Khoảng 13h40 ngày 15/3 (theo giờ địa phương), một vụ xả súng kinh hoàng đã diễn ra tại nhà thờ Hồi giáo Al Noor ở Christchurch, New Zealand, khiến 49 tín đồ Hồi giáo thiệt mạng ngay tại chỗ và ít nhất 20 người khác bị thương.
Vài giờ sau khi vụ việc xảy ra, cảnh sát địa phương đã bắt giữ 4 nghi phạm, và xác định được danh tính của một trong số các tay súng tự nhận là "Brenton Tarrant", 28 tuổi, một công dân Australia da trắng. Đối tượng này đã sử dụng hình thức chia sẻ video trực tiếp trên Facebook để phát sóng toàn bộ quá trình từ khi bước xuống xe đến khi nổ súng.
Đoạn video dài 17 phút đã được Facebook gỡ xuống ít lâu sau khi phát tán.
Theo Daily Mail, nghi phạm được xác định với cái tên "Brenton Tarrant" này đã đăng tải một tuyên bố dài 73 trang (theo CNN là 87 trang) lên tài khoản Twitter cá nhân vào buổi sáng ngay trước khi hành động để giải thích chi tiết về kế hoạch và động cơ của hắn.
Tài liệu này có thể được coi là dấu hiệu rõ ràng của một cuộc tấn công khủng bố, tuy nhiên các nhà chức trách địa phương đã không thể phát hiện sớm hơn.
Bản tuyên bố có tên "The Great Remplacement" được nghi phạm đăng tải trên mạng xã hội không lâu trước khi diễn ra vụ xả súng kinh hoàng. Ảnh: Daily Mail.
Có gì trong bản tuyên bố dài 73 trang của Tarrant?
Thủ tướng Australia Scott Morrison đã mô tả nghi phạm Tarrant là "một đối tượng khủng bố cực đoan, thiên tả và rất bạo lực".
Trong bản tuyên bố được đăng tải trên mạng xã hội, nghi phạm đã tự mô tả bản thân là "một người đàn ông da trắng bình thường", "sinh ra trong một gia đình lao động thu nhập thấp" tại Australia và "có tuổi thơ bình thường". Hắn cũng nhắc tới việc không đi học Đại học sau khi tốt nghiệp cấp 3 và sở thích đi du lịch.
Tay súng Tarrant đã nhắc đến "nguồn cảm hứng" của hắn là những tay súng khác, như tay súng Dylan Roof - kẻ giết hại 9 người tại nhà thờ Charleston, Mỹ, hay Anders Breivik - kẻ đã giết hại 77 nạn nhân ở Oslo, Na Uy vào năm 2011.
Động cơ được Tarrant nhắc đến trong tuyên bố là sự "thù ghét" của hắn đối với những người theo đạo Hồi, và cả những người chuyển sang đạo Hồi. Hắn đã gọi những người thay đổi tôn giáo là những "kẻ phản bội lời thề máu".
Nói về động cơ xả súng nhằm vào các tín đồ Hồi giáo, Tarrant đã viết rằng hắn muốn "chứng minh cho những 'kẻ xâm nhập' (ám chỉ người theo đạo Hồi)" rằng họ không thuộc về vùng đất của "người da trắng" và không thể thay thế được những "người da trắng".
Bên cạnh đó, hắn cũng nhiều lần nhắc tới việc "trả thù": trả thù cho hàng trăm ngàn người châu Âu phải bỏ mạng vì những "kẻ xâm nhập", cho Ebba Akerlund, hay một mục đích "cao cả" hơn là nhằm ngăn chặn dòng người nhập cư vào châu Âu bằng cách tự tay loại trừ họ.
"Về định nghĩa, thì đây đúng là tấn công khủng bố" - tay súng thừa nhận trong tuyên bố dài 73 trang.
Theo nghi phạm này, ban đầu hắn dự định tấn công một nhà thờ Hồi giáo tại Dunedin, tuy nhiên hắn đã thay đổi mục tiêu sang Nhà thờ Al Noor vì ở đó có đông đảo các tín đồ Hồi giáo hơn.
Tay súng đã chuẩn bị sẵn một số thông tin về bản thân và động cơ khiến hắn quyết định tấn công những tín đồ Hồi giáo. Ảnh: Daily Mail.
Brenton Tarrant qua lời kể của người quen
Nghi phạm vụ xả súng kinh hoàng tại New Zealand có tên là Brenton Tarrant, 28 tuổi, sinh ra và lớn lên tại Grafton, một ngôi làng nhỏ tại phía Bắc New South Wales.
Sau khi tốt nghiệp trường cấp 3 địa phương, Tarrant không học Đại học mà nhận công việc huấn luyện viên thể hình cá nhân tại một phòng tập từ năm 2010.
Một người phụ nữ giấu tên quen biết Tarrant ở phòng tập cho biết hắn là "một người tốt", "tận tâm hơn những người khác" mà cô từng quen, và hắn có thói quen tập luyện - ăn kiêng rất quy củ.
Người phụ nữ này cho biết cô chưa từng nói chuyện hoặc nghe Tarrant nói về quan điểm chính trị hay tôn giáo của hắn: "Từ những cuộc trò chuyện của chúng tôi về cuộc sống thường nhật, tôi không nghĩ rằng anh ta là một người có quan điểm cực đoan đến vậy".