Tờ Insider Monkey nhận định, năm 2022, nền kinh tế toàn cầu phải đối mặt với nhiều thách thức nghiêm trọng, bao gồm đại dịch COVID, xung đột ở Ukraine dẫn đến khủng hoảng lương thực và năng lượng, lạm phát cao, thắt chặt nợ và tình trạng khẩn cấp về khí hậu. Những thách thức này ảnh hưởng nhiều nhất đến các nước đang phát triển khi họ dựa vào tín dụng toàn cầu giá rẻ để tăng trưởng.
Mặc dù vậy, nhiều quốc gia đã đạt được những bước tiến đáng kể trong phát triển kinh tế và một số thậm chí đã nổi lên như những cường quốc kinh tế toàn cầu. Việt Nam của chúng ta được nhắc đến trong bài viết này.
Cũng theo trang tin này, một xu hướng cần quan tâm là khá nhiều quốc gia đang phát triển nhanh nhất trên thế giới nằm ở Châu Á và Châu Phi. Điều này không có gì đáng ngạc nhiên vì những khu vực này trải qua quá trình đô thị hóa và tăng dân số đáng kể trong vài thập kỷ qua.
Việt Nam được nhận định lạc quan về tăng trưởng kinh tế.
Chẳng hạn, vào năm 2021, Ấn Độ là một trong những quốc gia phát triển nhanh nhất ở châu Á. Bất chấp những thách thức do đại dịch COVID gây ra, nền kinh tế của đất nước đã phục hồi, với tốc độ tăng trưởng GDP là 8,7% cho năm tài chính 2021-22.
Ấn Độ đã thực hiện các biện pháp thu hút đầu tư nước ngoài, chẳng hạn như nới lỏng các hạn chế đối với đầu tư nước ngoài trong các lĩnh vực khác nhau và đưa ra các sáng kiến như "Sản xuất tại Ấn Độ" (tên gốc: “Make in India”) để thúc đẩy sản xuất và xuất khẩu trong nước.
Hơn nữa, nhiều quốc gia phát triển nhanh nhất trên thế giới đã đa dạng hóa nền kinh tế của họ và giảm sự phụ thuộc vào một lĩnh vực duy nhất, chẳng hạn như Trung Quốc và Ấn Độ, tương ứng đã đa dạng hóa quy mô sản xuất và dịch vụ.
Ví dụ, Rwanda đã đạt được tiến bộ đáng kể trong việc phát triển các lĩnh vực du lịch, công nghệ thông tin và sản xuất trong khi đầu tư vào giáo dục và cơ sở hạ tầng, dẫn đến tốc độ tăng trưởng GDP tăng lên 8% vào năm 2022.
Sự gia tăng của các nền kinh tế bất ngờ là một xu hướng khác cần chú ý. Các quốc gia từng bị coi là nghèo hoặc kém phát triển đã có tốc độ tăng trưởng nhanh chóng trong những năm gần đây.
Tờ này ví dụ, Việt Nam đã chứng kiến tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh chóng kể từ những năm 1990 nhờ sản xuất và đầu tư cơ sở hạ tầng. Năm 2022, tốc độ tăng trưởng GDP của Việt Nam đạt 8%, trở thành một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất thế giới.
BRICS là từ viết tắt của Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi, một nhóm năm nền kinh tế mới nổi lớn. Các nền kinh tế này được công nhận vì tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh chóng và là nơi sinh sống của gần 40% dân số thế giới và hơn 1/4 diện tích đất liền.
Các quốc gia BRICS, bao gồm cả Nga, gần đây đã cho thấy sẵn sàng tạo ra một loại tiền tệ dự trữ toàn cầu mới. Sự phát triển này đặt ra một thách thức tiềm ẩn đối với sự thống trị toàn cầu của đồng đô la Mỹ, đồng tiền dự trữ của thế giới. Nó cũng làm nổi bật mong muốn ngày càng tăng của các nền kinh tế mới nổi nhằm giảm sự phụ thuộc vào đồng đô la Mỹ và tăng cường sử dụng đồng tiền của họ cho thương mại quốc tế.
Hơn nữa, BRICS và Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) đang tiến gần hơn đến phi USD hóa, với sự tập trung ngày càng tăng vào việc sử dụng đồng nội tệ để thanh toán. Ông Vladimir Norov, cựu Tổng thư ký của SCO, đã xác nhận vào năm ngoái rằng các thành viên của tổ chức đang làm việc để chuyển đổi dần dần sang thanh toán bằng đồng nội tệ. Sự thay đổi này phản ánh một xu hướng rộng lớn hơn là đồng đô la Mỹ không còn là đồng tiền thương mại toàn cầu thống trị.
Theo tờ Times of India, động lực thay đổi của nền kinh tế toàn cầu thể hiện ở việc tỷ trọng GDP của các quốc gia G7, tính theo sức mua tương đương (PPP), đã giảm từ 50,42% GDP của thế giới năm 1982 xuống còn 30,39. % vào năm 2022. Trong khi đó, tỷ trọng GDP của các quốc gia BRICS đã tăng từ 10,66% năm 1982 lên 31,59% vào năm 2022.
Việt Nam đã được hưởng lợi từ dịch chuyển đầu tư của nước ngoài vào. Ảnh: Dy Khoa.
Việt Nam hưởng lợi từ đầu tư của các tập đoàn đa quốc gia
Hơn nữa, sự không chắc chắn trong thương mại toàn cầu đã đóng một vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy nền kinh tế của các nước đang phát triển, đặc biệt là trong cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung.
“Việt Nam đã được hưởng lợi rất nhiều khi nhận được thị phần lớn nhất trong chuỗi cung ứng của Mỹ, ở mức 20%, được chuyển từ Trung Quốc như một phần của cuộc chiến thương mại. Sự thay đổi đã tạo ra việc làm, tăng xuất khẩu và thúc đẩy tăng trưởng trong lĩnh vực sản xuất của đất nước”, Insider Monkey nhận định.
Về mặt doanh nghiệp, nhiều công ty đa quốc gia đã đóng một vai trò to lớn trong việc thúc đẩy tăng trưởng địa phương ở các nước đang phát triển. Chẳng hạn, Alphabet Inc. có bốn văn phòng riêng ở Ấn Độ. Alphabet Inc. cũng đang mở rộng ở Châu Phi thông qua việc mở rộng mạng lưới của riêng mình trên lục địa, cũng như thông qua đầu tư vào năng lượng tái tạo. Doanh nghiệp này cũng đã thiết lập Google Fiber để kết nối các quốc gia như Nigeria, Nam Phi và các quốc gia khác ở Châu Phi.
Amazon.com, Inc. cũng đã gia nhập thị trường Việt Nam vài năm trước, hỗ trợ 140 doanh nghiệp thương mại điện tử trực tuyến tại địa phương. Ngoài ra, Amazon cũng đã ký một thỏa thuận với Việt Nam vào năm 2022 để đào tạo 10.000 nhà bán lẻ trực tuyến địa phương trong vòng 5 năm tới nhằm bán hàng cho khách hàng toàn cầu của công ty.