vi phạm hoặc hoạt động khiêu khích nào xảy ra trong những ngày qua.

“Lực lượng gìn giữ hòa bình đang thực hiện quyền kiểm soát việc thực thi các thỏa thuận về lệnh ngừng bắn và các hành động thù địch dọc theo đường tiếp giáp ở Nagorno-Karabakh. Tình hình trong khu vực hoạt động gìn giữ hòa bình vẫn bình yên. Không có vi phạm lệnh ngừng bắn hay hoạt động khiêu khích được ghi nhận”, ông Dmitry Perepelkin nói.

Theo ông Perepelkin, lực lượng gìn giữ hòa bình Nga đang kiểm soát lệnh ngừng bắn tại 23 trạm quan sát và thực hiện các nhiệm vụ tuần tra dọc tuyến đường phân định giới tuyến cũng như tại khu vực hành lang Lachinsky.

Binh lính Nga cũng đảm bảo sự di chuyển an toàn cho dân thường và hộ tống những người tị nạn trở về nhà ở Nagorno-Karabakh. Ngoài ra, quân nhân Nga còn tiến hành các hoạt động nhân đạo và giúp khôi phục các cơ sở hạ tầng dân sự bị phá hủy trước đây.

Hai binh sĩ gắn cờ trên xe quân sự của lực lượng gìn giữ hòa bình Nga khi họ di chuyển trên đường về phía Martuni, Armenia, ngày 13/11/2020. Ảnh: AFP

Viện nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI) ngày 6/12 cho biết 4 doanh nghiệp Trung Quốc lọt danh sách 25 tập đoàn quốc phòng bán được nhiều vũ khí nhất thế giới.

Trung Quốc cũng đã vượt Nga và nhiều nước châu Âu để trở thành quốc gia bán vũ khí nhiều thứ hai thế giới trong 5 năm qua, chỉ sau Mỹ.

Thống kê cho thấy, trong tổng cộng 361 tỷ USD vũ khí và dịch vụ quân sự được bán trong năm ngoái, 4 doanh nghiệp Trung Quốc thu về 56,7 tỷ USD, cao hơn nhiều so với 13,9 tỷ USD mà hai tập đoàn quốc phòng Nga thu được từ các hợp đồng vũ khí.

Trong hơn 10 năm qua, Trung Quốc đã tích cực đẩy mạnh hoạt động của ngành công nghiệp quốc phòng khi cho ra mắt hàng loạt vũ khí mới bao gồm tàu sân bay nội địa đầu tiên Type 002 Sơn Đông và tiêm kích tàng hình thế hệ thứ 5 Shenyang FC-31.

Mỹ vẫn đứng đầu với 12 tập đoàn, thu về 221,2 tỷ USD, chiếm 61% giá trị danh sách. Tổng doanh thu của 25 nhà sản xuất vũ khí lớn nhất thế giới trong năm 2019 là 361 tỷ USD.

Máy bay không người lái Wing Loong II của Trung Quốc

Theo Defense News, Thủy quân Lục chiến Mỹ đang tìm cách trang bị cho các đơn vị bộ binh của họ một loại UAV tấn công tự sát kiểu bầy đàn mà giới chuyên gia cho rằng đó là một phần trong quá trình chuyển hướng chống lại Trung Quốc bằng một lực lượng bộ binh hạng nhẹ hoạt động trên biển nhưng lại rất nguy hiểm.

Cụ thể, chương trình “Hỏa hoạn tấn công chính xác - Bộ binh hạng nhẹ” đang tìm cách phát triển các máy bay không người lái phóng từ mặt đất có thể triển khai với không quá hai người, tầm bắn lên đến 20 km, hoạt động trong 90 phút theo kiểu bầy đàn, có khả năng chống nhiễu và có thể tiêu diệt cả hạ tầng và binh lính đối phương.

Thủy quân lục chiến Mỹ hiện đang đẩy mạnh kế hoạch tái cấu trúc để có thể phân bổ lực lượng tác chiến trên một không gian rộng lớn như Biển Đông. Các đơn vị này có thể hoạt động bên trong phạm phi tấn công của vũ khí Trung Quốc.

Vì vậy, máy bay không người lái tấn công liều chết là một lựa chọn mà Thủy quân lục chiến Mỹ đang cân nhắc trang bị.

Lính thủy đánh bộ Mỹ phóng một hệ thống tên lửa thu nhỏ trong cuộc tập trận tại Căn cứ Thủy quân lục chiến Pendleton, California ngày 2/9. Ảnh: U.S. Marine Corps

Ông John Ratcliffe, Giám đốc Tình báo Quốc gia Mỹ (DNI) hôm thứ Tư cho biết, Nga đã triển khai một vũ khí laser trên mặt đất để có thể vô hiệu hóa hoặc “chọc mù” các cảm biến vũ trụ lắp trên các vệ tinh trinh sát quay quanh quỹ đạo của Mỹ.

