Theo báo cáo của Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia, trong 9 ngày nghỉ Tết đã xảy ra 536 vụ tai nạn giao thông, làm chết 317 người, bị thương 509 người. So với Tết năm 2014 thì giảm 40 vụ, tăng 35 người chết, giảm 82 người bị thương.
Trao đổi với chúng tôi trước con số thống kê này, TS Nguyễn Xuân Thủy, nguyên Giám đốc Nhà xuất bản Giao thông cho rằng, dịp trước Tết, nhiều người đã lạc quan nghĩ rằng, tình hình tai nạn giao thông sẽ được cải thiện hơn.
"Nhưng năm nay, số vụ tai nạn giao thông trong 9 ngày nghỉ Tết có giảm đi, tuy nhiên, điều quan trọng nhất là số người chết lại tăng lên 35 người so với cùng kỳ 2014.
Điều này chứng tỏ, hạ tầng kỹ thuật giao thông, chất lượng phương tiện, mạng lưới giao thông, điều hành giao thông và ý thức của người tham gia giao thông vẫn chưa có bước đột phá để hạn chế tai nạn", TS Thủy nói.
TS Thủy cũng cho hay, chúng ta có thể đưa ra một số tiêu chí rồi cho rằng giảm nhưng nếu so sánh ở một số nước xung quanh sẽ thấy nhiều vấn đề còn bất cập của giao thông nước ta.
"Chẳng hạn đối với Nhật Bản, số ô tô của họ gấp khoảng 20 - 30 lần Việt Nam, dân số của họ khoảng 120 triệu người nhưng mỗi năm chỉ có khoảng 5.000 người thiệt mạng vì tai nạn giao thông.
Tại sao lại vậy? Đó là do hệ thống đường sá của họ khá hoàn chỉnh, đường thông, hè thoáng, các xung đột trong các dòng giao thông ít, vì thế việc quá tải trên các tuyến đường ít.
Còn ở nước ta, theo số liệu thống kê, mỗi năm có khoảng 9.000 người thiệt mạng vì tai nạn giao thông, thậm chí có những năm còn lên tới hơn 10.000 người.
Điều này là do đường chật, hè chật và các hè phố, thậm chí lòng đường trở thành nơi buôn bán, để xe, từ đó, dễ dẫn đến va chạm giao thông.
Chưa kể không ít các phương tiện của chúng ta không đảm bảo trong khi quản lý cũng kém", TS Thủy nhận định.
Vị này nói thêm: "Theo quan sát của tôi, công an giao thông và thanh tra giao thông cũng ít ra đường, việc điều hành gần như buông lỏng nên tai nạn xảy ra nhiều.
Cùng với đó là ý thức của người tham gia giao thông còn kém, tình trạng uống rượu bia còn tràn lan".
Ông Bùi Danh Liên, Chủ tịch Hiệp hội vận tải Hà Nội cũng bày tỏ, số người chết tăng cao trong những ngày Tết vừa qua, một phần từ chính tai nạn do xe máy và tình trạng rượu bia tràn lan gây ra.
Theo ông Liên, thực tế, việc siết chặt quản lý đối với các doanh nghiệp vận tải đã được làm khá tốt, tuy nhiên, trong dịp Tết vừa qua, rất nhiều vụ tai nạn nghiêm trọng xảy ra lại bắt nguồn từ phương tiện xe máy.
Tình trạng phóng nhanh, vượt ẩu, lạng lách, chở quá số người quy định, không đội mũ bảo hiểm diễn ra khá phổ biến. Chưa kể, nhiều người còn uống rượu bia say khi điều khiển xe máy.
Nhiều nơi, đường xấu thì đỡ còn đường càng tốt thì họ lại càng phóng nhanh và tai nạn theo đó mà tăng lên.
"Cũng phải nói thêm, ở Đông Nam Á có lẽ chẳng nước nào uống nhiều bia rượu như Việt Nam và đó là một nguyên nhân dẫn đến tai nạn giao thông tăng cao...", ông Liên nói.
Giải pháp nào cho giảm thiểu tai nạn giao thông?
Nhấn mạnh về các giải pháp giảm thiểu tình trạng tai nạn giao thông, TS Thủy cho rằng, ở đây, chúng ta cần phải thực hiện đồng bộ và có sự vào cuộc của toàn xã hội.
"Không phải răn đe phạt nặng là an toàn giao thông tăng lên mà ở đây cần phải thực hiện đồng bộ các giải pháp.
Trong đó, trước hết cần năng cao chất lượng hạ tầng kỹ thuật giao thông lên, đồng thời, nâng cao chất lượng phương tiện.
Thêm vào đó, cần đẩy mạnh quản lý, xử lý, điều hành giao thông và quản lý Nhà nước về vận tải cũng phải được nâng cao", TS Thủy bày tỏ.
Đồng thời, theo TS Thủy cần phải đẩy mạnh việc tuyên truyền, giáo dục và phải xử lý nghiêm với những trường hợp vi phạm, gây tai nạn thì tùy theo từng mức độ, có thể xử lý hành chính, tạm giữ phương tiện, bằng lái...
Nếu gây tai nạn nghiêm trọng thì cần xử lý mạnh theo đúng luật là khởi tố, phạt tù.
Đồng quan điểm, ông Bùi Danh Liên cho rằng, để hạn chế tai nạn giao thông, nhất là tai nạn do xe máy gây ra cần có sự vào cuộc chung của toàn xã hội chứ không phải riêng lĩnh vực giao thông.
"Trước đây, chúng tôi cũng đã có đề nghị nhập xe tuk tuk về Việt Nam với mong muốn thay thế cho các phương tiện cá nhân như xe máy trong việc vận chuyển, lưu thông nhưng không được chấp nhận. Đó chính là một giải pháp", ông Liên nói.
Theo ông Liên để ngăn chặn tình trạng bia rượu ngày càng tràn lan như hiện nay, từ đó góp phần giúp giảm say xỉn khi lái xe và tiến đến giảm tai nạn giao thông thì cần sự vào cuộc mạnh mẽ của các cơ quan chức năng.
"Phải tuyên truyền để người dân thấy rõ được tác hại của rượu bia đối với việc điều khiển phương tiện giao thông và phải xử lý nghiêm những trường hợp cố tình sử dụng rượu bia khi lái xe.
Đồng thời, như các nước đã làm là phải tăng thuế đối với mặt hàng này và tăng cường việc kiểm soát đối với việc nấu rượu, bia tràn lan như hiện nay...", ông Liên bày tỏ.
Bên cạnh đó, ông Liên cũng nhấn mạnh, đối với các địa phương để xảy ra nhiều tai nạn giao thông thì cũng cần phải xem xét rõ trách nhiệm của chủ tịch UBND tỉnh đó.
"Ở đây, cần nâng cao trách nhiệm của người lãnh đạo địa phương trong việc đảm bảo an toàn giao thông và nếu để xảy ra nhiều tai nạn giao thông thì cần phải xem xét rõ trách nhiệm của chủ tịch tỉnh đó", ông Liên đề nghị.
