Gần đây, dư luận xôn xao khi “ông già Ozon” – TS vật lý cảnh báo khói thải từ việc hoả táng tại Đài hoá thân hoàn vũ ở Thanh Trì (Hà Nội) có thể gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng tới sức khỏe của người dân quanh đây.
Trong thư gửi tới các cơ quan, ban, ngành có liên quan, TS Nguyễn Văn Khải viết: “Bất kì ai cũng đều có thể biết rằng đây là khói độc vì nhiên liệu là xác người, vải vóc, gỗ quan tài …
Không biết từ bao giờ, nhưng theo quan sát, theo dõi của tôi thì ít nhất đã 15 năm dân quanh vùng phải hít thở khói này.
Theo nhiều nguồn tin, có ngày có tới 70 lần các ống khói này xả khói và càng ngày càng nhiều ống xả khói ô nhiễm”.
Để môi trường không bị ô nhiễm, “ông già Ozon” đề nghị những người đứng đầu các bộ ngành quản lý lĩnh vực xử lý vệ sinh môi trường, lãnh đạo thành phố cần có ngay các biện pháp để Đài hóa thân hoàn vũ không nhả khói đen độc hại nữa.
“Đốt bằng điện thì không đến nỗi”
Trao đổi với phóng viên về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Quân cho rằng, muốn biết luồng khói đen đó gây ảnh hưởng ra sao tới sức khỏe của người dân khu vực này “phải có điều tra, đánh giá, khảo sát mới nói được”.
“Phải xem hàm lượng khói thải thế nào, thành phần của nó ra sao... Các nước đều làm cả, mình phải đánh giá, điều tra rất kỹ mới khẳng định được có ảnh hưởng hay không” – Bộ trưởng nói.
Để có kết quả tốt nhất, theo ông Quân: Cần có các trung tâm kỹ thuật đến kiểm tra và lấy mẫu khói. Khi phân tích, nếu không có chất độc hại thì cũng chẳng cần phải kiểm tra sức khỏe của người dân ở khu vực này.
Nếu có chất độc hại, phải nhờ ngành y tế xem những chất đó có tác hại gì với sức khỏe con người. Sau đó mới kiểm tra xem có đúng người dân mắc bệnh đó không. Từ đó mới kết luận là tại khói đó được”, Bộ trưởng Nguyễn Quân nói.
Theo Bộ trưởng, chưa thể vội vàng kết luận bởi nhiều khi người ta mắc bệnh là do nguồn nước, môi trường khác như khói thải từ nhà máy, xí nghiệp xung quanh…
Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Quân: Lò hóa thân của ta hầu hết đốt bằng điện nên bớt độc hại.
Phân tích sâu hơn về luồng khói đen này, Bộ trưởng Nguyễn Quân cho biết, hiện các lò của ta nhập về toàn đốt bằng điện.
“Thường thì các lò đốt bằng điện thành phần hóa học của khói tôi nghĩ không đến nỗi như là lò đốt bằng dầu DO (dầu diesel) hoặc những loại nhiên liệu hóa thạch…
Đốt bằng điện thì khói của nó thành phần chủ yếu là hơi nước từ cơ thể người, một phần có thể từ quan tài hoặc những vật liệu trong quan tài như vải vóc nhưng không độc hại như đốt bằng nhiên liệu.
Còn nếu dùng nhiên liệu như dầu DO… thì khói thải sẽ còn có các thành phần độc hại như lưu huỳnh, phốt pho, ô xít các bon… “Những chất này rất độc hại” – ông Quân nhấn mạnh.
Bộ trưởng Nguyễn Quân cũng khẳng định: “Chắc chắn đốt bằng điện không thể độc hại bằng việc đốt bằng các nhiên liệu khác”.
Tuy vậy, Bộ trưởng cho rằng, vấn đề là giờ mình chưa biết khói thải đó thành phần thế nào.
“Nếu thành phần khói thải cũng giống như mình đun bếp củi hay đốt rơm rạ thì chắc tác hại của nó cũng thế thôi”, Bộ trưởng nói thêm.
Bộ sẵn sàng vào cuộc nếu Hà Nội yêu cầu
Khi được hỏi cách xử lý khói từ việc hoả táng tại Đài hoá thân hoàn vũ ở Việt Nam có gì khác so với nước ngoài không, Bộ trưởng Nguyễn Quân cho biết: “Các lò đó mình nhập ở nước ngoài về nên chắc họ cũng thế cả thôi”.
