Vì sao một số loài động vật có sừng hoặc ngà, còn số khác lại không?

Phạm Thanh |

Môi trường và lối sống dường như là yếu tố quyết định liệu một loài có nên có vũ khí ở trên đầu hoặc ở miệng hay không.

Trong thế giới động vật, mỗi loài có vũ khí khác nhau và mức độ sát thương của từng loại vũ khí cũng hoàn toàn không giống nhau. Một số con có gai, một số con khác thì có bộ hàm nhọn hoặc móng vuốt.

Trong khi đó, những loài khác lại sở hữu vũ khí mạnh mẽ hơn như ngà, gạc, sừng,… Các nhà khoa học đã bị mê hoặc bởi những vũ khí này trong hàng nghìn năm nhưng họ vẫn không chắc chắn tại sao chúng lại phát triển những bộ phận này.

Vì sao một số loài động vật có sừng hoặc ngà, còn số khác lại không? - Ảnh 1.

Tuy nhiên, một số nghiên cứu mới đây cũng đưa ra nhiều quan điểm thuyết phục mang tính khoa học.

Nhà sinh vật học Theodore Stankowich đưa ra một ví dụ: "Nếu bạn đột nhiên gặp phải một đối tượng nguy hiểm trong một hẻm tối và hẹp, đương nhiên bạn sẽ không muốn chiến đấu với họ bằng một thanh kiếm dài, mà phải bằng một con dao găm".

Điều đó có nghĩa là cấu tạo và độ dài của ngà hay sừng phụ thuộc vào yếu tố xã hội và môi trường sống xung quanh loài động vật đó.

Vì sao một số loài động vật có sừng hoặc ngà, còn số khác lại không? - Ảnh 2.

Những loài thấp bé sống trong khu rừng rậm có thảm thực vật tầng thấp dày đặc thì dĩ nhiên chúng sẽ không phát triển sừng và ngà, để tránh việc bị kẹt và bị bỏ lại với những kẻ săn mồi. Ngược lại, những loài cao lớn sống ở môi trường mở, quang đãng thì sẽ phát triển sừng.

Doreen Cabrera , một nhà sinh thái học hành vi tại Đại học Brigham Young chia sẽ rằng: "Sừng và gạc là cái thể hiện sức mạnh từ xa". Thật là phí sức lực khi phải giao đấu để thể hiện bản lĩnh, chúng chỉ xảy ra khi cần thiết mà thôi. Một cặp sừng hay ngà lộng lẫy có thể là dấu hiệu đáng gờm cho một đối thủ đang muốn cạnh tranh.

Nhưng nếu những loài này sống trong những khu rừng rậm thì một đôi ngà lộng lẫy lại không còn tác dụng nữa, vì chúng không thể nhìn thấy nhau từ xa.

Vì sao một số loài động vật có sừng hoặc ngà, còn số khác lại không? - Ảnh 3.

Về khía cạnh này, chúng ta lý giải được nguyên nhân là từ quá trình tiến hoá và chọn lọc tự nhiên để các loài động vật thích nghi tốt nhất trong môi trường của mình.

Ví dụ như loài hà mã, chúng có trọng lượng rất lớn và bộ hàm rất khoẻ, vì vậy chẳng có lý do gì chúng cần thêm một đôi ngà hay sừng để làm vũ khí nữa. Mặt khác, việc sống trong nước với một cặp sừng chắc chắn sẽ không mang lại thuận lợi gì cho việc bơi lội của chúng.

Loài hươu lợn này cũng là một trường hợp đặc biệt, thay vì chúng dùng đôi ngà có sẵn để làm vũ khí thì chúng phát triển thêm một đôi khác từ răng của mình mọc dài lên bảo vệ khuôn mặt.

Đối với các loài hươu, nai thì sừng không chỉ là vũ khí chống lại kẻ thù mà chúng còn là vật để cuốn hút bạn tình.

Nhưng chúng ta làm một so sánh với các loài chim thì thấy rằng, chúng cũng có nhu cầu lôi cuốn bạn tình nhưng không ai nhìn thấy bất cứ loài chim nào có sừng, ngà cả. Thay vào đó, các loài chim có xu hướng phát triển ngoại hình và hành vi phức tạp khác.

Để kết luận cho vấn đề này, ông Erin McCullough, một nhà sinh vật học tiến hoá tại Đại học Syracuse cđã phát biểu: "Câu hỏi này đã cuốn hút giới khoa học trong một thời gian rất dài. Nhưng tôi nghĩ vẫn còn rất nhiều câu hỏi chưa được trả lời về lý do các loài khác nhau có vũ khí khác nhau và tại sao một số loài thì không có vũ khí nào cả".

Đường dây nóng: 0943 113 999

Soha
Báo lỗi cho Soha

*Vui lòng nhập đủ thông tin email hoặc số điện thoại