Thời gian gần đây, trên địa bàn 4 xã vùng cao huyện miền núi Tây Giang, tỉnh Quảng Nam xôn xao chuyện người dân ào ạt vào rừng nhặt hạt dẻ đem bán cho thương lái với giá khá cao từ 5.000 - 6.000 đồng/kg.
Có gia đình nhặt hạt dẻ trong 1 tháng đã mua được xe máy.
Chúng tôi tìm đến nhà ông Tiên, người mà bà con ở đây thường gọi với cái tên thân mật chú Tiên “râu”.
Ông là một trong những thương lái phát hiện ra loại hạt đặc biệt này và đứng ra vận động bà con đi nhặt về bán cho ông.
Ông Tiên kể, một lần đi ăn giỗ tại nhà ông anh họ tại Hòa Vang (TP Đà Nẵng), ông này đưa cho ông một hạt tròn và bảo đây là hạt dẻ, hạt này chỉ có ở phía Bắc, nhưng cũng có thể có trên dãy rừng Trường Sơn này, ông anh họ bảo cứ cầm về làm mẫu cho dân làng xem, nếu có thì lượm bán ông sẽ đứng ra thu mua.
Trở về Axan, ông Tiên “râu” đưa cho dân xem và mọi người ở đây mới giật mình khi biết cây này mọc rất nhiều ở núi rừng Tây Giang. Trong đó nhiều nhất là ở núi T'rưm.
Già làng Pơloong Đưm, ở thôn Arầng 1 cho biết, cây dẻ này thường mọc ở những vùng có khí hậu ẩm ướt, chúng mọc nhiều nhất ở các thung lũng, gần các khe nước.
Hạt của loại cây này cứng, rất khó nảy mầm, chỉ có heo rừng, sóc rừng thích ăn. Người dân ở đây chỉ lấy gỗ làm củi, hạt dẻ thì chẳng ai để ý tới làm gì.
Từ khi xuất hiện việc thu mua hạt dẻ, người dân 4 xã vùng cao Tây Giang là Axan, Gari, Ch'ơm, Tr'hy vào rừng lùng sục tìm loại hạt này.
Bình quân mỗi ngày, một người nhặt được cả tạ hạt đem bán với giá 5.000/kg, được khoảng 500.000 đồng.
Anh Pơloong Nhất, ở thôn Arầng 2, một trong những người nhặt hạt nhiều nhất xã. Sau gần 1 tháng nhặt hạt, anh đã tích lũy và mua được cả xe máy trên 20 triệu đồng.
Ông Tiên “râu” cho biết, mỗi ngày ông thu mua gần 35 tạ hạt. Hiện ông đã mua được 50 tấn. Ông bảo đã bán 30 tấn cho thương lái tại TP Đà Nẵng với giá 7 triệu/tấn.
Không riêng gì gia đình ông, hiện nay cả Axan, Ch'ơm có hàng chục hộ đứng ra thu mua loại hạt này với tổng sản lượng ước khoảng trên 200 tấn.
Ông Pơloong Đinh, Chủ tịch xã Axan cho biết thêm, từ khi phát hiện ra loại hạt này, bà con nơi đây có thu nhập khấm khá, nhiều người còn cho đây là “hạt xóa đói giảm nghèo” nhanh nhất.
“Hiện nay xã đã có văn bản gửi các ngành chức năng hỗ trợ để giúp bảo vệ và có thể nghiên cứu nhân rộng loại cây quý này.
Xã đã xuống tận các thôn bản vận động bà con chỉ nhặt hạt, tuyệt đối không đốn hạ cây, phải bảo vệ để năm sau còn hạt để nhặt bán”, ông Đinh cho hay.
