Trên cơ sở nghiên cứu các tiêu chí Bảo vật quốc gia, Thủ tướng chính phủ đã ký quyết định số 1426/QĐ-TTg ngày 1/10/2012 công nhận Bảo vật quốc gia (đợt 1) cho 30 hiện vật và nhóm hiện vật thuộc các bảo tàng Việt Nam. Trong số đó, Bảo tàng lịch sử quốc gia vinh dự được công nhận 11 Bảo vật quốc gia.
Trống đồng Hoàng Hạ được phát hiện năm 1937, có hình dáng cân đối, hoa văn trang trí tinh xảo gồm 4 phần: mặt, tang, thân và chân trống. Mặt trống chờm ra khỏi tang, chính giữa đúc nổi mặt trời 16 tia, từ tâm ra có 15 vành hoa văn gồm các loại: hình học, vòng tròn chìm giữa có tiếp tuyến, đặc biệt là băng hoa văn chủ đạo mô tả người hóa trang, lông chim, cảnh sinh hoạt, 6 chiến thuyền chuyển động từ trái sang phải; phản ánh sinh hoạt, văn hóa tín ngưỡng của người Đông Sơn, trong đó có người chèo thuyền, những chiến binh tay cầm vũ khí,; cảnh xử tù binh; xen giữa các thuyền là những hình chim lạc có từ hai đến bốn con.
Tang trống nở phình, đúc nổi hình thuyền, người hóa trang, chim mỏ dài…, thân trống hình trụ đứng, chân trống hình nón cụt hơi choãi.
Thạp đồng Đào Thịnh được phát hiện vào năm 1961, là một hiện vật đặc biệt với hình khối to lớn, tạo tác và hoa văn độc đáo. Khi tìm thấy, trong thạp có một chiếc thạp nhỏ hơn chứa nhiều than tro và di cốt người.
Bình gốm hoa lam vẽ thiên nga là hiện vật trong sưu tập hiện vật độc bản được khai quật từ tàu đắm Cù Lao Chàm (Hội An, Quảng Nam năm 1999 – 2000) với kích thước lớn và hoa văn trang trí tinh xảo, phản ánh trình độ nghệ thuật chế tạo gốm Đại Việt thời Lê Sơ. Đây là sản phẩm thuộc dòng gốm men cao cấp được sản xuất phục vụ Hoàng tộc và xuất khẩu ra nước ngoài.
Tượng hai người cõng nhau thổi khèn được nhà khảo cổ học O.Janse (Thụy Điển) phát hiện khi khai quật ngôi mộ gạch và được chuyển về Bảo tàng năm 1935. Khối tượng thể hiện một vũ công đang nhảy múa, sau lưng là một nhạc công đang chơi khèn. Khối tượng tả thực nhưng toát lên vẻ đẹp giản dị, bình yên của thời đại Đông Sơn.
Cây đèn hình người quỳ cũng được phát hiện bởi nhà khảo cổ học O.Janse (Thụy Điển) khi đang khai quật ngôi mộ gạch và chuyển về Bảo tàng năm 1935. Đây là hiện vật rất độc đáo trong số ít những cây đèn cùng loại thuộc thời kỳ Hậu Đông Sơn, phản ánh sự giao thoa giữa văn hóa Đông Sơn với các nền văn hóa khác. Cây đèn với hình khối tạo tác và hoa văn trang trí, thể hiện tài năng nghệ thuật cũng như tư duy thẩm mỹ và khả năng tiếp nhận, thích ứng của người Việt cổ hàng ngàn năm trước.
Ấn đồng “Môn Hạ Sảnh ấn” (ấn của Sảnh Môn Hạ) được phát hiện năm 1962, là chiếc ấn duy nhất của thời Trần được tìm thấy cho đến nay. “Môn Hạ Sảnh ấn” là một trong những ấn biểu hiện quyền lực của Nhà nước phong kiến dùng để đóng những văn bản hành chính quan trọng của triều đình đời vua Trần Duệ Tông. Đây cũng là một tư liệu lịch sử quý hiếm phản ánh về lĩnh vực tổ chức hành chính trung ương thời Trần.