“Nga đã triển khai một vũ khí laser trên mặt đất có thể vô hiệu hóa hoặc làm mù các cảm biến trên không gian của chúng ta", ông Ratcliffe phát biểu tại cuộc họp của Hội đồng Không gian Quốc gia. “Chúng tôi coi đây là hành vi đe dọa”.

Theo ông Ratcliffe, sự thịnh vượng kinh tế và an ninh quốc gia của Mỹ hiện nay phải dựa nhiều vào các hệ thống vũ trụ nhưng lại đang bị các đối thủ đe dọa.

Ông cũng cho biết, Trung Quốc hiện là mối đe dọa an ninh quốc gia lớn nhất của Mỹ. Bắc Kinh có thể phá hủy các vệ tinh quỹ đạo địa tĩnh của Mỹ (xa hơn 22.000 dặm so với Trái Đất).

Cộng đồng Tình báo cũng đang thành lập một Hội đồng Không gian mới để kết nối các nhu cầu về an ninh quốc gia với khu vực thương mại và công nghiệp tư nhân Mỹ.

Đầu năm nay, Mỹ đã cáo buộc Nga đang "săn đuổi" một vệ tinh do thám của Mỹ và coi đây như một cái cớ để thúc đẩy cuộc chạy đua vũ trang trong không gian có nguy cơ phá vỡ cán cân an ninh hiện nay.

Giám đốc Tình báo Quốc gia Mỹ John Ratcliffe

Thượng viện Mỹ đã đánh bại nỗ lực ngăn chặn việc chính quyền Tổng thống Donald Trump quyết định bán các máy bay chiến đấu và máy bay không người lái tiên tiến trị giá 23 tỷ USD cho Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE).

Trước đó, Tổng thống Donald Trump đã chính thức đưa ra lời đe dọa sẽ phủ quyết mọi nỗ lực của Quốc hội Mỹ nhằm ngăn chặn việc chuyển giao số vũ khí nêu trên.

Lô vũ khí này gắn liền với việc UAE bình thường hóa quan hệ với Israel theo "Hiệp định Abraham".

Những người ủng hộ thương vụ này coi UAE là một đối tác quan trọng của Mỹ ở Trung Đông. Trong khi đó, phe phản đối chỉ trích UAE vì đã tham gia vào cuộc chiến ở Yemen, xung đột được Liên Hợp Quốc mô tả là một trong những thảm họa nhân đạo tồi tệ nhất thế giới.

Ngày 10/11, chính quyền Tổng thống Trump thông báo với Quốc hội Mỹ họ đã chấp thuận bán cho UAE những loại vũ khí do các tập đoàn General Atomics, Lockheed Martin và Raytheon sản xuất.

Thỏa thuận bao gồm các máy bay F-35 - chiến đấu cơ tiên tiến nhất thế giới, hơn 14.000 quả bom và đạn dược cùng với các máy bay không người lái.

Nhà Trắng cho biết, hợp đồng vũ khí này trực tiếp hỗ trợ cho chính sách đối ngoại và các mục tiêu an ninh quốc gia của Mỹ vì nó sẽ giúp UAE ngăn chặn các hành vi và mối đe dọa ngày càng tăng của Iran sau thỏa thuận gần đây với Israel.

Một máy bay chiến đấu F-35 của Không quân Israel bay trong một cuộc trình diễn trên không. Ảnh: Reuters

Quân đội Nga ngày 9/12 đã tiến hành một loạt cuộc tập trận vũ khí hạt nhân chiến lược dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Tổng thống Vladimir Putin.

Theo nhận định của hãng thông tấn AP, những năm gần đây Nga đã tăng cường các cuộc tập trận trong bối cảnh căng thẳng leo thang với phương Tây khi mối quan hệ giữa hai bên giảm mạnh xuống mức thấp nhất kể từ thời hậu Chiến tranh Lạnh sau khi Nga sáp nhập bán đảo Crimea vào năm 2014.

Đáng chú ý, các cuộc diễn tập trên diễn ra trong bối cảnh chỉ còn gần hai tháng nữa Hiệp ước cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược mới (NEW START) hết hạn.

Hiện tại, cả Moscow và Washington đều đã có các cuộc thảo luận về việc gia hạn hiệp ước nhưng giữa hai bên vẫn còn tồn tại nhiều bất đồng.