Nhưng theo Bộ trưởng Quân, nước ngoài chắc chắn họ có đánh giá. Nước ta cần phải tham khảo của các nước rồi nghiên cứu, đánh giá, điều tra rất cụ thể mới có thể kết luận được khói của đài hỏa táng có hại hay không?
Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ khẳng định: Bộ sẵn sàng vào cuộc, mời các nhà khoa học trong và ngoài nước đến để nghiên cứu, đánh giá, công bố kết quả về luồng khói đen ở Đài hóa thân hoàn vũ Thanh Trì nếu lãnh đạo Hà Nội có yêu cầu.
Bức thư TS Nguyễn Văn Khải gửi các Bộ trưởng
Hà Nội ngày 28 tháng 10 năm 2015
Đồng kính gửi :
Ông Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường
Bà Bộ trưởng Bộ Y tế
Ông Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ
Ông Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội
Tôi là Nguyễn Văn Khải – Biệt danh Ông già Ozone (do dân nghèo thiểu số Việt Bắc, Tây Nguyên đặt cho).
Kính gửi các quý ông và quý bà tấm ảnh của ông Mai Xuân Dũng gửi tôi vào hồi 14 giờ ngày 25 – 10 – 2015 cùng bức ảnh của chị Thu Huyền chụp trước đấy và của tôi chụp năm ngoái.
Trong ba tấm ảnh này Đài hóa thân hoàn vũ – Thanh Trì, Hà Nội đang nhả khói trong lúc đốt quan tài chứa xác người…
Bất kì ai cũng đều có thể biết rằng đây là khói độc vì nhiên liệu là xác người, vải vóc, gỗ quan tài… không biết từ bao giờ. Còn với quan sát theo dõi của tôi thì ít nhất đã 15 năm dân quanh vùng đã phải hít thở khói này.
Theo nhiều nguồn tin có ngày có tới 70 lần các ống khói này xả khói và càng ngày càng nhiều ống xả khói ô nhiễm.
Để môi trường không bị ô nhiễm bởi những luồng khói này, các ông bà Bộ trưởng với tư cách là những người đứng đầu các bộ ngành quản lý lĩnh vực xử lý vệ sinh môi trường hoặc đứng đầu chính quyền của thành phố cần phải có ngay các biện pháp để Đài hóa thân hoàn vũ không nhả khói đen độc hại nữa.
Đất nước Việt Nam có gần hai chục ngàn giáo sư, tiến sĩ, vài trăm viện nghiên cứu, hàng trăm công ty xử lý môi trường hẳn là có khả năng để giải quyết việc này.
Cụ thể ngày 17 – 4-2008 ,nhà máy xử lý rác thải Hà Đông được khánh thành. Viện sĩ, tiến sĩ Phạm khôi Nguyên bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cùng lãnh đạo rất nhiều các bộ, ban ngành khác đã thấy không gian của nhà máy này không có mùi xú uế.
Có được như vậy vì ông Đỗ đức Thắng – Tổng Giám đốc công ty Môi trường xanh đã áp dụng một phương pháp của một nhà vật lý Việt Nam.
Sau đó, ông Đỗ đức Thắng chuyển sang làm việc ở công ty khác, nhà máy lại hôi thối vì không dùng phương pháp trên nữa.
Cho nên lãnh đạo các bộ và lãnh đạo thành phố Hà Nội nên khẩn trương họp bàn tổ chức một cuộc thi để xử lý khói của Đài hóa thân hoàn vũ Hà Nội, sau đó sẽ xử lý khói hàng trăm lò đốt rác, lò đốt rác thải y tế, các đài hóa thân hoàn vũ khác, vô số lò đang xả khói độc vào bầu trời Việt Nam hàng ngày.
Nếu các nhà khoa học công nghệ và các nhà quản lý xã hội không xử lý được, yêu cầu lãnh đạo thành phố Hà Nội khẩn chương di dời lò đốt xác người tới nơi khác.
Là nhà khoa học nghiên cứu, thực hiện các biện pháp xử lý môi trường tôi sẵn sàng tham gia công việc này, đặc biệt là trong quá trình kiểm định, không đòi hỏi thù lao.
Trân trọng đón chờ hồi âm của các Quý Ông và Quý Bà.
Kính thư
Nguyễn Văn Khải