Trong bài phát biểu mới nhất, ông Erdogan khẳng định hợp đồng mua S-400 từ Nga là thỏa thuận quan trọng nhất trong lịch sử Thổ Nhĩ Kỳ. Ông nói “nếu Thổ Nhĩ Kỳ trở nên vững mạnh hơn về mặt quốc phòng, ai cũng sẽ trở nên mạnh hơn? Hành động của chúng tôi sẽ làm toàn liên minh trở nên hùng mạnh hơn”.
Các quan chức Mỹ thì tuyên bố việc Thổ Nhĩ Kỳ mua S-400 sẽ khiến nước này bị trừng phạt theo khuôn khổ Đạo luật Chống lại Kẻ thù của Hoa Kỳ thông qua Trừng phạt (CAATSA), một dạo luật được thông qua vào năm 2017 có nội dung công kích chính những đồng minh của Mỹ có những “giao dịch” với ngành quốc phòng Nga.
Tuy nhiên, Mỹ vẫn chưa áp dụng bất kỳ hình thức trừng phạt nào với Thổ Nhĩ Kỳ vì thỏa thuận S-400, mặc cho chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ Eliot Engel tuyên bố rằng ông Erdogan “phải chịu hậu quả nghiêm trọng” vì đã “chọn đứng về phía Vladimir Putin thay vì phía liên minh”.
Mặc dù là thành viên NATO, song Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ thường có mối quan hệ không tốt. Năm ngoái cả hai nước đã có những bất đồng về thương mại, và Ankara đã gây sức ép để buộc Washington dẫn độ giáo sĩ Fethulla Gulen, người được cho là đứng đằng sau âm mưu đảo chính bất thành năm 2016 ở Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng không thành công.
Dù vậy, ông Erdogan vẫn tỏ ra lạc quan rằng ông Trump sẽ “tìm được tiếng nói chung” với ông và sẽ không trừng phạt Thổ Nhĩ Kỳ. Lý do mà ông đưa ra đó là ông đã có một cuộc trò chuyện ấm cúng với nhà lãnh đạo Mỹ về vấn đề này trong hội nghị thượng đỉnh G20 diễn ra tại Osaka (Nhật Bản) vào tháng trước.
Phát biểu sau cuộc gặp mặt, ông Trump nói căng thẳng giữa Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ hiện nay là do chính quyền Obama gây ra khi họ không bán tên lửa Patriot cho Ankara. Ông Erdogan cũng thừa nhận Thổ Nhĩ Kỳ sẵn sàng tiếp nhận Patriot nếu Mỹ đề xuất, song thực tế chính quyền Obama đã từ chối bán loại vũ khí này bởi phía Ankara đặt điều kiện chuyển giao công nghệ quân sự cùng với việc mua Patriot.
Trong bối cảnh Thổ Nhĩ Kỳ mua S-400, Mỹ đã đe dọa khai trừ Thổ Nhĩ Kỳ khỏi chương trình phát triển máy bay tàng hình F-35 với lo ngại rằng S-400 có thể ghi nhận những dữ liệu bí mật của phi cơ tiêm kích mới nhất của Mỹ nếu hai loại khí tài này cùng được Thổ Nhĩ Kỳ đưa vào hoạt động.
Ông Erdogan khẳng định Thổ Nhĩ Kỳ đã cho thấy sự “trung thành” đối với chương trình F-35 và điều này phải được đáp lại bằng những hoạt động hợp tác quốc phòng với Mỹ trong tương lai. “Hai nước chúng ta là những đối tác chiến lược”, ông nói. “Chúng ta hãy thể hiện mối quan hệ hợp tác này”.