Trùn chỉ thường sống ở những vùng nước chảy chậm, đầm lầy, ao, hồ tại những nơi nước luôn ấm và ô nhiễm, thiếu oxi.
Trùn chỉ là món ăn “khoái khẩu” để nuôi cá kiểng hay cá giống. Chính từ đó, nhiều hộ dân tham gia xúc để đáp ứng nhu cầu thị trường.
Ông Lư Ngọc Ẩm ở ấp Bình Thành, xã Phú Bình, huyện Phú Tân (An Giang) làm nghề xúc trùn chỉ hơn 5 năm cho biết, ngoài phương tiện đi lại, để xúc trùn chỉ cần phải có 1 chiếc vợt, 1 cái thau nhựa để bắt và ủ trùn.
Mùa vụ xúc trùn chỉ bắt đầu từ tháng 2 đến tháng 11 (âm lịch) hàng năm, vì loài này phần lớn phục vụ cho việc nuôi cá giống, các tháng còn lại bán cho người nuôi cá kiểng nên làm ít.
Những người thợ xúc không chỉ hoạt đồng ở địa bàn tỉnh An Giang mà còn đi sang các tỉnh khác làm nghề như Đồng Tháp, Cần Thơ, Hậu Giang…những nơi nước sâu thường họ trang bị thêm ống hơi để thở.
Theo nhiều sống bằng nghề xúc trùn cho biết thêm, làm nghề này chủ yếu là thanh niên trong xóm. Từ khi nghề này hình thành đã giải quyết được công ăn việc làm cho rất nhiều hộ nông dân trong ấp và giảm thiểu được tệ nạn xã hội.
Trùn xúc về đãy xong phải cho vào hồ nước sạch chạy oxi để xử lý bùn, sau đó được vớt ra mới cân cho bạn hàng. Thường thì xúc hôm trước là hôm sau phải bán vì nếu không trùn sẽ mất ký hoặc chết.
Không chỉ tham gia xúc trùn chỉ, ông Ấm còn là thương lái thu mua trùn của các hộ dân trong ấp với số lượng mỗi ngày từ 150 -200 kg giao cho bạn hàng ở TP.HCM và các tỉnh ĐBSCL. Đối với những hộ nghèo muốn làm nghề xúc trùn chỉ mà không có điều kiện thì ông sẵn sàng hỗ trợ 7 triệu đồng để sắm phương tiện, dụng cụ làm nghề.
Ông Ấm bộc bạch, trước đây chỉ có vài hộ tham gia xúc trùn nhưng đến nay số lượng làm nghề đã tăng lên rất đông. Bình quân mỗi người xúc được khoảng 600 đến 800 kg trùn/tháng, trừ chi phí cho thu nhập 27 đến 30 triệu đồng/tháng.
Với sản lượng thu hoạch 20 - 30 kg/ngày, bán với giá 45.000 đ/kg. Mỗi người xúc trùn có thu nhập khoảng 700.000 đ/ngày, có khi trúng thu nhập tăng lên 2 triệu đồng. Theo nhiều người có kinh nghiệm xúc trùn chỉ cho biết, để xúc được nhiều trùn trước tiên phải chọn được địa điểm và thử vài lần ở cùng một nơi để xem chỗ cần xúc có nhiều trùn hay không, trùn thường ở dưới đáy bùn xâu khoảng 2- 3 cm.
Mặc dù, làm nghề xúc trùn chỉ có được nguồn thu nhập cao. Tuy nhiên, nó đòi hỏi phải có nhiều sức khỏe, chịu đựng được môi trường nước ô nhiễm. Ông Ấm bộc bạch: Khi mới làm nghề xuống gặp nguồn nước thối da bị mẫn ngứa và làm sẹo đến giờ nhưng làm riết rồi quen.
“Gia đình chúng tôi gồm có 5 người đều tham gia vào nghề xúc và bán trùn chỉ cho thu nhập rất cao. Chính vì có thương hiệu lâu năm trong nghề trùn chỉ nên mỗi ngày có rất nhiều thương lái xuống tận nhà thu mua”, ông Ẩm nói”.
