Không tránh được cám dỗ, 'phản bội' đồng đội, đồng chí
Sau 8 ngày xét xử, Viện kiểm sát đã nêu quan điểm luận tội, đề nghị mức mức án thấp nhất 12 tháng tù nhưng cho hưởng án treo đến tử hình dành cho 54 bị cáo trong vụ án “chuyến bay giải cứu”.
Viện kiểm kiểm sát đánh giá, đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp được thể hiện ở hành vi phạm tội của các bị cáo “nhận hối lộ”, “lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ” đã lợi dụng hoàn cảnh dịch Covid-19 bùng phát để phạm tội.
Trong vụ án, 21 bị cáo “nhận hối lộ” là những người có chức vụ quyền hạn cao trong các cơ quan nhà nước. Sau khi thực hiện hành vi phạm tội có dấu hiệu của việc thông đồng khai báo để che giấu sai phạm, thậm chí còn có việc tác động, nhờ giúp đỡ để một số cá nhân là các bị cáo nhóm doanh nghiệp không bị xử lý hình sự.
“Đến nay, một số bị cáo chưa thành khẩn khai báo, không thừa nhận hành vi phạm tội”, đại diện Viện kiểm sát nêu.
Đối với các bị cáo phạm tội "Nhận hối lộ", Viện kiểm sát cho rằng, quá trình thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước, các cơ quan nhà nước đã tổ chức hơn 1.000 chuyến bay đưa hơn 200.000 công dân từ 62 vùng lãnh thổ về nước là thể hiện chính sách, chủ trương nhân đạo của Nhà nước ta.
Mục đích và ý nghĩa của các chuyến bay là rất tốt đẹp. Thế nhưng, chủ trương tốt đẹp đã bị một số cán bộ biến chất làm cho hoen ố, mất uy tín với Nhân dân và bạn bè quốc tế.
Một số bị cáo trong nhóm Nhận hối lộ đã bất chấp tất cả, biến nhu cầu về sự an toàn của người dân thành cơ hội kiếm tiền cho bản thân.
Cụ thể, nhóm này đã nhũng nhiễu, gây khó khăn, tạo ra cơ chế "xin - cho", buộc đại diện các doanh nghiệp phải đưa chi phí bôi trơn , đưa hối lộ để được cấp phép các chuyến bay. Viện kiểm sát đánh giá, hành vi nhận hối lộ của các bị cáo đã "phản bội sự cố gắng của chính đồng nghiệp, đồng đội, đồng chí của mình"; do đó, cần phải có hình phạt nghiêm khắc, tương xứng với tính chất mức độ hành vi phạm.
“Tuy nhiên, cũng cần xem xét thời điểm xảy ra dịch đang diễn ra việc thực hiện các chuyến bay đưa công dân về nước cũng nhanh và phức tạp không có quy định rõ ràng về trình tự, thủ tục nên đây cũng là nguyên nhân, sơ hở để các bị cáo phạm tội; một số bị cáo không chủ động yêu cầu đưa tiền nhưng do không tránh được cám dỗ nên đã phạm tội để xem xét giảm nhẹ một phần hình phạt cho các bị cáo”, Viện kiểm sát phân tích
Các bị cáo tại phiên tòa.
Cân nhắc hình phạt với nhóm đưa hối lộ
Với các bị cáo về tội " Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ", theo Viện kiểm sát, thời điểm năm 2020, 2021, diễn biến tình hình dịch bệnh Covid-19 ở Malaysia và trên toàn thế giới hết sức phức tạp, tháng 3/2020, Chính phủ Malaysia công bố đóng cửa biên giới dẫn đến tình trạng nhiều du học sinh, công dân Việt Nam, người lao động bị mắc kẹt; hơn 2.000 người mãn hạn tù là công dân Việt Nam đang ở các trại chờ gây nên áp lực lớn đối với chính quyền Malaysia.
Chính quyền Malaysia đã gửi nhiều văn bản đến Đại sứ quán yêu cầu Chính phủ Việt Nam đưa người mãn hạn tù về nước bằng bất cứ hình thức nào; tại các trại chờ, tình hình môi giới giả danh cán bộ Đại sứ quán để thu tiền giá cao nhưng vẫn không đưa họ về nước.
Trước tình hình đó, mặc dù không có kinh phí Đại sứ quán đã chủ động báo cáo Bộ Ngoại giao xin phép Chính phủ cho tổ chức bảo hộ công dân đưa người mãn hạn tù từ nhiều nơi trên khắp đất nước Malaysia về nước trên các chuyến bay giải cứu bằng kinh phí tự nguyện của những người này.
“Mặc dù hành vi các bị cáo Trần Việt Thái (cựu Đại sứ Việt Nam tại Malaysia) cùng các thuộc cấp Nguyễn Lê Ngọc Anh, Nguyễn Hoàng Linh, Đặng Minh Phương đã bị truy tố, xét xử về tội Lợi dụng chức vụ chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ, nhưng cũng cần đánh giá, xem xét một phần nguyên nhân, hoàn cảnh phạm tội của các bị cáo để giảm nhẹ một phần”, Viện kiểm sát nêu quan điểm.
Với các bị cáo phạm tội "Đưa hối lộ, môi giới hối lộ", Viện kiểm sát cho rằng, có một phần từ mục đích tìm kiếm lợi nhuận và tạo công ăn, việc làm cho người lao động trong hoàn cảnh khó khăn dịch bệnh; ý thức của các doanh nghiệp trong việc đồng hành với Nhà nước thực hiện các chuyến bay đưa càng nhiều công dân về nước càng tốt.
Tuy nhiên, trước sự gây khó khăn, đòi hỏi, yêu sách, nhũng nhiễu, tạo ra cơ chế xin cho của một số đối tượng trong các cơ quan nhà nước có thẩm quyền nên họ đã phải đưa tiền để được duyệt cấp phép các chuyến bay. Do đó, Viện kiểm sát đề nghị HĐXX cũng cần cân nhắc, đánh giá đúng nguyên nhân, điều kiện, hoàn cảnh để có hình phạt phù hợp đối với người đưa hối lộ.