Cuộc đối đầu ngoại giao liên quan đến vụ Nga bị cáo buộc đầu độc cựu gián điệp hai mang Nga, Sergei Skripal và con gái Yulia ở thị trấn Salisbury (Anh).
Hôm 14/3, Pháp, Đức, và Mỹ đã cùng với Anh lên án Nga sử dụng chất độc có từ thời Liên Xô cũ có tên gọi là Novichok trong vụ đầu độc này. Tuyên bố chung của 4 nước tố cáo vụ đầu độc này là "cuộc tấn công sử dụng chất độc thần kinh tại châu Âu đầu tiên kể từ Thế chiến II", và cho rằng đây là "sự vi phạm luật pháp quốc tế", "dựa trên các hành vi vô trách nhiệm của Nga trước đó".
NATO và Liên Hợp Quốc đều ủng hộ việc sử dụng ngôn từ mạnh trong tuyên bố chung.
Chính phủ Mỹ của tổng thống Donald Trump ngày 15/3 cũng công bố các biện pháp cấm vận trả đũa các cuộc tấn công trên mạng của Nga. Các biện pháp trừng phạt nhằm vào 5 tổ chức và 19 cá nhân quốc tịch Nga hầu như không có tác dụng lớn hơn so với những cấm vận sẵn có. Nhưng theo Washington Post, điều quan trọng là động thái này cho thấy ông Trump - ít nhất là tại thời điểm này - không còn tỏ ra "thân thiện" với tổng thống Nga Vladimir Putin như thái độ trước đây.
"Có vẻ như phía Nga đã tiến hành vụ đầu độc," ông Trump nói. "Chúng tôi rất quan tâm tới vấn đề này."
Trong bài phát biểu sau khi giành chiến thắng áp đảo ở cuộc bầu cử tổng thống Nga ngày 18/3, ông Putin đã lên tiếng phủ nhận các cáo buộc cho rằng Nga đứng đằng sau vụ đầu độc cha con Skripal.
Ông Putin khẳng định cáo buộc "rất phi lý và khó có thể tin rằng nước Nga sẽ làm những chuyện như vậy trước kì bầu cử và World Cup."
Khi được hỏi liệu đó có phải loại chất độc được sử dụng trong quân đội không, tổng thống Putin trả lời: "Không thể. Điều đầu tiên tôi nghĩ tới là: nếu đây là loại độc quân sự thì những người đó đã thiệt mạng ngay tại chỗ rồi. Đó là điều hiển nhiên và rất dễ hiểu."
Ông nói rằng Nga không có vũ khí hóa học bởi Nga đã tiêu hủy toàn bộ loại vũ khí này, và úp mở "không như một vài quốc gia khác trên thế giới".
Vụ cựu điệp viên hai mang người Nga Sergei Skripal và con gái Yulia bị ám sát bằng chất độc thần kinh tại Anh đang làm dấy lên trào lưu chống Nga mới từ các nước phương Tây (Ảnh: Guardian)
Chính quyền Trump "thay đổi hành vi" của Nga bằng cách nào?
Theo một số cựu quan chức cao cấp của Cơ quan tình báo trung ương Mỹ (CIA), Mỹ cần tận dụng mạng lưới các đồng minh để gây áp lực cho Nga.Họ tin rằng, điểm yếu lớn nhất của Nga chính là hoạt động kinh doanh dầu và khí đốt - lĩnh vực mà Mỹ dễ dàng tác động và kiểm soát.
Hãy xem xét cách tống thống Trump có thể "nắn gân" ông Putin - người vừa đắc cử nhiệm kỳ tổng thống thứ tư trong sự nghiệp và sẽ nắm quyền đến năm 2024 - về vấn đề năng lượng.
Thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman đã tới Washington vào thứ Hai, 19/3 (giờ địa phương), khởi động chuyến công du quan trọng qua nhiều thành phố của Mỹ nhằm tìm kiếm cơ hội đầu tư và cải thiện nền kinh tế của vương quốc vốn phụ thuộc nhiều vào dầu mỏ.
Trước đó, thái tử đã ngầm đạt được thỏa thuận với Moskva trong việc hạn chế sản lượng dầu, nhằm giữ giá dầu trên 60 USD/thùng. Nếu ông Salman thật sự muốn lấy lòng ông Trump, có thể Riyadh sẽ phải quay lưng trong thỏa thuận với Nga.
WaPo bình luận, một liên minh chống Nga nên bao gồm Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE) - quốc gia đang củng cố mối quan hệ với cả Mỹ lẫn Nga, và Qatar - với vị thế là một trong những nước có trữ lượng khí đốt lớn nhất thế giới.
Qatar có thể trấn an tổng thống Trump và thể hiện cho phương Tây biết rằng mình cũng là một đồng minh đáng tin cậy khi tham gia vào cuộc chơi này, bằng cách giành lấy khách hàng khí đốt của Nga bằng mức giá hời không tưởng. Tuy nhiên, khó khăn vào lúc này là việc Qatar vẫn vướng mắc trong căng thẳng ngoại giao với Saudi Arabia và các nước vùng Vịnh.
Ngoài ra, để "thay đổi hành vi" của Nga, nước Mỹ cần phải thiết lập một liên minh mới, trong đó nhất thiết phải có sự tham gia của Israel và các đồng minh NATO.
Putin - "Người đưa nước Nga run rẩy trở lại vị thế siêu cường"