Israel không thể đổ hoàn toàn trách nhiệm cho Syria
Những diễn biến đằng sau vụ IL-20 bị bắn hạ ở Syria vẫn đang tiếp tục được làm rõ. Lập trường cơ bản của Nga trong vụ việc này đã được Tổng thống Vladimir Putin đưa ra khi tuyên bố “đó là một chuỗi bi kịch”.
“Tuy nhiên, sẽ là một sai lầm lớn nếu nghĩ rằng lập trường này có nghĩa Nga sẽ nhún vai rồi nói ‘Ôi chà, các vị có thể làm gì được đâu? Những việc thế này thường xuyên xảy ra, chúng tôi không giận dữ ai cả'.
Thực tế lại khá trái ngược. Đây chính xác giống như bối cảnh mà câu nói của chính trị gia Lazar Kaganovich [dưới thời nhà lãnh đạo Stalin] từng nhận được sự quan tâm đặc biệt, đó là “mỗi vụ tai nạn đều đi kèm với tên-họ-và chức vụ.
Trường hợp này cũng tương tự bởi trước tiên, chúng ta đang nói tới sự hy sinh của 15 quân nhân Nga. Thứ hai, chúng ta đang nói tới bối cảnh, và lý do tại sao chuỗi bi kịch này lại diễn ra. Thứ ba, chúng ta đang nói tới phương thức để ngăn chặn những thảm kịch này tái diễn một lần nữa” - ông Marakhovsky nói.
Vì lý do đó, lập trường mà Tel Aviv đưa ra - [Phía Syria đã bắn bừa và thậm chí không biết cách vận hành hệ thống phòng không của họ, vì thế các ngài làm ơn hãy cứ đi mà chỉ trích họ ấy] - là điều không thể chấp nhận được, không chỉ đối với Nga, mà ngay cả với chính bản thân Israel.
Các quân nhân tại sân bay Belbek, Crimea tổ chức lễ tưởng nhớ phi hành đoàn trên chiếc IL-20 xấu số. Ảnh: YouTube/Sputnik
Lựa chọn khó khăn với Israel
Theo ông Marakhovsky, trong cuộc chiến tranh tại Syria, có một số cường quốc quân sự mạnh nhất trên thế giới đang tham gia trực tiếp, mỗi bên theo đuổi mục tiêu khác biệt với bên còn lại. Do đó, binh lính của các cường quốc này có tỷ lệ tử vong cực kỳ thấp.
Về phần Nga, mọi người đều hiểu rõ bằng cách nào Moscow đã đạt được điều này: Đó là thông qua một hệ thống phối hợp và thỏa thuận thận trọng, nghiêm ngặt.
Moscow trở thành “người điều tiết” cuộc chiến tranh tại Syria không chỉ bởi sự hỗ trợ của Nga đã giải thoát Syria khỏi “án tử”, mà còn cho phép Damascus giành lại từng mét lãnh thổ từ tay các phần tử vũ trang. Bên cạnh đó, Nga đã "dụng tâm nghiên cứu, thấu hiểu và xem xét đến chủ quyền, cũng như lợi ích của các bên liên quan, trong đó có Israel"
Tuy nhiên, sự tôn trọng và thấu hiểu này không thể xuất phát chỉ từ một bên. Những mối quan hệ như vậy không thể phát triển một chiều. Sự không thấu hiểu lẫn nhau, và không cùng nhau thực hiện bình đẳng các nguyên tắc đã được thiết lập sẽ gây thiệt hại cho bên phá vỡ chúng, vấn đề chỉ là thời gian.
Điều đáng nói ở đây là Mỹ - đối thủ chính thức và lớn nhất của Nga - vẫn tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc chiến tranh ở Syria bất chấp mối quan hệ tồi tệ với Moscow, họ thậm chí còn phối hợp hoạt động với lực lượng vũ trang Nga.
"Trong khi đó, mặc dù không phải là đối thủ của Nga, mà là nước Moscow đang có mối quan hệ tốt đẹp và mang tính xây dựng nhưng lực lượng vũ trang Israel, vì một lý do bí ẩn nào đó, đã cho phép bản thân họ làm những việc mà một cường quốc hạt nhân không thể làm.
Chẳng hạn như cứ tiến hành 10 chiến dịch tấn công vào Syria thì mới báo cho Nga có 1 lần. Hay như trong trường hợp của chiếc IL-20 xấu số ở Latakia, Israel chỉ cảnh báo cho Nga 1 phút trước khi chiến dịch tấn công bắt đầu" - ông Marakhovsky cho hay.
Kết quả là một chuỗi bi kịch, và đoạn cuối của chuỗi bi kịch đó chính là sự hy sinh của các quân nhân Nga.
Do đó, việc Israel đổ lỗi cho phía Syria là không phù hợp. Ngay từ đầu, mục đích của chính sách ngoại giao này là nhằm bảo đảm an toàn cho binh lính của các quốc gia đang hoạt động trong khu vực, vì thế tất cả các bên tham gia đều có trách nhiệm đảm bảo nó được thực thi.
“Hiện Israel có 2 lựa chọn: Hoặc có trách nhiệm đảm bảo rằng từ nay trở đi sẽ không có thêm thảm kịch nào liên quan đến máy bay Nga xảy ra nữa, hoặc chối bỏ trách nhiệm, buộc Nga phải tự đảm bảo an toàn cho binh lính của mình và không phụ thuộc vào bất cứ thỏa thuận nào với Tel Aviv.
Phương thức nào có thể được Nga sử dụng để đảm bảo lựa chọn thứ 2 đã rõ ràng, hay ít nhất là phần nào rõ ràng. Chẳng hạn, chúng ta đã đọc nhiều thông tin về việc tại sao đồng minh Syria của Nga không có các hệ thống phòng không tiên tiến. Đây là điều mà Nga chắc chắn có thể hỗ trợ được” - ông Marakhovsky nhận định.
Theo vị chuyên gia, lựa chọn này có vẻ sẽ không mấy dễ chịu cho Israel. Do đó, đối với họ, điều quan trọng là phải giải thích để quân đội Israel nhận thức được rằng họ phải trân trọng mạng sống của các quân nhân Nga và tránh xa các mưu đồ đe dọa.
*** Bài viết thể hiện quan điểm riêng của Nhà báo - Nhà bình luận chính trị Viktor Marakhovsky