Tết Nguyên tiêu (tức rằm tháng Giêng) là ngày cúng lễ vô cùng thiêng liêng dịp đầu năm mới trong tâm linh người Việt.
Ngày này có 3 lễ cúng:
Một là lễ cúng khởi năm đón lộc cầu may. Hai là Tết ăn lại cho nhà nào dịp Tết Nguyên đán có người đau yếu, tang ma không kịp ăn Tết. Lễ thứ ba là cúng sao giải hạn.
Ở một số nước Châu Á, rằm tháng Giêng là ngày đức Phật giáng lâm tại các chùa.
Với một số nhà tâm linh, ngày này còn là ngày vía thiên quan nên các đền chùa làm lễ cầu an, dâng sao giải trừ tai ương cho năm mới.
Do đó, từ sau Tết Nguyên đán, ngày 14 hoặc chính rằm, người dân đã tấp nập đến chùa lễ Phật, cầu bình an, khoẻ mạnh, hạnh phúc… cho cả năm.
Các gia đình tham dự buổi lễ dâng sao, giải hạn tại chùa Tĩnh Lâu, Hà Nội.
Bên cạnh đó, nhiều gia đình cũng chọn cách cúng dâng sao giải hạn tại nhà.
Ông bà ta xưa quan niệm rằng mỗi năm, mỗi người có một ngôi sao chiếu mệnh như: La Hầu, Thổ Tú, Thuỷ Diệu, Thái Bạch, Thái Dương, Thái Âm, Mộc Đức, Vân Hán, Kế Đô.
Trong đó có sao vận tốt, lại có sao vận xấu. Nếu ai bị sao vận xấu chiếu mạng trong năm thì làm lễ dâng sao giải hạn; Nếu ai được sao tốt chiếu mạng thì làm lễ dâng sao nghinh đón.
Lễ nghênh, tiễn nhương tinh (cúng sao) được tiến hành thường kỳ vào những ngày nhất định của các tháng trong năm.
Tuy vậy, dù sao nào chiếu mệnh thì vào tối ngày rằm tháng Giêng, người ta thường sắm đủ phẩm vật, đủ số lượng các đèn, nến tuỳ theo mỗi sao cần nghinh tiễn đế làm lễ cúng sao tại nhà.
Bài vị cúng mỗi sao được viết trên giấy, có màu tương ứng với ngũ hành của từng sao.
Bàn hương án cúng dâng sao thường đặt ở sân trước nhà hoặc trên sân thượng.
Gia chủ có thể lập đàn tràng tại gia để làm lễ giải hạn. Đàn tràng lập ngoài sân.
Khi cúng đọc bài văn khấn dưới đây:
Văn khấn cúng dâng sao giải hạn (ngày Rằm tháng Giêng)
Nam mô A-di-đà Phật! (3 lần, 3 lạy)
Hôm nay là ngày Rằm tháng Giêng năm……………..
Tín chủ (chúng) con là:……………………………………….
Ngụ tại:…………………………………..
Chúng con thành tâm có lời kính mời:
Nhật cung Thái Dương Thiên Tử tinh quân
Nam Tào Bắc Đẩu tinh quân
Thái Bạch, Thi Tuế tinh quân
Bắc cực Tử vi Đại Đức tinh quân
Văn Xương Văn Khúc tinh quân
Nhị thập Bát Tú, Ngũ Hành tinh quấn
La Hầu, Kế Đô tinh quân
Giáng lâm trước án, nghe lời mời cẩn tấu:
Ngày rằm Nguyên Tiêu, theo lệ trần tục, tín chủ con thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả thắp nén tâm hương dâng lên trước án, kính mời các vị lai lâm hâm hưởng, phù hộ cho toàn gia chúng con luôn luôn mạnh khoẻ, mọi sự bình an, vạn sự tối lành, gia đình hoà thuận, trên bảo dưới nghe.
Đèn trời sán lạn.
Chiếu thắp cõi trần.
Xin các tinh quân.
Lưu ân lưu phúc.
Lễ tuy mọn bạc.
Lòng thành có dư.
Mệnh vị an cư.
Thân cung khang thái.
Nam mô A-di-đà Phật! (3 lần, 3 lạy)