Những hình ảnh vệ tinh mới nhất về khu vực xung quanh cơ sở hạt nhân Natanz của Iran do công ty Planet có trụ sở ở Mỹ công bố cho thấy, sau khi tòa nhà chính bị phá hủy trong vụ nổ hồi tháng 7/2020, Tehran đã chuyển hoạt động lắp ráp máy ly tâm vào bên trong một ngọn núi ở gần đó.

Theo ông Jeffrey Lewis, chuyên gia kiểm soát vũ khí tại Viện Nghiên cứu Quốc tế Middlebury thì hai điểm ở các rìa núi trông giống như hai lối vào đường hầm và có hai con đường nối các đường hầm này với công trình cũ.

Chuyên gia Lewis cho rằng cơ sở hạt nhân mới được xây dựng dưới lòng đất ít nhất cũng lớn hơn cơ sở hạt nhân cũ của Iran.

Dự đoán của chuyên gia kiểm soát vũ khí Jeffrey Lewis không phải hoàn toàn vô căn cứ vì người đứng đầu Tổ chức Năng lượng Nguyên tử Iran, ông Ali Akbar Salehi từng tuyên bố sau sự cố làm hư hại cơ sở cũ ở Natanz rằng, tòa nhà mới sẽ được xây dựng ở "trung tâm của những ngọn núi" để bảo vệ nó khỏi các cuộc tấn công tiền ẩn.

Những hình ảnh vệ tinh được Planet công bố

Hôm thứ Tư (9/10), một cuộc tập trận của các lực lượng hạt nhân chiến lược Nga đã được tổ chức dưới sự chủ trì của Tổng tư lệnh tối cao Các lực lượng vũ trang Nga - Tổng thống Vladimir Putin.

Bộ Quốc phòng Nga cho biết, cuộc tập trận gồm cả việc phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa cũng như máy bay ném bom chiến lược phóng tên lửa tấn công các mục tiêu giả định.

Theo kênh truyền hình Zvezda, trong cuộc diễn tập, một tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Yars đã được phóng đi từ Trung tâm vũ trụ Plesetsk ở vùng Arkhangelsk phía bắc nước Nga và một tên lửa đạn đạo được phóng từ tàu ngầm hạt nhân ở Biển Barents.

Zvezda cho biết, các máy bay ném bom chiến lược Tu-160 và Tu-95MS cũng đã bắn tên lửa hành trình tầm xa có độ chính xác cao. 

Nhiều lực lượng trên bộ, trên biển và trên không của các lực lượng hạt nhân chiến lược Nga cũng đã tham gia vào cuộc tập trận này.

Ảnh minh họa: RT

Thư ký Hội đồng Phân xử Khẩn cấp Iran Mohsen Rezaei hôm thứ Tư tuyên bố, một vũ khí của NATO đã được những kẻ ám sát sử dụng để giết hại nhà vật lý hạt nhân Mohsen Fakhrizadeh của nước này.

Thông báo trên của ông Rezaei được trích dẫn từ một báo cáo do Tham mưu trưởng Quân đội Iran, tướng Mohammad Bagheri đệ trình lên Hội đồng Phân xử Khẩn cấp Iran.

"Thiếu tướng Bagheri nói rằng vũ khí được sử dụng để ám sát liệt sĩ Mohsen Fakhrizadeh thuộc về NATO", hãng tin Mehr dẫn lời ông Rezaei cho biết.

Theo vị quan chức này, vũ khí tấn công đã được trang bị bộ giảm thanh nên các vệ sĩ của nhà khoa học hạt nhân Fakhrizadeh không thể nghe thấy tiếng súng nổ.

Nhà vật lý hạt nhân Mohsen Fakhrizadeh và hiện trường vụ tấn công

Cuối tháng 11/2020, ông Fakhrizadeh- người đứng đầu trung tâm đổi mới của Bộ Quốc phòng Iran đã thiệt mạng trong một cuộc tấn công xảy ra ở gần thị trấn Absard, miền Bắc Iran.

Chuyên gia hạt nhân này được cho đã bị ám sát bằng súng máy điều khiển từ xa sau khi rời khỏi xe bọc thép của mình. Vụ ám sát diễn ra hai ngày trước lễ kỷ niệm 10 năm ngày mất của một nhà vật lý hạt nhân Iran khác là ông Majid Shahriari.

Tehran cáo buộc có dấu hiệu cho thấy Israel liên quan đến vụ ám sát, đồng thời tuyên bố sẽ tiến hành các biện pháp đáp trả. Một số quan chức Iran cũng đề cập đến sự can dự của Mỹ và Saudi Arabia.